A PHYTOECOLOGIC RESEARCH ON VEGETATION OF TAHİR MOUNTAINS (AĞRI)

Yıl 2003, Cilt: 5 Sayı: 2, 59 - 74, 01.12.2003

İbrahim Gümüş Yunus Kaya Ercan Kaya

Öz

This investigation was carried out in Tahir Mountains near Ağrı province in the East- ern Anatolia. Altitude of the research area is between 1800-2278 m. from sea level. In this study, the dominant species of vegetation grown in ecological conditions of the mountain were determined. In addition to this, the botanical composition of the plant cover which is well adapted to different topogrophic area (such as hills, slopes and valley bases etc.) was investigated. Centaurea, Astragalus, Poa, Hordeum, Rumex, Festuca, Euphorbia, Ono- brychis, Prangos, Agropyron, Nepeta, Silene, Bromus, Dactylis, Trifolium, Artemisia, Fer- ula, Inula, Erigeron, Viburnum, Acer, Sorbus, Rosa, Rhamnus, Lonicera, Populus, Betula, Juniperus were the most common genera of the vegetation in the research area.

Anahtar Kelimeler

Ağrı, Tahir mountains, Vegetation, Eastern Anatolia

TAHİR DAĞLARI (AĞRI) VEJETASYONU ÜZERİNDE FİTOEKOLOJİK ARAŞTIRMALAR

Öz

Bu araştırma, Türkiye'nin doğusunda ve Ağrı ili yakınlarında bulunan Tahir dağla-rı’nda yapılmıştır. Çalışma alanının denizden yüksekliği 1800-2778 m arasındadır. Bu araş-tırmada, dağın ekolojik şartlarında yetişen bitki örtüsünün dominant üyeleri tespit edildi. Ayrıca, değişik topografya arz eden (tepeler, yamaçlar, taban vs.) kesimlerine adapte olmuş bitki örtüsünün botanik kompozisyonu incelendi. Centaurea, Astragalus, Poa, Hordeum, Rumex, Festuca, Euphorbia, Onobrychis, Prangos, Agropyron, Nepeta, Silene, Bromus, Dactylis, Trifolium, Artemisia, Ferula, Inula, Erigeron, Viburnum, Acer, Sorbus, Rosa, Rhamnus, Lonicera, Populus, Betula, Juniperus çalışma alanının vejetasyonunu teşkil eden en yaygın cinsler olarak tespit edildi.

