OKUL DÜZEYİNDE DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK

Yıl 2004, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 22, 01.06.2004

Levent Eraslan

Öz

Günümüzdeki hızlı değişim ve dönüşümler, eğitim sistemlerini ve bu sistemleri yöneten kişilerin davranış ve rollerini etkilemektedir. Bu değişim süreci 21. yüzyılın eğitim yöneticilerinden farklı rollerin beklenmesine yol açmaktadır. Bu roller, geleneksel yöneticilik rollerinden farklıdır. Ayrıca hızlı sosyoekonomik, politik ve teknolojik dönüşümlere bağlı olarak, (eğitim yönetimi genelinde) okul yöneticiliğinin eskiye oranla daha karmaşık bir duruma geldiği, yeni koşulların okul yöneticilerinin birden çok alanda liderlik yeterliği kazanmaları zorunlu hâle getirdiği konusunda güçlü bir görüş birliği oluşmuştur. Artık günümüz okul yöneticileri hızla değişen dünyanın gereklerini karşılayabilmek için, geçmişe oranla göre daha çok şey bilmeleri ve yapmaları gerekmektedir. Okul yöneticilerinin salt okul işleri yapmaları yeterli olmamaktadır. Tipik bürokratik işlemler dizisini yöneten ve kontrol eden okul yöneticisi tipi yerine değişimi okul ortamına getiren yenilikçi, değişimi yöneten ve yönlendiren, çağın gereklerine uygun bakış açısına sahip vizyoner okul müdürlerinin bulunması gerekmektedir. Bu da ancak okul yönetiminde dönüşümcü liderlik anlayışı ile mümkün olacaktır. Okul düzeyinde dönüşümcü liderliğin tek amacı çağın gereklerine uygun okullar ya-ratmaktır. Okulların değişen çevresel şartlara uyumunda, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri takip etmesinde, eğitimsel kalitenin artırılmasında dönüşümcü liderlik davranışlarının belirleyici bir rolü bulunmaktadır. Bu araştırmada kavramsal olarak dönüşümcü liderliğin çözümlenmesi ve okul düze-yinde dönüşümcü liderliğin tartışılması ile okul örgütünde örnek dönüşümcü liderlik davra-nışları üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Okul, Dönüşüm, Dönüşümcü Liderlik

THE TRANSFORMATIONAL LEADERSHIP IN SCHOOL LEVEL

Öz

The only aim of the transformational leadership in school level is to create schools which are suitable to the conditions of our era. The transformational leadership behaviours have a great role in schools` in accordance to the environmental conditions, following up the scientific and technological developments and making increase the educational quality. This research is based on, the transformational leadership`s reaching to a solution as a conceptual view, the discussion of the transformational leadership and model transformational leadership behaviours/attitudes in school organizations

Anahtar Kelimeler

Education, School, Transformation, transformational leadership

Kaynakça

• Allix, M. Nicholas “Transformational Leadership, Democratic or Despotic ?”,
• Educational Management & Administration, 28 (1), 2000
• Bass, Bernard M. Leadership And Performance Byond Expectation New York.
• Free Press 1985
• Bass, M. Bernard, Bruce J. Avolio. Improving Organizational Effectiveness: Through Tranformational Leadership. Sage Pub. 1994
• Bass, M. Bernard, Paul Steidlmeier. “Ethics, Character, and Authentic Transformational Leadership”, Leadership Quarterly, 10 (2), Summer, 1999
• Bass, M. Bernard. Stogdill’s Handbook of Leadership. NewYork : Free Press.
• -
• Bass, M. Bernard. “The Ethics of Transformational Leadership”, Kellogg Leadership Studies Project Working Papers, www.academy.umd.edu/scholarship/casl/KLSP/ 1997
• Bass, M. Bernard. “Two Decades of Research and Development in Transformational Leadership”, European Journal Of Work And Organızatıonal Psychology, 8 (1), 1999
• Bottery, Mike. “Globalisation and UK Competition State: No Room for Transformational Leardeship in Education ?”, School Leadership & Management 21 (2), 2001
• Bresctick, Emel Topçu. Yönetim Düşüncesinin Evriminde Liderliğin Gelişimi Ve Dönüşümcü Liderlik Ve Bir Uygulama Örneği. Yayınlanmış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara, 1999
• Burns, M. G., Leadership, Harper-Row, Newyork 1978.
• Cashin, Jim. “Transformational Leadership: A Brief Overview”& Guidelines for Implementation Prepared by Education 4361, www.mun.ca/educ/ed4361/2000 December 2000
• Çelik, Vehbi. “Eğitimde Dönüşümcü Liderlik.” Eğitim Yönetimi, 4(16), 1998
• Çelik, Vehbi. Eğitimsel Liderlik. Pegem Yayıncılık. Ankara, 2000
• Eraslan, Levent. “İlköğretim Okulu Müdürlerinin Dönüşümcü liderlik Özellikleri. Yayınlanmamış YL Tezi.Kırıkkale,2003
• Doğan, İsmail. Sivil Toplum. Sistem Yayıncılık. Ankara, 2000
• Gökçe, Feyyat. Değişim Sürecinde Devlet ve Eğitim. Eylül Yayıncılık. Ankara, 2000
• Hartog, Deanne N. Den, Van Muijen, Jaap J. “Transactional Versus Transformational Leadership: An Analysis of the MLQ.” Journal of Occupational & Organizational Psychology, Vol. 70 Issue 1, March, 1997
• Hickman, G.Robinson . “Transforming Organizations to Transform Society” Kellogg Leadership Studies Project Working Papers, www.academy.umd.edu/scholarship/casl/KLSP/ 1997
• Keçecioğlu, Taner. Liderlik Ve Liderler. Kal-Der Yayınları. İstanbul, 1998
• Leithwood, Kenneth. A. “The Move Toward Transformational Leadership”.
• Educational Leadership. 49(5), 1992
• Leithwood, Kenneth, Doris Jantzi. “Transformational School Leadership Effects: A Replication”, School Effectiveness and School Improvement. 10(4), 1999
• Peggy, C. Kirby, V. Paradise Louis and Margaret L.King. “Extreordinary Leaders in Education: Understanding Transformational
• Rost,J.C. Leadership for the 21st Century. New York, Praeger. 1993
• Sashkin, M., E. W Rosenbach. ,“A New Leadership Paradigm” Taylor R.L. ve Rosenbach W. E., Contemporary Issues İn Leadership, Westview Press Colarado 87-103. 1993.
• Sorenson, Georgia. “An Intellectual History of Leadership Studies: The Role of James MacGregor Burns” Kellogg Leadership Studies Project Working Papers, ww.academy.umd.edu/scholarship/casl/KLSP/ 2000
• Şişman, Mehmet. Öğretim Liderliği. Pegem A Yayıncılık, Ankara,2002
• Tabak, Arif. “Tarihsel Gelişimi İçerisinde Liderlik Tanımları Ve Liderlik Kavramının Günümüzdeki Yeri”, http://www.kho.edu.tr/yayinlar/bilimdergisi/bilimder/doc/2001-2/1-
• www.meb.gov.tr