İkinci Dünya Savaşı’nda Türk Dış Politikası

Yıl 2010, Cilt: 1 Sayı: 29, 253 - 269, 01.12.2010

Mücahit Özçelik

Öz

Türkiye, İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasından sonra İngiltere ve Fransa ile bir ittifak antlaşması imzalamışsa da Türk devlet adamlarının genel politikalarını savaşa girmeme üzerine kurmaları, Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’ndaki politikalarının savaşın gidişatına göre değişiklikler göstermesine neden olmuştur. Almanya’nın savaşı kazanma ihtimalinin olduğu dönemde Türk devlet adamları, 18 Haziran 1941'de Türk-Alman Saldırmazlık Paktı’nı imzalayarak hem Alman tehdidini önlemişler hem de İngiltere’ye Türkiye’nin tarafsızlığını kabul ettirmişlerdi. Almanların Rusya’da ve Kuzey Afrika’da yenilmesi Türkiye üzerindeki politikaların da değişmesine yol açmıştır. Müttefikler Türkiye’nin kendi yanlarında savaşa girmesi için baskılarını artırırken, Almanya da Türkiye’nin tarafsızlığını koruyabilmesi için yardımlarını artırmıştır. 1943 yılından itibaren savaşın Müttefikler lehine gelişmeye başlaması üzerine Türkiye, Kahire'de yapılan konferansta ilk defa prensip olarak Müttefiklerin yanında savaşa katılmaya razı olmuştur. Müttefik Devletlerin baskısı neticesinde 2 Ağustos 1944'te Almanya ile tüm ilişkilerini kesen Türkiye, 23 Şubat 1945'te Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmiş fakat fiilen savaşa girmemeyi başarmıştır

Anahtar Kelimeler

İkinci Dünya Savaşı, Türk Dış Politikası

THE FOREİNG POLİCY OF TURKEY IN SECOND WORLD WAR

Öz

Although Turkey signed a treaty of alliance just after the start of Second World War with England and France, the aproach of not joining to the war of Turkish statemen’s caused great changes on the pace of the politics of the war . At the time of the probability of Germany’s winning the War , Turkish Statemen signed Turkish-German non-aggression Pact on 18th June 1941 and this not only prevented German threat but also made England accept Turkey’s neutrality. The defeat of German troops in Russia and Northern Africa led the changes on the policies over Turkey. While allied countries increasing the pressure on Turkey for joining the war on their side, Germany increased the amount of help to Turkey to protect its neutrality. After the year of 1943 since the war progressed in favour of Allied Counties , Turkey , in a conference in Cairo ,agreed to join the war in the side of those counties. Because of the pressure of the Allied Countries over Turkey, on 2nd August 1944 Turkey ceased all the relations with Germany and on 23rd February 1945 Turkey proclaimed war against Germany and Japan but managed not to fight in practice

Anahtar Kelimeler

Second World War, The Foreing Policy Of Turkey

Kaynakça

• Ayın Tarihi TBMM Zabıt Ceridesi
• TBMM Tutanak Dergisi
• Akandere, Osman, Milli Şef Dönemi, İstanbul, 1988.
• Armaoğlu, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Ankara, 1993.
• Aydemir, Şevket Süreyya, İkinci Adam, İstanbul, 2000.
• Barry, Rubin, İstanbul Entrikaları, İstanbul, 1994.
• Çalık, Ramazan, "Türk -Alman ilişkileri" ,Türkler, Cilt: 16, Ankara, 2002.
• Deringil, Selim, Denge Oyunu, İstanbul, 2003.
• Edward, Weisband, İkinci Dünya Savaşında İnönü'nün Dış Politikası, İstanbul, 2000.
• Ekinci, Necdet, İnönü Dönemi ve II. Dünya Savaşı Yılları, Genel Türk Tarihi, Ankara, 2002.
• Erden, Ali Fuad, İsmet İnönü, Ankara, 1999.
• Goloğlu, Mahmut, Milli Şef Dönemi (1939-1945) ,Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Ankara, 1974.
• Gönlübol Mehmet - Sar Cem, Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1939), Anka- ra, 1996.
• Gönlübol Mehmet -Haluk Ülman, Olaylarla Türk Dış Politikası (1945-1965), Ankara, 1996.
• Gürün, Kamuran, Türk- Sovyet İlişkileri (1920-1953), Ankara, 1991.
• Karabekir, Kazım, Ankara'da Savaş Rüzgârları, İstanbul, 1995.
• Koçak, Cemil, Türk-Alman İlişkileri, Ankara, 1991.
• Koçak, Cemil, Türkiye'de Milli Şef Dönemi, Ankara, 1986.
• Kumkale, Tahir Tamer, Türk- Rus İlişkileri, İstanbul, 1997.
• Oran, Baskın, Türk Dış Politikası, İstanbul, 2001.
• Özgüldür, Yavuz, Türk-Alman İlişkileri (1923-1945), Ankara, 1993.
• Seydi, Süleyman, İngiliz Özel Hareket Birimi’nin II. Dünya Savaşı Yıllarında Türkiye’deki Faaliyetleri, Türkler, C.16, Ankara, 2002.
• Soysal, İsmail, Türk Dış Politikaları İçin Kılavuz, İstanbul, 1993.
• Sönmezoğlu, Faruk, Türk Dış Politikasının Analizi, İstanbul, 2001.
• Uçarol, Rifat, Siyasi Tarih, İstanbul, 1995.
• Uslu, Nasuh, Türk Amerikan İlişkileri, Ankara, 2000.
• Wayne, Bowen ,"Taraflı Fakat Savaşmayan Ülke", Türkler, Cilt: 16, Ankara, 2002.
• William, Hale, Türk Dış Politikası, İstanbul, 2003.
• Yalçın, Semih, Atatürk'ün Milli Dış Siyaseti, Ankara, 2000.
• Yılmaz, Mustafa, "İnönü Dönemi Türk Dış Politikası", Selçuk Üniversitesi Ata- türk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 8, Konya, 1999.