Anahtar Kelimeler

Ağrı, Tahir dağları, Vejetasyon, Doğu Anadolu

Kaynakça

• Tournefort. I. P., (1717).Relation D'un voyage du lavant, fait par I'ordre du roi.2.vo., Paris.,
• Koch, Th., (1879). Den Freunden , Berlin
• Koch, C., (1843). Catalogus Plantarum quans in ininare per Caucasum, Georgiam Armenaampueannis, 1836-1837 Collegit, Dr.C.Koch.
• Balfort, T.A.G., (1883). Presindent's Adres: Obitvary notice On Karl Heinrich Emil Koch.
• Davis, P. H., (1965-1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 1- 10, Edinburg University Press, England
• Baytop, T. (1963). Türkiye'nin Tıbbi ve Zehirli Bitkileri. İst. Üniv. Yayınları,
• İstanbul.
• Baytop, T., (1984). Türkiye'de Bitkiler ile Tedavi. İst. Üniv. Yayın. 3255, İstan- bul.
• Atalay, İ., (1983). Türkiye Vejetasyon Coğrafyasına Giriş, Ege Üniv. Edebiyat Fak.Yayın.19. İzmir.
• Özçelik H., (1987). Erek Dağı (Van) Vejetasyonu Üzerinde Fiteokolojik Arastırmalar, Çevre, D., (4), 3-15, 15.
• Geigy, J. R., (1975). Geigy Weed Tables, CIBA GEIGY Basle. Switzerland.
• Çetik, A. R., (1985). Türkiye Vejetasyonu I ( İç Anadolu'nun Vejetasyonu ve Ekolojisi), Selçuk Üniv., Konya.
• Zorlu, İ. E.,Yurdagül M., (1976). Ağrı-Eleşkirt Ovası Hidrolojik Etüt Planı, Toprak Su Genel Müdürlüğü, Ankara
• Ardos, M., (1984). Türkiye Ovaları Jeomorfolojisi, İst.Üniv.,Yayın., İstanbul
• Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı (Anonimus) (1975). Ağrı İli Toprak Kay- nağı, Envanter raporu, Toprak Su Genel Müdürlüğü Yayın., 289, Ankara
• Meteoroloji Bülteni, (1984). Ortalama ve Ekstrem Sıcaklık ve Yağış Değerleri,
• T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Gen. Müd., Ankara.
• Eyce, B., (1985). Vejetasyonun Sınıflandırılması, Selçuk Üniv.Fen- Edeb.Fak.Dergisi., 4, 13-23
• Hegi, G., (1939). Flora von Mitten Europa, Band II. Monocotyledones, München.
• Boisssier, E., (1867-1888). Flora Orientalis, I-VI, Geneva.
• Tatlı, A., Gümüş, İ., Tel, A.Z, (2000 ). A New Syntaxon; In East Anatolia (Tur- key), Plant Life in South-West and Central Asia, Symposium, Tashkent, Uz- bekistan
• Browicz, K., (1978).Choromogy of Trees and Schrubs in Sout West Asia, Polish Academy of Sciences, Inst of Dendrology, Vol. l. Kormik.
• Gümüş, İ. (1992). Çakmak Dağları (Ağrı) Florasına Giriş, Doğa Tu. Bot. Der., 16., 56-70
• Tatlı, A., (1982), Nemrut Dağının Bitki Sosyolojisi ve Ekolojisi yönünden araş- tırılması, Atatürk Üniv. Fen-Edeb. Fak. Der.,c 1,s 1, 537-549, Erzurum.
• Behçet, L., Tatlı, A., (1989). Dumlu Dağları Vejetasyonu Üzerinde Fitososyolojik Bir Araştırma, Doğa Tu. Botanik Der., c 13., s 3.
• Tatlı, A., (1984), Gavur Dağları, Çoruh Nehri ile Serçeme Vadisi Vejetasyonu- nun Bitki Sosyolojisi ve Ekolojisi Yönünden Araştırılması, Atatürk Üniv.Fen-Edeb. Fak. Der., 1, (4), 60, Erzurum.
• Aksoy, A., (1981). Tortum Vadisi Vejetasyonunun Bitki Sosyolojisi ve Ekolojisi Yönünden Araştırılması, (Doçentlik Tezi), Atatürk Üniv. Fen Fa- kültesi. Erzurum
• Andiç, C., (1986). Erzurum Yöresi İle Pasinler ve Çat İlçeleri Doğal Çayır ve Mera Vejetasyonlarında Ortam Faktörleri İçin Ekolojik Indikatör Bitki Grup- larının Tesbiti Üzerine Bir Araştırma, (Profesorlük Muracaat Eseri), Atatük Üniv., Ziraat Fakültesi, Erzurum.
• Behçet, L., (1989). Süphan Dağı Flora ve Vejetasyonu (Doktora Tezi), Ege Üniv., Fen Bil. Enst. Biyoloji Anabilim Dalı, İzmir.
• Gümüş, İ., (1991). Ağrı Eleşkirt Ovasının Buğday Tarlalarındaki Yabancı Otla- rın Fitososyoloji ve Periyodisiteleri Üzerine Bir Araştırma. Doğa Tu. Tarım ve Ormancılık Dergisi, 15, 885-898.
• Birand, H., (1968). Alıç Ağacı ile Sohbetler: Olgun Kardeşler Mat., Ankara
• Johnston, A.J.F., Dormaar and S. Smoliak, (1971). Long-term grazing effects on fescue-grassland soils, Jour. Ronge Mgt. 24: 185-188
• Bakır, Ö., (1987). Çayır-Mer’a Amenajmanı, Ank. Üniv. Ziraat Fak. Yayınları (Ders kitabı) 992, s 55.
• Sönmez, H., (1985). Agrı-Eleşkirt Hayrangölü köyü hudutları içinde 2103 sayılı Maden Kömürü sahasına ait işleme projesi T.M.M.O.B. Maden Mühendisleri Odası, Sicil No: 2465, Ankara.