ESER SÖZLEŞMESİNDE İŞ SAHİBİNİN İŞBİRLİĞİ YAPMA ÖDEVİ

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 441 - 456, 28.10.2019

Akın Ünal

Öz

Eser sözleşmesi, yüklenicinin bir eser imal etmeyi, iş sahibinin de ücret ödemeyi borçlandığı bir sözleşmedir. Eser sözleşmesinde yüklenicinin en temel borcu sözleşme konusu eseri meydana getirip, iş sahibine teslim etmektir. Bununla birlikte eseri sadakatle ve özenle, meydana getirme işine zamanında baş-lama ve bitirme, eseri bizzat yapma veya gözetimi altında yaptırma ya da ayıp-tan doğan sorumluluğu yüklenicinin diğer yükümlülükleridir. Eser sözleşmesin-de iş sahibinin borcu ise ücret ödemektir. Ancak bazı eser sözleşmelerinde, yüklenicinin eseri imal edebilmesi için iş sahibinin işbirliğine ihtiyaç olabilir. İş sahibinin işbirliği yapması, eserin sözleşmeye uygun olarak meydan getirilebilmesi için, iş sahibi tarafından yapılması gereken faaliyetler ve işlerdir. İş sahi-bini işbirliğine eser imal edilmeye başlamadan önce veya eserin imali sırasında da ihtiyaç duyulabilir. İş sahibinin işbirliği yapması hususunda Türk Borçlar Kanunu’nda bir düzenleme yer almamaktadır. İş sahibinin yapması gereken işbirliği, kural olarak bir yükümlülük değil, külfettir. Ancak taraflar sözleşmede işbirliği yapmanın bir yükümlülük olabileceğini açıkça kararlaştırabilirler. Bununla birlikte bazı durumlarda sözleşmenin yorumlanması sonucu işbirliği yapmanın bir yükümlülük olarak kararlaştırıldığı sonucuna ulaşılabilir. İş sahi-binin yapması gereken işbirliği bir külfet olduğundan, işbirliği yapılmaması halinde alacaklının temerrüdü hükümlerine başvurabilir. İş sahibinin işbirliği yapmasının bir yükümlülük olduğu sonucuna ulaşılırsa, iş sahibi bu yükümlülüğü yerine getirmediğinde borçlunun temerrüdü hükümlerine başvurulur.

Anahtar Kelimeler

Eser Sözleşmesi, Yüklenici, Sözleşme, İş Birliği Borcu

Kaynakça

• Aday, Nejat: Özel Hukukta Yüklenti Kavramı ve Sonuçları, İstanbul 2000. Akıncı, Şahin; Borçlar Hukuku Bilgisi, 10. Baskı, Konya 2017 Akkanat Halil, Taşeronluk (Alt Müteahhitlik) Sözleşmesi, İstanbul 2000. Akkurt, Sinan Sami: Türk Özel Hukukunda İş Sözleşmesi ile Eser Sözleşme-sinden Kaynaklanan Başlıca Yükümlülükler ve Anılan Sözleşmelerin Ayırt Edilmesi, DEÜHFD, C. 10, S. 2, 2008, s. 13-64. Aral, Fahrettin/Ayrancı, Hasan: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 12. Bası, Ankara 2019. Ayan, Serkan: İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Temerrüdü, Ankara 2008. Becker, Herman (Çev. A. Suat Dura): İsviçre Borçlar Kanunu Şerhi, Bern, 1934. Busche, Jan: Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Bd. IV, § 631-651, München 2009. Büyükay, Yusuf: Eser Sözleşmesi, 2. Bası, Ankara 2014. Canbolat, Ferhat: İstisna Sözleşmesinde İş Sahibinin Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Hakları, Ankara, 2009. Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 7. Baskı, Ankara 2019 (Kısal-tılmışı: Eren, Özel Hükümler). Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Baskı, Ankara 2019 (Kısal-tılmışı: Eren, Genel Hükümler) Gauch, Peter: Der Werkvertrag, 5. Auflage, Zürich, 2011. Gümüş, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C. II, 3. Baskı, İstan-bul, 2014. Honsell, Heinrich: Schweizerisches Obligationenrecht, Besonderer Teil, 9. Auf-lage, Bern, 2010. Jacoby, Florian: J. Von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetz, Buch 2, § 631-651, Berlin 2008. Kocayusufpaşaoğlu, Necip/ Hatemi, Hüseyin/ Serozan, Rona/ Arpacı, Ab-dulkadir: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, 6. Baskı, İstanbul 2014. Kurşat, Zekeriya: Eser ve Vekalet Sözleşmelerinin Nitelendirilmesi Sorunu ve Nitelendirmenin Hükmü, İÜHFM, C. LXVII, S. 1-2, 2009, s. 143-166. Müller-Foell, Christoph: Die Mitwirkung des Bestellers beim Werkvertrag, Berlin 1982. Nicklisch, Fritz: Mitwirkungspflicht des Bestellers beim Werksvertrag, inbe-sondere beim BAU –und Industrieanlagenvertrag, BB, 1979, s. 533-544. Seçer, Öz: İş Sahibinin Teslim Borcundaki Gecikmeden Dolayı Sorumluluğu, https://www.academia.edu/36094418, s. 483-521. Sprau, Hartwig: Palandt Bürgerliches Gesetzbuch, München 2011. Şahan, Gökhan: Bilgisayar Programı İmal Sözleşmesi, Ankara 2016 Tandoğan, Haluk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. II, İstanbul, 2010. Tekinay, Selahattin Sulhi/ Akman, Sermet/ Burcuoğlu, Haluk/ Altop, Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku, 7. Baskı, İstanbul 1993. Thewalt, Stephan: Der Softwareerstellungsvertrag nach der Schuldrechtsre-form, München 2004. Usta, Songül: Eser Sözleşmesinin Konusu Özellikleri ve Tarafları, İBD, C. 84, S. 6, 2010, s. s. 3519-3569. Yavuz, Cevdet: Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 11. Baskı, İstanbul 2014. Zevkliler, Aydın/ Gökyayla, Emre K.: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 19. Baskı, Ankara 2019.