Unlawful Search in the Context of Judicial Decisions

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 1, 557 - 607, 30.04.2024

Muhammed Satuk Buğrahan Atan

https://doi.org/10.58820/eruhfd.1475732

Öz

Investigating and evaluating the material facts in accordance with the law is of great importance for the proper conduct of the trial and the administration of justice. The article discusses in detail the concept of unlawful search within the framework of judicial decisions according to Turkish law of criminal procedure. The term "unlawful search" refers to judicial and preventive searches that run counter to the stipulations of international and national legislations. The search process is a protective measure in criminal procedure law. The search process, being a protective measure in criminal procedure law, inherently encroaches upon the fundamental rights and freedoms of citizens under the suspicion of a committed crime. The state's obligation to ensure public security and order to protect the fundamental rights and freedoms of citizens makes it essential to implement the search process. One of the important elements in criminal procedure is whether the procedures carried out to obtain criminal evidence comply with the law.

The fundamental characterization distinguishing between preventive search and judicial search, as well as the procedural provisions to which it is subject, hinges on whether the search process aims to prevent the commission of a crime or to find evidence of a crime already committed. The definition of the search, its legal nature, its types and the search process are decided according to the degree of suspicion. The concept of suspicion encompasses simple suspicion, reasonable suspicion, sufficient suspicion, and strong suspicion. Simple suspicion is the lowest degree of suspicion. It appears as an assessment of a prosecutable act. It is also called initial suspicion. Reasonable suspicion is the suspicion experienced in response to concrete events based on the course of life. In order for the suspicion to be considered "reasonable", there must be information or documents that can convince an impartial observer that the person may have committed a crime. Sufficient suspicion can be defined as the degree of suspicion required to proceed to the prosecution stage by issuing an indictment against the person under investigation. Strong suspicion is the intensity of suspicion required to implement severe protective measures such as arrest, for the person under investigation. The concept of reasonable suspicion is an important criterion in events subject to judicial search.

In addition to legal legislation, judicial decisions pertaining to past events and prosecutions play a guiding role in shaping the execution of search activities by public institutions wielding public power. Judicial decisions help us understand the purpose of the legislator by elucidating certain concepts by the application of national and international legislation to concrete events, and also verify whether the decision made is in accordance with the law.

Errors made in handling concrete events undergo legal scrutiny, resulting in legal and criminal sanctions. Situations in which a search may be deemed unlawful through judicial decisions, situations in which a search warrant must be issued are discussed and legal and criminal consequences are stated. Criminal consequences arise if public officials misuse their authority to ensure public order and security or if immunity of domicile is violated. The legislature has introduced some limitations regarding the place and time of search. Even if evidence obtained from an improperly executed search strongly suggests the person in question committed a crime, it cannot serve as a legal basis due to the illegality of the search.

Anahtar Kelimeler

Search, illegal search, evidence obtained due to illegal search, results of illegal search, judicial decision

YARGI KARARLARI BAĞLAMINDA HUKUKA AYKIRI ARAMA

Öz

Maddi gerçeğin hukuka uygun bir şekilde araştırılması ve değerlendirilmesi, yargılamanın sağlıklı yürümesi ve adaletin tecelli etmesi için büyük önem arz etmektedir. Makale, Türk ceza muhakemesi hukukuna göre yargı kararları çerçevesinde hukuka aykırı arama kavramını detaylı bir şekilde ele alır. Hukuka aykırı aramadan maksat adli ve önleme aramalarının uluslararası ve ulusal mevzuat hükümlerine aykırı olması anlamına gelir. Arama işlemi ceza muhakemesi hukukunda bir koruma tedbiridir. Arama işlemi konusu gereği vatandaşların temel hak ve özgürlüklerine suçun işlendiği hususunda duyulan şüphe ile müdahale eder. Devletin, vatandaşlar üzerinde temel hak ve özgürlüklerini koruma amacıyla kamu güvenliği ve düzenini sağlama yükümlülüğü koruma tedbirlerinden olan arama işleminin uygulanmasını elzem kılmaktadır.

