Review of the Decision of the General Assembly of the Court of Cassation: The Carrier's Obligation to Supervision the Loading in Road Transportation and the Role of Article 863/1 of the TCC in Determining the Obligation of Supervise

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 2, 789 - 831, 28.10.2024

Büşra Nur Taşkın

https://doi.org/10.58820/eruhfd.1574668

Öz

The transportation relationship, which has been on the agenda in all periods of time from the early ages of history to this day, has increased especially after the industrial revolution, and today, contracts of carriage made in the nature of commercial business have started to be seen in all areas of our lives. Contract of carriage by road is also widely used. The route of transportation plays an important role in determining the responsibility of the carrier in transportation by road. According to Turkish law, the provisions of CMR shall apply to international carriage of goods by road. In cases where there is no regulation in CMR, the dispute is resolved according to the rules of jurisdiction.

CMR Art. 17/1 regulates the liability of the carrier. CMR Art. 17/2 and 4 regulate the cases where the carrier is released from liability. However, CMR does not regulate who is responsible for loading. Generally, the consignor does the loading, but the loading can also be done by the carrier. According to CMR Art. 17/4-c, the loading of the goods by the consignor, consignee or persons acting on their behalf relieves the carrier from liability. Therefore, it is important who does the loading. Even if the consignor does the loading, the carrier has the obligation to supervise the loading.

CMR does not regulate the obligation of supervision of the carrier. Art. 863/1.c.1 of the TCC regulates that loading is the obligation of the consignor, and the consignor does this according to the safety of transportation. Article 863/1.c.2 of the TCC states that the carrier is obliged to ensure operational safety. In other words, the carrier shall supervise the loading according to operational safety. Safety of transportation and operational safety are different concepts, but it is difficult to separate them from each other. The carrier is not obliged to supervise the safety of transportation. The carrier supervises whether the loading is carried out properly within the framework of operational safety.

Even if the carrier is obliged to supervise the loading in terms of operational safety, it is obliged to notify the consignor in cases where the loading is clearly faulty. In other words, the carrier shall warn the consignor in case the loading is clearly faulty. The basis of this obligation is Article 2 of the Turkish Civil Code. If the carrier fails to notify the consignor, he shall be deemed to be at fault and CMR Art. 17/4-c shall not apply. In other words, the carrier may have to bear the loss.

Similarly, according to Article 17/4-b of CMR, the carrier is relieved from liability for not using the required packaging or for using faulty packaging. This is because the packaging is made by the consignor. Pursuant to Article 10 of CMR, the carrier does not make a special inspection to detect packaging defects. The carrier is only obliged to notify the consignor of packaging defects that are clearly visible from the outside. If the packaging is clearly faulty he may not carry out the transportation.

When the carrier notices faulty loading and packaging, he puts a reservation on the letter of shipment. Thus he can avoid liability, arising from the loss and damage which is concerned with the existing reservation on the transport document. Putting a reservation in the consignment note is important for proof. Thus, the carrier can prove that he warned the consignor. However, he may also prove it with other evidence.

If the carrier fails to warn the consignor or fails to prove that he warned the consignor, he is deemed to be at fault and cannot benefit from special relief from liability. According to CMR Art. 17/5, the carrier is jointly at fault and bears the damage in proportion to its fault. According to this provision, in the event that the damage occurred as a result of the fault and negligence of the carrier and the consignor, the parties shall be liable in proportion to their contribution from the damage. The same situation is also regulated in the Turkish Commercial Code and Art. 52 of the Turkish Civil Code.

Anahtar Kelimeler

CMR, Carrier, Obligation of Supervision, Contributory Negligence.

YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI İNCELEMESİ: KARAYOLU İLE YAPILAN TAŞIMALARDA TAŞIYICININ YÜKLEMEYE NEZARET YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE TTK M. 863/1 HÜKMÜNÜN NEZARET YÜKÜMLÜĞÜNÜN TESPİTİNDEKİ ROLÜ

