ANALYSIS OF THE ACADEMİC STUDIES’ RESULTS IN ENVIRONMENTAL EDUCATION IN TURKEY ABOUT GLOBAL WARMING AND GREENHOUSE EFFECT

Yıl 2011, Cilt: 13 Sayı: 1, 39 - 54, 01.06.2011

İhsan Ünlü Ramazan Sever Erdal Akpınar

Öz

This study aimed to analyze the articles and proceedings on global warming and greenhouse effect published in environmental education area in Turkey. Docu- ment analysis was used in data collection procedure within the frame of qualitative research; however, content analysis technique was used in the analysis of texts. Examined texts showed that the students in all education levels from elementary to higher education, and even the teachers had concept errors and deficient knowledge problems related to the issue of global warming and greenhouse effect. Therefore, the designation of the researches that will be conducted in environmental education area from now on in the direction of solutions for these problems which can appear in learning would be beneficial.

Anahtar Kelimeler

global warming, greenhouse effect, academical research, envi- ronmental education.

TÜRKİYE’DE ÇEVRE EĞİTİMİ ALANINDA YAPILMIŞ KÜRESEL ISINMA VE SERA ETKİSİ KONULU AKADEMİK ARAŞTIRMALARIN SONUÇLARININ İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de çevre eğitimi alanında yayınlanmış küresel ısınma ve sera etkisi konulu makalelerin ve bildirilerin sonuçları nın incelenmeleri amacıyla yapılmıştır. Bulguların tespitinde nitel araşt ırma yaklaşımı çerçevesinde doküman analizi yöntemi kullanılmış, metinlerin incelenmesinde ise veri içerik analizi tekniği uygulanmıştır. İncelediğimiz metinlerden ilköğretimden yüksek öğretime kadar bütün öğretim kademelerindeki öğrencilerin hatta öğretmenlerin küresel ısınma ve sera etkisi konularında oldukça fazla kavram yanılgıları ve eksik bilgi sorunu yaşadıkları görülmüştür. Dolayısıyla bundan sonraki süreçte çevre eğitimi alanında yapılacak araştırmaların öğrenmede ortaya çıkan bu sorunların çözümüne yönelik olarak tasarlanması faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

küresel ısınma, sera etkisi, akademik araştırma, çevre eğitimi.

