BELGE KULLANILARAK İŞLENEN DOLANDIRICILIK SUÇUNDA BELGENİN ALDATMA YETENEĞİNİN HİLELİ DAVRANIŞ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 2, 365 - 402, 31.10.2022

Fatih Birtek , Eren Akpınar

Öz

Dolandırıcılık suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 157. maddesinde düzenlenmiştir. Dolandırıcılık, diğer malvarlığına karşı işle-nen suçlardan farklı olarak hile temelinde işlenen bir suçtur. Dolandırıcılık suçunda fail gerçekleştirmiş olduğu hileli davranışla birlikte, mağduru aldatarak haksız bir menfaat elde eder. Hileli davranış, mağ-durun algılama ve karar verme iradesini etkileyerek, onu aldatmaya yönelik yapılan her türlü harekettir. Hilenin tespitinde, hareketin mağduru aldatmaya elverişli olup olmadığının her bir somut olayın özelliğinin dikkate alınması gerekir. Dolandırıcılık suçunda hileli davranışın sahte bir belgenin kullanılması suretiyle gerçekleştirilmesi mümkündür. Bu durumda suçun oluşması bakımından sahte belgenin sahip olduğu aldatma yeteneğinin hileli davranış üzerindeki etkisi belirleyici olacaktır. Hileli davranışın temelinin sahte belge olduğu hallerde aldatma yeteneği dolandırıcılık suçunun oluşması için şarttır. Bununla birlikte, sahte belgeye ek olarak farklı vasıtaların hileli davranışın gerçekleştirilmesinde kullanılmasında ise aldatma yeteneğinin varlığı suçun oluşması açısından önemli değildir. Aldatma yeteneğinin eksikliğine rağmen hileli davranış gerçekleşeceğinden dolandırıcılık suçu oluşacaktır.

Anahtar Kelimeler

Dolandırıcılık suçu, aldatma yeteneği, sahte belge, hileli davranış, Dolandırıcılık suçu, aldatma yeteneği, sahte belge, hileli davranış,

The Effect Of The Document's Feature Of Deceive On Fraudulent Behavior Of Fraud Crime Which Committed Using The Forged Document

Öz

The crime of fraud is regulated in Article 157 of the Turkish Criminal Code No. 5237. Fraud is a crime committed on the basis of fraud unlike other crimes against property. The offender of the crime of fraud gains an unfair advantage by deceiving the victim with fradulent behavior. Fraudulent behavior is any action taken to deceive the victim by influencing his/her will to perceive and make a decision. In determining the fraud, whether the act is suitable for deceiving the victim or not should be determined according to the characteristics of the each case.
In the crime of fraud, fraudulent behavior can be committed by using a forged document. In this case, it is necessary to examine the effect of the deception ability of the forged document on the fraudu-lent behavior in terms of the occurrence of the crime. The feature of deceive of forged document is essential element in terms of fraud which committed by the forged document. Nonetheless the feature of deceive is insignificant in offender committed additional actus reus (fraudulent behavior/s) except forged document. In this situation despite the lack of feature of deceive of forged document, fraud crime is consist in terms of actus reus.

Anahtar Kelimeler

Fraud crime, feature of deceive, forged document, fraudulent behavior., Fraud crime, feature of deceive, forged document, fraudulent behavior.

