HİNT OKYANUSU’NDA DENİZ ALANLARI SINIRLANDIRMASI: ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NIN SOMALİ–KENYA KARARI HAKKINDA BAZI GÖZLEMLER

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 1, 141 - 168, 28.04.2023

Uğur Bayıllıoğlu

https://doi.org/10.58820/eruhfd.1288973

Öz

Uluslararası Adalet Divanı’nın Somali ile Kenya arasındaki davada verdiği 12 Ekim 2021 tarihli kararında, sınırlandırma hukuku açısından üç husus öne çıkmıştır. İlki, sınırlandırmanın temel amacı olarak hakça bir çözüm gereğini vurgulamasıdır. İkincisi, esas noktaların seçiminde belirli noktaları göz ardı etmesidir. Üçüncüsü ise, üç aşama yöntemini esas alırken bir ilgili şart olarak kesme etkisine ilişkin yaptığı değerlendirmelerdir. Bu bağlamda Divan, kesme etkisine maruz kalacak sahilin içbükeyliğini tespit ederken daha geniş bir coğrafi uzanımı esas almıştır. Bu uygulama, uluslararası yargı içtihadıyla uyumlu olmakla beraber kesme etkisinin tespitinde belirleyici olacak şekilde sınırlandırmanın tarafı olmayan Tanzanya’nın sahillerinin içbükeyliğin tespitinde dikkate alınması, itirazlara konu olmuştur. Söz konusu kararın Türkiye açısından önemi, hem Doğu Akdeniz sınırlandırma uyuşmazlığına yönelik tezler açısından hem de Afrika’daki balıkçılık ilişkileri açısından ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Deniz Yetki Alanları Sınırlandırma Hukuku, Kesme Etkisi, Esas Noktaların Tespiti, Sınırlandırmada Metodoloji, Üç Aşama Yöntemi.

Maritime Area Delimitation in the Indian Ocean: Some Observations on the Somalia–Kenya Judgment of the International Court of Justice

Öz

In the 12 October 2021 dated judgment of the International Court of Justice on the case between Somalia and Kenya, three issues came to the fore in terms of delimitation law. The first one is the judgment emphasizes the need for an equitable solution as the main purpose of delimitation. The second is that it ignores certain points in the selection of base points. The third point is about the evaluation made on the cut-off effect as a relevant circumstance while taking the threestage method as a basis. In this context, while determining the concavity of the coast that will be exposed to the cut-off effect, the Court has taken a wider geographical configuration as a basis. Although this practice is in line with the jurisprudence of the international judiciary, it has been the subject of objections that the coasts of Tanzania, which is not a party to delimitation, are taken into account in the determination of the concavity. The importance of the judgment for Turkey emerges both in terms of theses on the Eastern Mediterranean delimitation dispute and in terms of fisheries relations in Africa.

Anahtar Kelimeler

Law of Maritime Delimitation, Cut–off Effect, Determining of Base Points, Delimitation Methodology, Three–Stage Methodology.

