FİKRİ ÜRÜNE İLİŞKİN SİMSARLIK SÖZLEŞMESİ

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 371 - 439, 28.10.2019

Onur Sarı

Öz

Fikri mülkiyet hakları, günümüzün ticaret hayatının vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Şirketler, fikri ürünlere yatırım yaparak, teknolojilerini geliştirmeyi ve marka değerlerini artırmayı hedeflemektedir. Ancak şirketler sadece fikri hakları kullanmak için yatırım yapmamaktadır. Bunun yanı sıra fikri hakları devrederek ve lisans vererek gelir de elde etmeyi hedeflemektedirler. Şirketlerin bu yaklaşımı fikri ürün pazarını önemli bir pazar haline getirmiştir. Bununla birlikte doğru fikri ürünün, doğru şirketçe elde edilmesi oldukça meşakkatli ve masraflı bir süreç sonucunda mümkün olacaktır. Bu nedenle fikri ürün konu-sunda uzman aracılara ihtiyaç doğmuştur. Türk Hukuku nezdinde böyle bir faaliyet yürüten aracılara, simsarlık hükümleri uygulanabilir. Simsarlık genel olarak 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu, madde 520 ile 525 arasında düzen-lenmiştir. İlgili düzenlemeye göre simsarlık aracılık faaliyeti yapacaktır. Aracılık faaliyeti neticesinde sözleşme kurulursa ücret hakkı elde edecektir. Bununla birlikte simsarlık sözleşmesi vekâlet sözleşmesinin bir türüdür. Bu nedenle simsarlık sözleşmesine vekâlet sözleşmesine ilişkin hükümler uygulanacaktır. Vekâlet sözleşmesi hükümleri gereği simsarın, sadakat borcu, özen borcu, iş sahibinin talimatlarına uyma borcu, sır saklama borcu, hesap verme borcu bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Simsarlık, Fikri Mülkiyet Hukuku, Eser, Sınai Hak, Ticaret Hukuku, Medeni Hukuk, Simsarlık Sözleşmesi