Kaynakça

• Akın, Gülfer, Resmi Belgede Sahtecilik Suçu, 1. Baskı, Ankara 2021.
• Artuç, Mustafa, Malvarlığına Karşı Suçlar, 3. Baskı, Ankara 2018.
• Artuç, Mustafa/ Akkaya, Çetin/ Gedikli, Cemil, 2006-2007-2008 İçtihatları İle Türk Ceza Kanunu, 2. Baskı, Ankara 2008.
• Artuk, M. Emin/ Gökcen, Ahmet/ Alşahin, M. Emin/ Çakır, Kerim, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 19. Baskı, Ankara 2021.
• Artuk, M. Emin/ Gökcen, Ahmet/ Yenidünya, A. Caner, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 15. Baskı, Ankara 2015.
• Atalan, Mustafa, Dolandırıcılık, Sahtecilik ve Güveni Kötüye Kullanma Suçları Şerhi, 2. Baskı, Ankara 2018.
• Birtek, Fatih, AİHM, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Kararları Işığın-da Ceza Muhakemesinde Delil ve İspat, 2. Baskı, Ankara 2017.
• Centel, Nur/ Zafer, Hamide/ Çakmut, Özlem, Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, Cilt I, 5. Bası, İstanbul 2021.
• Dönmezer, Sulhi, Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, Yeniden Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş Ondördüncü Bası, İstanbul 1995.
• Eker Kazancı, Behiye/ Zeyrek, İlker, TCK’da Dolandırıclıık Suçu, DEÜHFD, C. 21, Özel Sayı (Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan), Y. 2019.
• Ekici Şahin, Meral, Dolandırıcılık Suçu, Ankara 2019.
• Ela, Hatice, Vergi ve Ceza Hukukunda Sahte Belge ve Yanıltıcı Belge, Ankara 2020.
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 20. Baskı, Ankara 2016.
• Erman, Sahir, Sahtekârlık Suçları, Ankara 1987.
• Gökcan, Hasan Tahsin, Özel Belgede Sahtecilik Suçu, Ankara Barosu Dergisi, Yıl 68, S. 2010/1.
• Gökcan, Hasan Tahsin/ Artuç, Mustafa, Türk Ceza Kanunu Şerhi, 4. Clit, s. 5748.
• Gökcan, Hasan Tahsin/ Artuç, Mustafa, Türk Ceza Kanunu Şerhi, 5. Cilt, Ankara 2021.
• Gökcen, Ahmet, Belgede Sahtecilik Suçları, 5. Baskı, Ankara 2018.
• Gökcen, Ahmet/ Balcı, Murat, Dolandırıcılık Suçu, MÜHFD, Y. 2018, C. 14, S. 1-2.
• Gözübüyük, Abdullah Pulat, Türk Ceza Kanunu Gözübüyük Şerhi, Cilt 4, Beşinci Bası, İstanbul (tarihsiz).
• Hafızoğulları, Zeki, Türk Ceza Hukukunda Dolandırıcılık Suçları, Zabunoğlu Armağanı, Ankara 2011.
• Hafızoğulları, Zeki/ Özen, Muharrem, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Kişilere Karşı Suçlar, Ankara 2010.
• Kahraman, Recep, Belgede Sahtecilik Suçlarında İğfal Kabiliyeti, MÜHFDHAD, C. 26, S. 2, Aralık 2020.
• Kangal, Zeynel T., Dolandırıcılık, Özel Ceza Hukuku, Cilt IV, Malvarlığına Karşı Suçlar, İstanbul 2018.
• Kılıçoğlu, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Genişletilmiş 10. Bası, Ankara 2008.
• Koca, Mahmut/ Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 7. Baskı, Ankara 2020.
• Korkmaz, Fulya, Dolandırıcılık Suçu, Yayınlanmamış Doktora Tezi (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), Ankara 2020.
• Majno (Luigi), Ceza Kanunu Şerhi, Yargıtay Yayınları, Cilt 4, Ankara 1981.
• Maviş, Volkan, Dolandırıcılık Suçunun Hile Unsuruna İlişkin Sorunlar, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı C. 1, Y. 2015.
• Okuyucu Ergün, Güneş, Dolandırıcılık Suçunun Susmak Suretiyle İşlenmesi Sorunsalı, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 12, S. 1, Y. 2021.
• Önder, Ayhan, Şahıslara ve Mala Karşı Cürümler ve Bilişim Alanında Suçlar, İstanbul 1994.
• Özbek, Veli Özer/ Doğan, Koray/ Bacaksız, Pınar, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 16. Baskı, Ankara 2021.
• Özen, Mustafa, Ceza Hukuku Özel Hükümler Dersleri, 6. Baskı, Ankara 2021.
• Özgenç, İzzet, Ekonomik Çıkar Amacıyla İşlenen Suçlar, Ankara 2002.
• Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuku Mevzuatı, Cilt 1, Güncellenmiş 22. Bası, Ankara 2018.
• Selçuk, Sami, Dolandırıcılık, Ankara 1982.
• Soyaslan, Doğan, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 12. Baskı, Ankara 2018.
• Şişman, Gülden, Sahte Belgedeki Şekil Şartına Aykırılığın Vergi Kaçakçılığı Suçuna Etkisi, TBB Dergisi (2021), S. 153.
• Taşdemir, Kubilay, Belgelerde Sahtecilik Suçları, 2. Baskı, Ankara 2019.
• Tezcan, Durmuş/ Erdem, M. Ruhan/ Önok, R. Murat, Teorik ve Pratik Ceza Hukuku, 19. Baskı, Ankara 2021.
• Toroslu, Nevzat, Ceza Hukuku Özel Kısım, Ankara 2010.
• Tümerkan, Somay, Dolandırıcılık Suçu, İstanbul 1987.
• Yeğin, Abdullah, Yeni Lügat, İstanbul 2005.
• Yenidünya, Caner, Dolandırıcılık Suçunun Maddi Unsurları Üzerine Bir Değerlendirme, http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:m6Q6-KBYM7gJ:https://caneryenidunya.com/dolandiricilik-sucunun-maddi-unsurlari/&hl=tr&gl=tr&strip=1&vwsrc=0 (sayfaya google ön belleği üzerinden ulaşılmıştır). Erişim Tarihi: 07.02.2022. Yerdelen, Erdal, Çifte Değerlendirme Yasağı, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, Yıl 2012.
• Yerdelen, Erdal, İrtikap Suçu, ERÜHFD, C. VIII, S. 2, Y. 2013 (Prof. Dr. Doğan Soyaslan’a Armağan).
• Yokuş Sevük, Handan, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 3. Baskı, Ankara 2020.