Eski Ön Asya Aile Hukukunda Nafaka, Tazminat ve Mal Paylaşımı

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 38, 143 - 156, 01.06.2015

Hasan Ali Şahin

Öz

İnsanlar tarihin en erken devirlerinden itibaren topluluk halinde yaşamışlardır. Erkek ve kadının örf-adet ve kanunlar çerçevesinde, şahitler huzurunda düzenlenen hukuki vesika ile bir arada bulunmaları ile oluşan aile, toplumun temel birimini oluşturmaktadır. Toplumun çekirdeğini oluşturan aile kutsal kabul edildiği için, devletler çeşitli yasalarla ailenin güvence altına alınmasını sağlamaya çalışmıştır. Aile hukuku eşler ve aile bireyleri arasındaki ilişkileri düzenlemektedir. Dünyanın ilk yazılı hukukunu oluşturan Sumer, Bābil Asur ve Hitit kanunlarında aile hukukuyla ilgili konular ele alınmıştır. Günümüzden yaklaşık olarak 4200 yıl öncesinden başlayıp yazılan bu kanunların hükümleri arasında evlilik, boşanma, miras ve evlat edinme gibi konular bulunmaktadır. Bu çalışmada Anadolu ve Mezopotamya’da yaşayan farklı kavimlerdeki medeni hukuk anlayışı ele alınarak nişan töreni, resmi belge, nafaka, tazminat, levirat ve mal paylaşımı konuları incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Aile hukuku, evlilik, boşanma, nafaka, tazminat

IN THE FAMILY LAW OF ANCIENT NEAR EAST ALIMONY, COMPENSATION AND COST SHARING

Öz

People lived as community since the date of the earliest eras. Men and women in the context of the customs and laws, the family formed by the coexistence of legal documents issued by the presence of witnesses, is the basic unit of society. Because the family is considered the core of the holy community, states have tried to ensure the safeguarding of the family with various laws. Forming the world's first written law Sumer, Assyria and Babylon issues related to family law in the Hittite laws are discussed. Today, approximately between the provisions of this law written 4200 years before the start of the marriage, divorce, there are issues such as inheritance and adoption. In this study, based on civil law concept of Anatolia and Mesopotamia to different tribes living in the approach by considering civil engagement ceremony, official documents, alimony, compensation, levirate and property sharing issues have been examined

Anahtar Kelimeler

Family law, marriage, divorce, alimony, compensation

Kaynakça

• AKT I; E. Bilgiç, H. Sever, C. Günbattı ve S. Bayram, Ankara Kültepe Tabletleri I, Türk Tarih Kurumu Yayını Ankara 1990.
• Akurgal Ekrem, Anadolu Kültür Tarihi, 17. Basım, TÜBİTAK, Ankara 2005.
• Alp Sedat, “Hitit Kanunları Hakkında”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 5, 1947, 465-482.
• Alp Sedat, Hitit Güneşi, TÜBİTAK, 5. Basım, Ankara Ekim 2011.
• Balkan Kemal, “Eski Asur ve Anadolu’da Kızların Çocuk Yaşında Nişanlanması”, Belleten, Cilt: 21, Sayı: 200, s. 417-427.
• Bryce Trevor, Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum, (Çev. Müfit Günay), Dost Kitapevi Yayınları, Ankara 2003.
• Çeçen, Salih, “mutanu in den Kültepe Texten”, Archivum Anatolicum, S. 1, 1995, s. 4372.
• Doğan Erdal, Hitit Hukuku, Fam Yayınları, İstanbul 2012.
• Kınal Firuzan, Eski Anadolu Tarihi, TTK, Ankara 1991.
• Kınal Firuzan, “Eski Anadolu’da Kadının Mevkii”, Belleten, Cilt: XX, Sayı: 355, s. 355366.
• Kılıç Yusuf, Eskiçağ Aile Hukuku, Çizgi Kitapevi, Konya 2014.
• Kılıç Yusuf, “Hitit Öncesi Anadolu Toplumlarında Kadının Siyasi ve Sosyal Statüsü”, Aktüel Arkeoloji, Sayı: 32, Mart-Nisan 2013.
• Küçükbezci Hatice, “Asur Ticaret Kolonileri Çağında Asurlu Tüccarlar ile Anadolu Halkı Arasındaki İlişkiler”, S.Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2011.
• Memiş Ekrem, Eskiçağ Türkiye Tarihi, Çizgi Kitapevi, Konya 2007, s. 206.
• Memiş Ekrem, Eskiçağda Mezopotamya, Ekin Yayınevi, Bursa 2012.
• Orhun Murat, “Hitit Aile Hukuku ve Eski Hukuk Roma Aile Hukuku”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 5, 2010.
• Özgüç Tahsin, Kültepe Kaniš/Neša, YKY, 2005, İstanbul.
• Sever Hüseyin, “Yeni Belgelerin Işığında Koloni Çağında (M.Ö. 1970-1750) Yerli Halk ile Asurlu Tüccarlar Arasındaki İlişkiler”, Belleten, Cilt: LXI, Sayı: 224, s. 1-16.
• Sever Hüseyin, “Anadolu’da Nişanın Bozulması Hakkında Verilmiş KanišKarumu Kararı”, Belleten, Cilt: LVI, Sayı: 217, s. 667-675.
• Taş İlknur, “Ugarit Kralı Ammištamru ile Amurrulu Prenses Arasındaki Boşanma Davası ve Diplomatik ve Hukuksal Sonuçları”, Mısır-Hitit Ebedi Barış Antlaşması (Kadeş) ve Eski Önasya’ da Barış, Nevşehir Belediyesi E.Ü. Kapadokya Araştırmaları Merkezi, Nevşehir 2005, s. 113-125.
• The Assyrian Dictionary, Volume 18, U.S.A. 2006.
• The Assyrian Dictionary, Volume 17, Part: 3, Germany 1992.
• Tosun Mebrure, “Sumer, Bābil ve Assur’lularda Hukuk, Kanun ve Adalet Kavramları ve Bunlarla İlgili Terimler”, Belleten, Cilt: XXXVII, Sayı: 148, s. 557-581.
• Tosun Mebrure ve Kadriye Yalvaç, Sumer, Bābil, Assur Kanunları ve Ammi-Şaduqa Fermanı, TTK Basımevi, Ankara, 1975.