Kaynakça

• Aksay, S. C., Ketenoğlu, O., Kurt, L. (2005). Küresel Isınma İklim Değişikliği, Sel- çuk Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 25, 29–41.
• Alım, M. (2006). Avrupa Birliği Üyelik Sürecinde Türkiye’de Çevre ve İlköğretimde Çevre Eğitimi, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 14/2, 599–616.
• Arsal, Z. (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Küresel Isınma İle İlgili Kavram Yanılgı- ları. I. Ulusal İlköğretim Kongresi, Ankara.
• Arsal, Z. (16-18 Eylül 2010). İlköğretim Hayat Bilgisi İle Fen ve Teknoloji Dersleri Öğretim Programlarında Küresel Isınma Kazanımları ve Niteliklerinin Ana- lizi, 19. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Lefkoşa-KKTC
• Arsal, Z. (2010). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Sera Etkisi İle İlgili Kavram Ya- nılgıları, İlköğretim Online Dergisi, 9/2, 229–240, http://ilkogretim- online.org.tr 12. Kasım 2010 tarihinde indirilmiştir.
• Aydın, F. (2010). Secondary School Students’ Perceptions Towards Global Warming: A Phenomenographic Analysis, Scientific Research And Essays, 12/5, 1566–1570.
• Aydın, M., Satır, B., Koray, Ö. (27-29 Ağustos 2008). Öğretmenlerin Sera Etkisi ve Küresel Isınma İle İlgili Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi ve Sonuçlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, 8. Ulusal Fen Bilimleri ve Ma- tematik Eğitimi Kongresi, Bolu.
• Bahar, M. (2003). Misconceptions in Biology Education and Conceptual Change Strategies. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3/1, 55–64.
• Bahar, M. ve Aydın, F. (2002). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Sera Gazları ve Global ısınma İle İlgili Anlama Düzeyleri ve Hatalı Kavramlar, 5. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• Bal, Ş. (2004). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Sera Etkisi İle İlgili Kavram Yanıl- gılarının Tespiti, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 17, 102-111.
• Bozkurt, O., Cansüngü, Ö. (2002). İlköğretim Öğrencilerinin Sera Etkisi İle İlgili Kavram Yanılgıları, H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 67-73.
• Darçın, E. S., Avcı, E. D. (7-9 Eylül 2006). Öğretmen Adaylarının Sera Etkisi Hak- kındaki Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi, 7. Ulusal Fen Bilimleri ve Matema- tik Eğitim Kongresi, Gazi Üniversitesi, Özetler Kitabı, s. 312.
• Darçın, E.S., Bozkurt, O., Hamalosmanoğlu, M., Köse, S. (2006). İlköğretim Öğren- cilerinin Sera Etkisi Hakkındaki Bilgi Düzeyleri ve Kavram Yanılgılarının Tespit Edilmesi, International Journal of Environmental and Science Education, 1/2, 104–115.
• Demirbaş, M., Pektaş, M.H. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Sorunu İle İlgili Temel Kavramları Gerçekleştirme Düzeyleri, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3/2, 195–211.
• Demirel, Ö. (2005). Eğitim Sözlüğü, (5.Baskı) Ankara: Pegem A Yayıncılık. Demirkaya, H. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Küresel Isınma Kavramın Algı-
• lamaları ve Öğrenme Stilleri: Fenomenografik Bir Analiz, Kuram ve Uygu-
• lamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 8 (1), 33–58.
• DPT. (2000). İklim Değişikliği Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• Erkal, S., Yertutan, C. (2009). Kişilerin Küresel Isınmanın Nedenlerine İlişkin Gö- rüşlerin İncelenmesi, H.Ü. Sosyolojik Araştırmalar e- Dergisi, www.e- dergi.hacettepe.edu.tr/arşiv.htm. 1 Kasım 2010 tarihinde indirilmiştir.
• Ersoy, F.A., Türkkan, B. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Çizdikleri Karikatürlere Yansıttıkları Sosyal ve Çevresel Sorunların İncelenmesi, Eğitim ve Bilim Dergisi, 35/156, 96–109.
• Gökçe, N., Kaya, E. (2009). Coğrafya Dersi Öğretim Programında Küresel İklim De- ğişikliği, S.Ü., Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 157-168.
• Halloun, I.B. & Hestenes, D. (1985). The İnitial Knowledge Stade of Collage physics. American Journal of Physics, 53, 1043–1055.
• Kabapınar, M. F. (7-9 Eylül 2006). Orta Öğretimdeki Çevre Eğitimine “Küresel Isınma ve Ozon Tabakasındaki Delik” Cephesinden Bakış, 7. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitim Kongresi, Gazi Üniversitesi, Özetler Kitabı, s. 111.