Öz

Çalışma, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun, taraflar arasında akdedilen emtia taşımasına ilişkin taşıma sigorta poliçesiyle sigortalı emtianın davalı tarafından İtalya'dan Türkiye'ye hasarlı şekilde taşınması ve bu sebeple sigorta ettirene ödenen tazminat sebebiyle taşıyıcıya rücu talebine ilişkin 13.05.2015 T., 2013/2206 E., 2015/1324 K. sayılı ilamının incelenmesini içermektedir. Çalışmada öncelikle, öne gelen dava hakkında mercilerin vermiş olduğu kararlar aktarılmış, daha sonra özellikle uluslararası nitelik taşıyan taşımalarda, taşıyıcının sorumluluğu ve sorumluluktan kurtulma açısından özel sebepler CMR hükümlerince incelenmiş, sonrasına taşıyıcının nezaret etme yükümlülüğü ve bunun ihlal edilmesinin taşıyıcının sorumluluğuna etkisi açıklanarak müterafik kusur yönünden inceleme yapılmıştır. Türk Hukuku bakımından önem arz eden TTK m. 863 hükmü de taşıyıcının nezaret etme yükümlülüğünün belirlenmesi açısından incelemeye dâhil edilmiştir. Çalışmanın son kısmında ise bu teorik incelemeye istinaden Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun vermiş olduğu karar çeşitli yönlerden irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