Ceza muhakemesinde önemli olan unsurlardan birisi de, suçun işlenmesi sırasında meydana çıkan delilleri elde etmek için yapılan işlemlerin, hukukun ortaya koymuş olduğu kurallara uygun olup olmadığıdır. Arama işleminin hangi zamanlarda suçun işlenmesini önleme, hangi zamanlarda ise işlenen suçun delilini araştırma işlemi olduğu, önleme araması ve adli arama ayrımının temel nitelendirmesine ilişkin sorular olduğu gibi, tabi olduğu usul hükümlerini de belirlemektedir. Aramanın tanımı, hukuki niteliği, türleri ve işlemi için gereken şüphe dereceleri üzerinde durulur. Şüphe kavramı; basit şüphe, makul şüphe, yeterli şüphe ve kuvvetli şüphe olarak karşımıza çıkmaktadır. Basit şüphe, şüphenin en hafif derecesidir. Kovuşturulabilir bir fiil değerlendirmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Başlangıç şüphesi olarak da adlandırılmaktadır. Makul şüphe, hayatın akışına göre somut olaylar karşısında genellikle duyulan şüphedir. Şüphenin “makul” sayılabilmesi için, kişinin suç işlemiş olabileceği konusunda tarafsız bir gözlemciyi inandırabilecek bilgi veya belgelerin bulunması gerekmektedir. Yeterli şüphe, hakkında soruşturma yürütülen şahıs hakkında iddianame düzenleyerek kovuşturma aşamasına geçebilmek için gereken şüphe derecesi olarak tanımlanabilir. Kuvvetli şüphe ise hakkında soruşturma yürütü-len kişi için ağır olan tutuklama gibi koruma tedbirlerinin uygulanması için gereken şüphe yoğunluğudur. Adli arama işlemine konu olaylarda makul şüphe kavramı önemli bir kriterdir.

Anahtar Kelimeler

Arama, hukuka aykırı arama, hukuka aykırı arama dolayısıyla elde edi-len deliller, hukuka aykırı aramanın sonuçları, yargı kararı

