19. Yüzyıl Anadolu’sunda Günümüze Yansıyan Özgün Bir Tarımsal Ticaret Yapısı: Güvercinlikler

Yıl 2006, Cilt: 1 Sayı: 21, 97 - 119, 01.12.2006

Gonca Büyükmıhçı

Öz

Heterojen bir nüfusu olan ve çeşitli kültürlerin birbirleriyle kaynaştığı tüm dünya kentlerinde yerel kimlik özelliklerine sahip birçok özgün yapı tipi oluşmuştur. Bu yapı tipleri içerisinde anıtsal nitelikli olanlar birçok kişi tarafından araştırılmış, yayınlaştırılmış, koruma altına alınmış ve günümüze ulaştırılmıştır. Ancak görece daha az irdelenmiş ve korunmuş olan konutlar, çeşmeler, küçük ticaret yapıları gibi gündelik yaşam ve halk kültü- rüne daha yakın olan yapılar, kendi kaderlerine terk edilerek, yeterince araştırılmamış ve günümüze önemli kayıplar vererek ulaşabilmiştir. Oysaki kentlerin ticari, sosyal ve ekonomik yaşamının simgesi olan anıtsal yapılar kadar, bu yapıların gerisinde kalarak özellikle ticari yaşamın hareketlenmesini sağlayan halı-kilim atölyeleri, pastırma-sucuk imalathaneleri, güvercinlikler, bezirhaneler, şarap ve şırahaneler gibi ticari üretime yönelik küçük yapıların da korunumu sağlanmalıdır. Tarımsal ticaretin gerisinde bir destek ünitesi olarak yapılandırılan ve bu makalenin ana konusunu oluşturan güvercinlikler de, yerel kaynakları yalın bir şekilde yorumlayan fonksiyonalist bir mimarinin temsilcisi olarak, kaybolan halk mimarisinin korunması gereken önemli bir öğesidir. Dönem insanının yaratıcı ve üretken gücünü simgeleyen güvercinlik yapılarının mimari literatüre eklemlenmesini sağlamak amacıyla gerçekleştirilen bu çalışma, aynı zamanda bu yapıların uluslararası ve yerel boyutta sürdürülebilirliklerinin sağlanması açısından da son derece önemli bir anlam taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Güvercinlikler, Tarımsal Ticaret Yapıları, Kayseri, Sürdürü- lebilirlik

THE DOVECOTES: AN AUTHENTIC AGRICULTURAL COMMERCIAL STRUCTURE FROM 19TH CENTURY TO OUR TIME

Öz

The main differences among cities are the cultural strata forming spatial layers of their physical structure. These are the outcomes of diverse systems in terms of economic, social and physical life. Architectural artifacts are the ones among many of the residual of this accumulation of cultural diversity. Among these, given priority mostly to the monumental types so far, that of daily use such as dwellings with small-scale industrial buildings seems utterly overlooked. However, being not only cultural icons but exhibiting the actuality of the socio-economic life of an era, these are seems to deserve to be sustained as much as the so far preserved ones do. Being among these assets, the dovecotes full of rich qualities are unique samples of a symbiosis between the local life and resources in terms of ecology. This article presents an opening for a better understanding “conservation” in terms of “sustainability”.

Anahtar Kelimeler

Dove cote, Sustainability, Vernacular, Kayseri, Heritage, Industrial Buildings