CMR, Taşıyıcının Sorumluluğu, Nezaret Etme Yükümü, Müterafik Kusur

Kaynakça

• Adıgüzel, Burak. “Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda Eşya Taşıma Hukuku Alanında Getirilen Yenilikler”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 18/2 (2012), 769-792. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruhad/issue/48277/616861
• Adıgüzel, Burak. Karayoluyla Yapılan Taşımalarda Taşıyıcının Zıya ve Hasardan Sorumluluğu. Ankara: Adalet Yayınevi, 2012.
• Adıgüzel, Burak. Taşıma Hukuku (Deniz Ticareti Hariç). Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Ağaoğlu, Cahit. “Incoterms ® 2020”, Public and Private International Law Bulletin, 40/2: 2020, 1113-1149. https://dergipark. org.tr/tr/pub/ppil/issue/56082/840334
• Akburak, Sümeyye. “Taşıyıcının Sorumluluğu Alanında CMR’nin 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na İktibası”. İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. 2011.
• Akıncı, Elif. “CMR Hükümleri Uyarınca Taşıyıcının Sorumluluktan Kurtulma Halleri (Genel Sebepler)”. Konya Barosu Dergisi. 1/2 (2017), 13-44. https://www.jurix.com.tr/article/12749
• Akıncı, Ziya. Karayolu ile Milletlerarası Eşya Taşımacılığı ve CMR. Ankara: Seçkin Yayınevi, 1999.
• Arkan, Sabih. Karada Yapılan Eşya Taşımalarında Taşıyıcının Sorumluluğu. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, 1982.
• Aydın, Alihan. CMR’ye Göre Taşıyıcının Zıya, Hasar ve Gecikmeden Doğan Sorumluluğu. İstanbul, Beta Yayınları, 2002.
• Erdem, Ercan. CMR Konvansiyonu ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Karayolu Taşıma Hukuku. Ankara: Bilge Yayınevi, 2013.
• Erdoğan, Mustafa. CMR ve TTK Kapsamında Taşıyıcının Eşyanın Hasarından Doğan Sorumluluğu. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• Gençtürk, Muharrem. Uluslararası Eşya Taşıma Hukuk (Gecikmeden Doğan Sorumluluk). İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2006.
• Günal, Halil Yılmaz. “Müterafik Kusur”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 16/1 (1961), 208-220. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ausbf/ issue/3177/44207 Günaydın, Özge Elmas. “Incoterms 2000, 2010 Ve 2020 Revizyonlarına Genel Bakış”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11/2:2021, 755-779. https://dergipark.org. tr/tr/pub/ckuiibfd/issue/66366/871338
• Karan, Hakan. Karayolunda Uluslararası Eşya Taşıma Sözleşmesi Hakkında Konvansiyon CMR Şerhi. Ankara: Turhan Kitabevi, 2011.
• Kaya, Arslan. “Taşıyıcının Kara Yolu ile Eşya Taşınmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme (CMR)'de Öngörülen Sorumluluğun Esasları (II)”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası., 56/1-4 (1998), 239-267. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuhfm/issue/9068/113093
• Kıran, Süleyman. Taşıma Hukukunda Karayoluyla Tehlikeli Eşya Taşıması. Ankara: Adalet Yayınevi, 2015.
• Misili, Sinan. “Karayolunda uluslararası Eşya Taşıma Sözleşmesi Hakkında Konvansiyon (CMR) Uygulama Alanına ilişkin Şartlar ve CMR m. 2 Uygulaması”. Terazi Hukuk Dergisi. 14/151 (2019), 545-555. https://www.jurix.com.tr/article/18471
• Oyal, Ahmet Batuhan. “Taşıyıcının Yüklemenin İşletme Güvenliğine Uygun Olarak Yapılmasını Sağlama Yükümlülüğü”. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 12/2 (2022), 1261-1315. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduhfd/issue/74806/1227511
• Özel, Bilal. Türk Ticaret Kanunu Çerçevesinde Karayolu ile Eşya Taşımalarında Gönderenin Sorumluluğu. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2021.
• Türkel, Doğuş Taylan. “Taşıyıcının En Yüksek Özeni Üzerine Bir İnceleme (TTK m. 876)”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 22/1 (2020), 255-320. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfd/ issue/54409/704816
• Uslu, Murat. “Ara Taşıyıcıların, Asıl Taşıyıcıya Karşı Gecikmeden Doğan Sorumluluklarının CMR Hükümleri Çerçevesinde Kapsamı ve Sınırları”. Terazi Hukuk Dergisi. 2/15 (2007), 33-47. https://www.jurix. com.tr/article/236
• Uslu, Murat. CMR Hükümleri Çerçevesinde Taşıyıcının Gecikmeden Doğan Sorumluluğu. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2010.
• Uyaroğlu, Osman. “CMR’ye Göre Taşıyıcının Eşyanın Kaybı ve Hasarından Doğan Zararlardan Sorumluluğu”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 51: (2022), 535-564. https://dergipark.org.tr/tr/pub/taad/ issue/71085/1140219
• Yavaş, Aksoy. Karayolunda Konteyner İle Yapılan Yük Taşımasında Kayıp veya Hasardan Doğan Sorumluluk (Türk Hukukunda ve Uluslararası Sözleşmelerde). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2016.
• Yüce, Aydın Alber. “Karayolu Taşımalarında Taşıyıcının Zıya, Hasar ve Gecikmeden Doğan Sorumluluktan Kurtulmasında Özel Sebepler”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 25/1 (2019), 360-388. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruhad/ issue/46464/583736
• Yürük Yeniocak, Demet. CMR Hükümleri Uyarınca Taşıyıcının Sorumluluktan Kurtulması. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• YARGI KARARLARI Yargıtay 11. HD. 1993/3480 K. 13.05.1993 T.
• Yargıtay 11. HD. 1995/9297 K. 18.12.1995 T.
• Yargıtay 11. HD. 2002/10202 K. 11.11.2002 T.
• Yargıtay 11. HD. 2003/9575 K. 20.10.2003 T.
• Yargıtay 11. HD. 2005/318 K. 26.10.2005 T.
• Yargıtay 11. HD. 2006/997 K. 06.02.2006 T.
• Yargıtay 11. HD. 2017/3500 K. 07.06.2017 T.
• Yargıtay 11. HD. 2017/4332 K. 13.09.2017 www.kazanci.com 12.10.2023
• Yargıtay 11. HD. 2018/130 K. 10.10.2018 T. www.kazanci.com 15.12.2023
• Yargıtay 11. HD. 2018/2379 K. 04.04.2018 www.kazanci.com 15.12.2023
• Yargıtay 11. HD. 2018/2670 K. 12.04.2018 www.kazanci.com 18.01.2024
• Yargıtay 11. HD. 2019/6712 K. 24.10.2019 T. www.kazanci.com 27.01.2024
• Yargıtay 11. HD. 2019/8088 K. 11.12.2019 www.kazanci.com 24.01.2024
• Yargıtay 11. HD. 2021/1757 K. 25.02.2021 www.kazanci.com 24.01.2024
• Yargıtay 11 HD. 2021/3986 K. 22.04.2021 www.kazanci.com 24.10.2023
• Yargıtay 11. HD. 2022/3933 K. 23.05.2022 www.kazanci.com 11.11.2023
• Yargıtay 11. HD. 2023/2184 K. 10.04.2023 T. www.kazanci.com 16.11.2023