Kaynakça

• (Erişim Tarihi 14.11.2023) https://www.anayasa.gov.tr/ media/3590/19labita-italya.pdf.
• (Erişim Tarihi 31.21.2023), TDK Sözlük Anlamı (sozluk.gov.tr).
• Aksoy, Şemsettin. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Uluslararası Yargı ve Yargıtay Kararları Işığında Önleme ve Koruma Tedbiri Olarak Arama, Ankara: Seçkin, 2007.
• Akyürek, Güçlü “Haksız Arama Suçu” Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2012/2, 36.
• Aydemir, Melisa “Hukuka Aykırı Arama İşlemi Neticesinde Elde Edilen Delillerin Ceza Muhakemesinde Kullanılması” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, 2020.
• Aydın, Murat. Arama ve El Koyma, Ankara: Seçkin, 2012.
• Bayrak, Burçin Şenocak “Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Kararlarında Hukuka Aykırı Delillerin Adil Yargılanma Hakkına Etkisi” s.20. (Erişim Tarihi 16.12.2023) https://inhak. ada- let.gov.tr/Resimler/Dokuman/4052023132645burcin.pdf.
• Baytar, Serdal “Koruma Tedbirlerinden Doğan Zararın Karşılanması” TBB Dergisi, S.61, 2005.
• Centel Nur ve Hamide Zafer. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Beta Yayınları, 2018.
• Çöpoğlu, Hakan Serdar, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Arama ve El-koyma” Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2021.
• Deniz, Buket “İdarenin Sorumluluğunu Doğuran Hizmet Kusuru ve Hizmet Kusuru - Kişisel Kusur Ayrımı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 33(153), 2021.
• Donay, Süheyl, Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi. İstanbul: Beta, 2009.
• Gökcen, Ahmet vd. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2023.
• Gülşen, Recep “ Yargıtay Kararları Işığında Hukuka Aykırı Aramada Elde Edilen Delillerin Ceza Muhakemesinde Değerlendirilmesi” CHKD, Cilt: 3, Sayı: 2, 2015. (Erişim Tarihi 16.12.2023), Yarg__tay Kararlar__ I________nda Hukuka Ayk__r__ Aramada Elde Edilen Delillerin Ceza Muhakemesinde De__ erlendirilmesi [#332503]-331515.pdf.
• Gülşen, Recep “Haksız Arama Suçu” Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:16-17-18-19, Yıl: 2007-2008.
• Gültekin, Özkan “Ceza Muhakemesi Hukukunda Şüphe Kavramı” Terazi Hukuk Dergisi, S.46, 2010.
• Günay, Erhan. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat, Ankara: Seçkin, 2014.
• Hafızoğulları, Zeki ve Özen, Muharrem. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Kişilere Karşı Suçlar, Ankara: US-A yayıncılık, 2016.
• Irmak, Adem. “Ceza Muhakemesi Hukukunda Arama”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, 2016.
• Karagöz, Emine Cin “İdarenin Sorumluluğunda Karine Kavramı, Uygulama Alanı ve Yargısal Denetimi” Terazi Hukuk Dergisi, 13(148), 2018.
• Kazancı, Behiye Eker, “AİHS ve AİHM Kararları Çerçevesinde Yakalama ve Tutuklama Koruma Tedbiri ile Kişi Güvenliği ve Hürriyetinin Sınırlandırılması”, TBB Dergisi, 2012, 82. ayrıca bkz (Erişim Ta-rihi 12.12.2023) http://tbbdergisi.barobirlik. org.tr/m2012-98-1121.
• Kunter, Nurullah/ Yenisey, Feridun ve Nuhoğlu, Ayşe, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku. İstanbul: Beta, 2010.
• Özalp, Nabi “Uygulamada Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat” TBB Dergisi, (145) 2019.
• Özbek, Veli Özer ve Doğan, Koray ve Bacaksız, Pınar. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin, 2020.
• Özbek, Veli Özer. Ceza Muhakemesinde Koruma Tedbiri Olarak Arama. Ankara: Seçkin, 1999.
• Özen, Mustafa. Ceza Muhakemesi Dersleri. Ankara: Adalet Yayınevi, 2019.
• Öztürk, Bahri vd. Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Seçkin, 2010.
• Öztürk, Bahri/ Behiye Eker Kazancı ve Selim Soyer Güleç. Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri, Ankara: Seçkin, Eylül 2017.
• Seyyidoğlu, Muhammed Sıddık, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Arama ve Elkoyma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2021.
• Şahin, Cumhur ve Göktürk, Neslihan. Ceza Muhakemesi Hukuku – I, Ankara: Seçkin, 2021.
• Şahin, İlyas. Türk Ceza Yargılaması Hukukunda Yakalama ve Gözaltına Alma. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2003.
• Şen, Ersan “Önleme Aramasının Şartları ve Sınırı ile Adli Arama Kesişmesi” (Erişim Tarihi 16.12.2023) Ersan Şen Hukuk ve Danışmanlık - Önleme Aramasının Şartları ve Sınırı ile Adli Arama Kesişmesi (sen.av.tr).
• Taner, Fahri Gökcen ve Öntan, Yaprak “CMK’nın 119/4. Maddesi Uyarınca Adli Aramada Bulundurulması Gereken Tanıklar Konusun-da İçtihatta Dönüşüm” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 65(4), 2016.
• Turinay, Faruk Yasin “Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 70(2), 2021.
• Ünver, Yener ve Hakan Hakeri, Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Adalet, 2013.
• Ünver, Yener ve Hakan Hakeri. Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Adalet, 2010.
• Yavuz, A. Hakan ve Oktay Bahri Ulgar. Uygulamada Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda Düzenlenen Kaçakçılık Suçları. Ankara: Adalet Yayınevi, 2023.
• Yenidünya, A. Caner, “5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunda Kamu Davasının Açılması, İddianamenin Unsurları ve İadesi” e- akademi dergisi, 2007, S.60.
• Yıldız, Hüseyin Serkan, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Arama ve El-koyma” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2010.
• Yılmaz, Yeşim, “Bir Ceza Muhakemesi Hukuku İşlemi Olarak Adli Arama” TBB Dergisi, S.124, 2016.
• Yurtcan, Erdener. Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi, Ankara: Seçkin, 2019.
• Yurtcan, Erdener. CMK Şerhi. İstanbul: Beta, 2008.
• Yüksel, Tülay Kitapçıoğlu “Arama Kararının Hukuka Aykırı Şekilde İcrasından Elde Edilen Delilin Hükme Esas Alınması Sorunu Üzerine Karar İncelemesi”, İstanbul Hukuk Mecmuası 76(1),2018.
• Yargıtay 12. Ceza Dairesi. K. 2012/19538 (24.09.2012).
• Yargıtay 12. Ceza Dairesi. K. 2012/22659 (01.11.2012).
• Yargıtay 12. Ceza Dairesi. K. 2014/10836 (05.05.2014).
• Yargıtay 12. Ceza Dairesi. K. 2015/19161 (10.12.2015).
• Yargıtay 12. Ceza Dairesi. K. 2015/19237 (14.12.2015).
• Yargıtay 12. Ceza Dairesi. K. 2020/6559 (30.11.2020).
• Yargıtay 20. Ceza Dairesi K. 2016/2525 (27.04.2016).
• Yargıtay 20. Ceza Dairesi K. 2016/3945 (20.06.2016)
• Yargıtay 20. Ceza Dairesi K. 2016/5521 (15.11.2016),
• Yargıtay 20. Ceza Dairesi. K. 2016/1841 (04.04.2016).
• Yargıtay 4. Ceza Dairesi, K. 2006/9696 (19.04.2016).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi K. 2019/31769 (20.05.2019).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi K. 2021/18865 (29.12.2021).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. K 2021/14618 (04.11.2021).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. K 2021/9841 (14.09.2021).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. K. 2020/14745 (06.10.2020).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. K. 2021/12185 (11.10.2021).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. K. 2021/18865 (29.12.2021).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. K. 2021/8662 (28.06.2021).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. K. 2022/8375 (25.04.2022).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. K. 2023/6369 (12.09.2023).
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. K. 2023/9409
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi. K.2019/36153 (22.10.2019).
• Yargıtay 8. Ceza Dairesi. K. 2023/7472.
• Yargıtay Ceza Genel Kurul, K. 2023/327.
• Yargıtay Ceza Genel Kurul. K 2023/327 (31.05.2023).
• Yargıtay Ceza Genel Kurul. K. 2009/264 (17.11.2009).
• Yargıtay Ceza Genel Kurul. K. 2017/188 (28.03.2017).
• Yargıtay Ceza Genel Kurul. K. 2018/166 (17.04.2018).