• Kahraman, S., Yalçın, M., Özkan, E., Aggul, F. (2008). Sınıf Öğretmenliği Öğrenci- lerinin Küresel Isınma Konusundaki Farkındalıkları ve Bilgi Düzeyleri, GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28/3, 249-263.
• Kılınç, A., Stanisstreet, M., Boyes, E. (2008). Turkish Students’ Ideas About Global Warming, International Journal Of Environmental & Science Education, 3/2, 89–98.
• Kışoğlu, M., Gürbüz, H., Erkol, M., Akar, S. M., Akıllı, M. (2010). Prospective Turkish Elementary Science Teachers’ Knowledge Level About The Greenhouse Effect And Their Views On Environmental Education İn University, International Electronic Journal Of Elementary Education, 2/2, 217-236.
• Kovancılar, B. (2001). Küresel Isınma Sorunun Çözümünde Karbon Vergisi ve Et- kinliği, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 8/2, 8-19.
• MEB. (2009). İlköğretim (4 – 7. Sınıflar) Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu, Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi, Ankara.
• Meydan, A., Doğu, S. (2008). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Çevre Sorun- ları Hakkındaki Görüşlerinin Bazı Değişkenlere Göre değerlendirilmesi, Selçuk Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 267– 277.
• Oluk, A. E., Oluk, S. (2007). Yüksek Öğretim Öğrencilerinin Sera Etkisi, Küresel Isınma ve İklim Değişikliği Algılarının Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 45–53.
• Oluk, S., Özalp, I. ( 2007). Yapılandırmacı Kurama Göre Küresel Çevre Sorunlarını Öğretimi: Problemin Odak Noktası Olarak Karikatürlerin Kullanılabilirliği, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 7/2.
• Orbay, K., Cansaran, A., Kalkan, M. (2009). Öğretmen Adaylarının Küresel Isınmaya Bakış Açısı, S.Ü., Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 85-97.
• Pekel, O.F., Kaya, E., Demir, Y. (2007). Farklı Lise Öğrencilerinin Ozon Tabakasına İlişkin Düşüncelerinin Karşılaştırılması, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15/1, 169–174.
• Peker, O., Demirci, M. (2008) İklim Değişikliğinin Bilim ve Ekonomi Perspektifin- den Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fa- kültesi Dergisi, 13/1, 239–251.
• Sağlam, E. N., Düzgüneş, E., Balık, İ. (2008). Küresel Isınma ve İklim Değişikliği, Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Dergisi, 25/1, 89–94.
• Selvi, M., Yıldız, K. (2009). Biyoloji Öğretmen Adaylarının Sera Etkisi İle İlgili Algılamaları, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7/4, 813–852.
• Sever, R., Samancı, O. (2002). İlköğretimde Çevre Eğitimi, Doğu Coğrafya Dergisi, 7, 153-165.
• Şenel, H., Güngör, B. (20–23 Ekim 2008). Öğretmen Adaylarının İklim Değişikliği ve Küresel Isınma Hakkındaki Görüşleri, 8. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kong- resi, Girne KKTC.
• Tuncel, G., Ayva, Ö. (20–22 Mayıs 2010). Süreç Temelli Öğretim İle Sosyal Bilgiler Dersi Öğretimi, 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Elazığ.
• Türküm, A.S. (1998). Çağdaş Toplumda Çevre Sorunları ve Çevre Bilinci. Anadolu Üniversitesi, G. Can (Ed). Çağdaş Yaşam Çağdaş İnsan. Anadolu Üniversi- tesi Açık Öğretim Fakültesi İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı, Eskişehir, 165–181.
• Tüzün, Y. Ö., Tuncer, T.G., Aydemir, M. (2008). İlköğretim Öğretmenlerinin Hava Kirliliği Konusundaki Bilgileri İle İlgili Bir Araştırma, H.Ü. Eğitim Fakülte- si Dergisi, 35, 374-385.
• Tüzün, Y. Ö., Yanış, H. (23–25 Eylül 2010). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Ozon Tabakası İncelmesi ve Küresel Isınma Algıları Arasındaki İlişkinin İn- celenmesi, 9. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, İzmir.
• Uzunkaya, A., Çetin, G. ( 27-29 Ağustos 2008). İlköğretim II. Kademe Öğrencileri- nin Küresel Isınma Hakkındaki Düşünceleri, 8. Ulusal Fen Bilimleri ve Ma- tematik Eğitimi Kongresi, Bolu.
• Yardımcı, E., Kılıç, B. G. (2010). Çocukların Gözünden Çevre ve Çevre Sorunları, İlköğretim Online Dergisi, 9/3, 1122–1136, http://ilkogretim-online.org.tr 12 Kasım 2010 tarihinde indirilmiştir.
• Yazıcı, S., Seçgin,. F. (2010). Tartışmalı Konular ve Öğretimine İlişkin Bir Çalışma, Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3/12, 487–501.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. An- kara, Seçkin Yayınları.