Türkiye'de Yüksek Din Eğitimi ve Kurumsal Yabancılaşma: İlahiyat Fakültesi Örneği

Yıl 2017, Cilt: 31 Sayı: 43, 197 - 262, 22.12.2017

Cemil Osmanoglu

Öz

Türkiye’de yüksek din eğitimi faaliyetlerinin yürütüldüğü kurumların başında İlahiyat Fakülteleri gelmektedir. Bu fakülteler, son yıllarda gerek öğrenci kapasitesi ve öğrenci kaynağındaki çeşitlilik, gerekse yürütülen programlar açısından birçok değişim geçirmiş durumdadır. İlahiyat Fakültelerinde inanç, kültür, dünya görüşü ve yaşam biçimi bakımından farklılık arz eden öğrencilerin sayısı giderek artmaktadır. Söz konusu fakülteler yürüttükleri programlara bağlı olarak da dünyanın pek çok ülkesinden öğrenci çekebilmektedir. Çeşitlilik karşısında öğrencilerin ortak bir kimlik etrafında bir araya gelmesi önem kazanmış durumdadır. Öğrenim gördükleri kurumda ortak bir anlayış ve vizyonla yetişen öğrencilerin kurumsal yabancılaşma durumunu daha az hissettikleri, herek öğrencilik gerekse ilerleyen yaşamlarında daha başarılı oldukları bilinmektedir. Oysa kurumsal iş ve işleyişe yabancı olunduğunda eğitim öğretim faaliyetlerine aktif katılım noktasında çeşitli sorunlar oluşabilmekte, edinilen bilgi, beceri ve tutumlar ektin biçimde içselleştirilememektedir. Bu durum söz konusu kurumlardan mezun olanlarca yürütülecek örgün ve yaygın din eğitimi faaliyetlerinin niteliğini olumsuz etkileyebilecektir. 

Bu araştırmada Türkiye’de İlahiyat Fakültesine devam eden öğrencilerin kurumsal yabancılaşma durumları incelenmiştir. Bu kapsamda araştırmaya katılan öğrencilere “İlahiyat Fakültesine ya da İlahiyat ortamına kendinizi yabancı hissediyor musunuz?” sorusu yöneltilmiş; “hiçbir zaman”, “ara sıra”, “çoğu zaman” ve “her zaman” şeklinde verilen seçeneklerden birini işaretlemeleri ardından tercihlerini gerekçelendirmeleri istenmiştir. Araştırma sonunda İlahiyat Fakültesine devam eden öğrencilerin önemli bir kısmının çeşitli ölçülerde kurumsal yabancılaşma hissettikleri görülmüştür. Araştırmada öğrencileri kurumsal yabancılaşmaya iten sebepler ile yabancılaşmanın etkileri ya da yansımaları da ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede İlahiyat Fakültesinde yabancılık olgusunun eğitim zihniyet ve pratiği ile insan niteliği ve beşeri ilişkilerden kaynaklanan sorunlar etrafında kümelendiği anlaşılmış, yüksek din eğitiminde farklılıkların etkin biçimde yönetilmesi gerektiğinin altı çizilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

İlahiyat, yüksek din eğitimi, yabancılaşma

Kaynakça

• Arıcı, İ., & Angın, Y. N. (2017). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin İletişim Beceri Düzeyleri. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (8), 199-219.