Kaynakça

• Akıntürk Turgut / Ateş Karaman Derya, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Özel Borç İlişkileri, 26.Baskı, İstanbul, 2014. Altop Atilla, Yönetim Danışmanlığı Sözleşmesi, 1.Baskı, İstanbul, 2003. Aral Fahrettin, Borçlar Hukuku, 7.Baskı, Ankara, 2007. Arkan Sabih, Ticari İşletme Hukuku, 21. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırmaları Enstitüsü, Ankara, 2015. Arslanlı Halil, Fikir Hukuku Dersleri II, 1. Baskı, İstanbul,1954 Aslan İ. Yılmaz / Mevci Ergün, Ticaret Hukuku, 5. Baskı, Bursa, 2010. Ateş, Mustafa, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakların Kapsamı ve Sınır-landırılması, 1.Baskı, Ankara, 2003, Ayhan Rıza / Çağlar Hayrettin, Ticari İşletme Hukuku Genel Esaslar, 11.Baskı, Ankara, 2018. Ayiter, Nuşin, Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri, 1.Baskı, Ankara, 1981 Erdem Bahadır, Patent Hakkının Korunması ve Patent Hakkına İlişkin Sözleş-melere Uygulanacak Hukuk, 1.Baskı, İstanbul, 2000. Erdil, Engin, Fikri Mülkiyet Hukuku, 1.Baskı, İstanbul, 2016, Bahtiyar Mehmet, Ticari İşletme Hukuku, 19.Baskı, İstanbul, 2018. Başpınar Veysel, Vekilin Özen Borcundan Doğan Sorumluluğu, 2.Baskı, Anka-ra, 2004. Başpınar Veysel / Kocabey Doğan, İnternette Fikri Hakların Korunması, 1.Baskı, Ankara, 2007. Becker Herman, (Çev.), Dura Suat, İsviçre Borçlar Kanunu Şerhi, Yargıtay Yayınları No:24, Ankara, 1993. Benassi Mario / Di minin Alberto, Playing in between: Patent Brokers in Mar-kets for Technology, R&D Management, Vol. 39, Issue 1, 2009 s.68-86. Benassi Mario / D'angelo Alfredo / Geenen, Guido, IP Intermediaries in Euro-pe: A Web Content Analysis, Industry and Innovation, 19:4, 2012, s. 307-325. Berman Bruce, From assets to profits: competing for IP value and return, 1.Baskı John Wiley & Sons, 2008. Berzek Ayşe Nur, Ticaret Hukukunun Genel İlkeleri, 9.Baskı, İstanbul, 2008. Bessen James / Meurer J. Michael, The Direct Costs from NPE Disputes, v. 99 Cornell Law Rev., 2014, s. 387 – 424. Bilge Necip, Borçlar Hukuku, Özel Borç Münasebetleri, 3.Baskı, Ankara, 1971. Bilgili Fatih / Demirkapı Ertan, Ticari İşletme Hukuku, 6. Baskı, Bursa, 2016. Bloch, S. David, Edited by. Hansen C. Hugh, Monetization of Patent and Other IP Rights: An Introduction, Intellectual Property Law and Policy, vol. 12, Fordham Intellectual Property Law and Policy Annual, 2013, s.247 -251. Bozer Ali / Göle Celal, Ticari İşletme Hukuku, 2.Baskı, Ankara, 2013. Bozkurt Tamer, Türk Hukukunda ve Uygulamada Tellâllık, 1.Baskı, Ankara, 2007. (Tellâllık). Bozkurt Tamer, Ticari İşletme Hukuku, 7.Baskı, İstanbul, 2012 (Ticari İşlet-me). Camcı Ömer, Endüstriyel Tasarım Davaları, 1.Baskı, Ankara, 2000. Cosandier Charlène / Delcamp Henry / Leiponen Aija / Ménière Yann, ‘“De-fensive and offensive acquisition services in the market for patents,” 2014, (http: // www.gtcenter. org, (E.T.04.04.2019). Cotropia, A. Christopher A. / Kesan P. Jay, / Scwartz L. David, Unpacking patent assertion entities (PAEs). Minn. Law Review. v.99, 2014, s.649 – 703, Çağlar Hayrettin, Aşırı Yararlanma (Gabin) Hükümlerinin Tacirler Bakımın-dan Uygulanması (TBK m. 28), Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Cilt: 32, Sayı: 4, Aralık 2016, s. 69-93. Doğanay İsmail, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, 4.Baskı, İstanbul, 2004. Domaniç Hayri / Ulusoy Erol, Ticaret Hukukunun Genel Esasları, 5.Baskı, Ankara, 2007. Dural Mustafa, Sarı Suat, Türk Özel Hukuku – Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri –, İstanbul, 2010. Erel, N. Şafak, Türk Fikir ve Sanat Hukuku, 3. Baskı, Ankara, 2008, Eren Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24.Baskı, İstanbul, 2017 (Borç-lar Genel). Eren Fikret, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 5.Baskı, İstanbul, 2018 (Borçlar Özel). Erman Hasan, Medeni Hukuk Dersleri, 6.Basım, İstanbul, 2016. Esener Turhan, Hukuka Giriş, 11.Baskı, İstanbul, 2015. Gökyayla Emre, Telif Hakkı ve Telif Hakkının Devri Sözleşmesi, 1.Baskı, An-kara, 2000. Gül Neytullah, Simsarın Ücret Hakkı, Ankara Üni. Hukuk Fak. Dergisi, 65/(4), 2016, s.2795-2820. Gümüş M. Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C:2, 3.Baskı, İstanbul, 2014. Hagiu Andrei / Yoffie B. David, Intermediaries for the IP Market, Harvard Business School, 2011, (IP Market). Hagiu Andrei / Yoffie B. David, "The New Patent Intermediaries: Platforms, Defensive Aggregators and Super-Aggregators." Journal of Economic Perspec-tives 27, no.I/Winter-13, 2013, s.45–66, (Patent Intermediaries). Hargadon Andrew / Sutton Robert I. ‘’Technology brokering and innovation in a product development firm’’ Administrative science quarterly, vol.42 1997, s.716-749. Helvacı Serap / Erlüle Fulya, Medeni Hukuk, 5.Baskı, İstanbul, 2018. Hirsch E. Ernst, Hukuki bakımdan Fikri Say, Cilt 2, 1.Baskı, İstanbul, 1943 İmregün Oğuz, Ticaret Hukukunun Genel İlkeleri, 2. Baskı, İstanbul, 1971. Karaege Özge, Fikri Mülkiyet Hukukunda Esaslı Unsur Doktrini, 1.Baskı, İs-tanbul, 2010 Kaya Mustafa İsmail, Türk Hukukunda Acente ve Acentelik Sözleşmesi, 1.Baskı, Ankara, 2014. Kayıhan Şaban, Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi, 1.Baskı, Kocaeli, 2018. Kılıçoğlu M. Ahmet, Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, 2. Baskı, Ankara, 2013 (Sınai Haklar). Kılıçoğlu, M. Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 20. Baskı, Ankara, 2016 (Borçlar Genel). Korkusuz Mehmet Refik / Korkusuz Halit, Hukuk Başlangıcı, 4.Baskı, İstan-bul, 2018. Lamoreaux R. Naomi / Sokoloff L. Kenneth, Intermediaries in the US Market for Technology, National Bureau of Economic Research, 2002, s. 1870-1920. (Intermediaries) Lamoreaux R. Naomi / Sokoloff L. Kenneth, "Inventors, firms, and the market for technology in the late nineteenth and early twentieth centuries." Learning by doing in markets, firms, and countries, University of Chicago Press, 1999, s.19-60. (Inventor) Mc Clure D. Ian / Malackowski E. James, ‘’The Next Big Thing in Moneti-zing IP: A Natural Progression to Exchange-Traded Units’’, Landslide, Volume 3, Number 5, May/June, 2011. Millien Raymond / Laurie Ron, Established & emerging IP business models, The Eighth Annual Sedona Conference, Phoenix, AZ. 2007, (http://www.concap.cc/wp-content/uploads/2012/03/IP-Business-Models.pdf), (E.T.: 14.03.2019). Nomer, N. Haluk, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 13.Baskı, İstanbul, 2013. Poroy Reha / Yasaman Hamdi, Ticari İşletme Hukuku, 14. Baskı, İstanbul, 2012. Reisoğlu Safa, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. Baskı, İstanbul, 2012. Odman Ayşe, Fikri Mülkiyet Hukuku İle Rekabet Hukukunun Teknolojik Yeni-liklerdeki Rolü, 1.Baskı, Ankara, 2002. Oğuzman M. Kemal / Öz Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C:2, 11.Baskı, İstanbul, 2014. Oğuzman Kemal / Barlas Nami, Medeni Hukuk, 23. Baskı, İstanbul, 2017. Öcal Apaydın Bahar, İsviçre ve Türk Hukukunda Aracı Simsarlık Sözleşmesi Bakımından Çifte Simsarlık Faaliyeti Yürütülmesinin Hüküm ve Sonuçları, YBHD, Yıl 3, 2018/2, s.143-173. Özel Çağlar, Marka Lisansı Sözleşmesi, 2.Baskı, İstanbul 2016. Öztrak İlhan, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Haklar, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 1977. Sarı Onur, Patent Lisans Sözleşmeleri, 1.Baskı, Ankara, 2019. Seliçi Özer, Sürekli Borç İlişkisinin Sona Ermesi, 1. Baskı, İstanbul, 1977. Serozan Rona, Medeni Hukuk, 7.Baskı, İstanbul, 2017 Şehirali Çelik Feyzan Hayal: ‘’Tescilli Tasarım Sahibine Karşı Tecavüz Davası Açılabilir mi?’’, FRM, 2011-1/2, 2011, s.39 – 69. Siegel S. Donald / Veugelers Reinhilde / Wright Mike, ‘’Technology transfer offices and commercialization of university intellectual property: performance and policy implications’’. Oxford Review of Economic Policy, v.23.4, 2007, s. 640-660. Suluk Cahit / Karasu Rauf / Nal Temel, Fikri Mülkiyet Hukuku, 1.Baskı, An-kara, 2017. Tandoğan Haluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt 2, İstanbul, 2010. Tekil Fahiman, Ticari İşletme Hukuku, 3.Baskı, İstanbul, 1997. Tekinalp Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, 5.Baskı, İstanbul, 2012. Thurow, C. Lester, Needed: A New System of Intellectual Property Rights, Issue:75, Harvard Business Review, SEPTEMBER–OCTOBER 1997. Tietze Frank, A Typology of Technology Market Intermediaries, Technology and Innovations Management Working Paper No. 60, 2010, (https://ssrn.com/abstract=1846917), (E.T.: 15.04.2019). Topçuoğlu Metin, Yeni Tacir Yardımcısı Pazarlamacı, S.D.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi C.I, S.2, Yıl 2011, s.27 – 70. Türk Hukuk Sitesi, http://www.turkhukuksitesi.com/serh.php?did=15235, (E.T.: 14.04.2019) Tüysüz Mustafa, Fikri Haklar Üzerindeki Sözleşmeler, 1.Baskı, Yetkin Yayı-nevi, Ankara, 2007. Ülgen Hüseyin / Teoman Ömer / Helvacı Mehmet / Kendigelen Abuzer / Ka-ya Arslan / Ertan Nomer N. Füsun, Ticari İşletme Hukuku, 5. Baskı, İstanbul, 2009. Wang, W. Allen, Rise of the patent intermediaries. Berkeley Tech. Law Jour-nal, 2010, v.25 s.159 – 200. Uygur Turgut, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu, Cilt:2, 1.Baskı, Ankara, 2012 (6098 Sayılı TBK). Uygur Turgut, Türk Borçlar Kanunu, Cilt:8, Ankara, 3.Baskı, 2003 (TBK). Yalçınduran Türker, Vekâlet Sözleşmesinde Ücret, Ankara, 2007. Yavuz Cevdet / Acar Faruk / Özen Burak, Türk Borçlar Hukuku Özel Hüküm-ler, 1.Baskı, İstanbul, 2014. Zengin İbrahim Çağrı, Pazarlamacılık Sözleşmesi, 1.Baskı, İstanbul, 2013. Zevkliler Aydın, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 10.Baskı, Ankara, 2008.