Kaynakça

• Acer, Yücel. Uluslararası Yargı Kararları Temelinde Ege ve Doğu Akdeniz’de Sınırlandırma Sorunları. İstanbul: SETA Kitapları, 2021.
• Adede, Andronico O., “Kenya–Tanzania Report Number 4–5”. Içinde International Maritime Boundaries Volume I, ed. Jonathan I. Charney/Lewis M. Alexander, s. 875–883.
• Dordrecht/Boston/London: Martinus Nijhoff Publishers, 1993.
• Bayıllıoğlu, Uğur. Uluslararası Hukuk Açısından Ege Karasuları Sınırlandırması. Ankara: Turhan Kitabevi, 2011.
• Bayıllıoğlu, Uğur. “Filistin Devleti’nin Deniz Alanı İddialarına İlişkin Hukuki Bir Değerlendirme”, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, 2021. s. 677–731.
• Bayıllıoğlu, Uğur. “Uluslararası Adalet Divanı’nın Kosta Rika– Nikaragua Kararında Adalar Hakkındaki Tespitlerine İlişkin Bazı Gözlemler”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, 2018, s. 94–137.
• Bayıllıoğlu, Uğur. Türkiye–Libya Antlaşması Ekseninde Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanları Sınırlandırma Uyuşmazlığı. Ankara: Turhan Kitabevi, 2021.
• Evans, Malcolm D. Relevant Circumstances and Maritime Delimitation. Oxford: Clarendon Press, 1989.
• Ioannides, Nicholas A. ve Yiallourides, Constantinos. “A Commentary on the Dispute Concerning the Maritime Delimitation in the Indian Ocean (Somalia v Kenya)”, https://www.ejiltalk.org/acommentary-on-the-dispute-concerning-the-maritimedelimitation-in-the-indian-ocean-somalia-v-kenya/, (pdf) (Erişim tarihi: 3.1.2022). s. 1–7.
• Lando, Massimo. “Judicial Uncertainties on Territorial Sea Delimitation under Article 15 of the United Nations Convention on the Law of the Sea”, International and Comparative Law Quarterly, Volume: 66, July, 2017, 586–623.
• Olorundami, Fayokemi. “Objectivity versus Subjectivity in the Context of the ICJ's Three-stage Methodology of Maritime Boundary Delimitation”, International Journal of Marine and Coastal Law, Volume: 32, No:1, 2017, s. 36–53.
• Pazarcı, Hüseyin. Uluslararası Hukuk Dersleri, II. Kitap. Ankara: Turhan Kitabevi, Gözden Geçirilmiş 7. Baskı, 2003.
• Toluner, Sevin. Milletlerarası Hukuk Dersleri, Devletin Yetkisi (Yer ve Kişiler Bakımından Çevresi ve Niteliği). İstanbul: Beta, Dördüncü Bası, 1996.
• North Sea Continental Shelf, Judgment, I.C.J. Reports 1969.
• Continental Shelf (Libyan Arab Jamahiriye/Malta), Judgment, I.C.J. Reports 1985.
• “Arbitration Tribunal for the Delimitation of the Maritime Boundary between Guinea and Guinea–Bissau Award of 14 February 1985”, International Legal Materials, Volume: 25, No: 2, 1986, s. 252– 305.
• Maritime Delimitation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain, Merits, Judgment, I.C.J. Reports 2001.
• Maritime Delimitation in the Black Sea (Romania v. Ukraine), Judgment, ICJ Reports, 2009.
• Delimitation of the maritime boundary in the Bay of Bengal (Bangladesh/Myanmar), Judgment, ITLOS Reports 2012.
• Territorial and Maritime Dispute (Nicaragua v. Colombia), Judgment, I.C.J. Reports 2012.
• Delimitation of the Maritime Boundary in the Atlantic Ocean (Ghana/Côte D’ivoire), Judgment, ITLOS Reports 2017.
• Maritime Delimitation in the Indian Ocean (Somalia v. Kenya), Preliminary Objections, Judgment, I.C.J. Reports 2017.
• Maritime Delimitation in the Indian Ocean (Somalia v. Kenya), https://www.icj-cij.org/public/files/case-related/161/161-20211012-JUD-01-00-EN.pdf (Erişim tarihi: 3.1.2022).
• Application Instituting Proceedings filed in the Registry of the Court on 28 August 2014, Maritime Delimitation in the Indian Ocean (Somalia v. Kenya), https://www.icj-cij.org/public/files/caserelated/161/161-20140828-APP-01-00-EN.pdf, (Erişim tarihi: 3.1.2022).
• Separate Opinion of Judge Yusuf, https://www.icjcij.org/public/files/case-related/161/161-20211012-JUD-01-03- EN.pdf. (Erişim tarihi: 3.1.2022).
• Individual Opinion, Partly Concurring and Partly Dissenting, of Judge Robinson, https://www.icj-cij.org/public/files/caserelated/161/161-20211012-JUD-01-05-EN.pdf. (Erişim tarihi: 3.1.2022).
• Law of the Sea Bulletin, No: 70, New York, 2009. https://www.un.org/Depts/los/doalos_publications/LOSBulletins/bulletinpdf/bulletin70e.pdf, (Erişim tarihi: 11.6.2021).
• “Su Ürünleri Sektör Politika Belgesi, 2019–2023”, TAGEM, Ankara, 2019. https://www.tarimorman.gov.tr/TAGEM/Belgeler/yayin/Su%20 %C3%9Cr%C3%BCnleri%20Sekt%C3%B6r%20Politika%20Belgesi%202019-2023.pdf, (Erişim tarihi: 16.3.2022).
• “Türkiye bize balık tutmayı öğretsin”, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/turkiye-bize-balik-tutmayiogretsin/884680, (15.8.2017), (Erişim tarihi: 16.3.2022).
• Resmi Gazete, 27 Haziran 2018, Sayı: 30461, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/06/20180627-1.pdf. (Erişim tarihi: 10.5.2022).
• Resmi Gazete, 7 Aralık 2019, Sayı: 30971, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/12/20191207-3.pdf. (Erişim tarihi: 10.5.2022).