THE EMPLOYMENT PROBLEMS AND NEW JOB OPPORTUNITIES OF PERSONS GRADUATED FROM PHYSICAL EDUCATION AND SPORTS AREA

Yıl 2009, Cilt: 11 Sayı: 2, 99 - 118, 01.12.2009

Yalçın Taşmektepligil Fatih Hazar S. Ahmet Ağaoğlu Nurullah Öğreten E. Ahmet Terzioğlu

Öz

The purpose of this study was to find out ‘to get into a job’ problem of per- sons those graduated from physical education and sports departments of universities and new job opportunities. The participation and guiding of people to sports activi- ties are related with the job opportunities of the persons those educated at physical education and sports area. Quality and quantity of employees with the quality of producing activity and programs are effective in sports associations. The system, in this way, depends on well-educated persons to serve sports activities with other fac- tors. Therefore, the achievements of aims of sports associations or organizations are succeeded by well-educated persons with other factors. But today’s results put for- wards that, persons educated in physical education and sports area, are not em- ployed in a balanced way to fulfill the needs of Turkey. The study was conducted on the two university students and with the litera- ture. The states of getting a job after the graduation of students applied to the Exams of School of Physical Education and Sports of Afyon Kocatepe University and to get into a job of the graduates of School of Physical Education and Sports of Ondo- kuz Mayıs University were questioned. In this way, 280 applicants of School of Physical Education and Sports of Afyon Kocatepe University (year of 2006) and 200 students of School of Physical Education and Sports of Ondokuz Mayıs Univer- sity (year of 2008) were involved in the study. Questionnaire was used as data gath- ering tool. Chi Square test, percent and frequency tests were used for statistical analysis and the significance value was set as 0.005. The expectations of the students of School of Physical Education and Sports on the getting into a job after the graduation were differed significantly according to their class grades. The expectations were getting weaker with the increasing class grades. But, the applicants before the starting the school did not have any important doubt about getting into a job. There are some possible solution ways to solve this employment problem as; National Ministry of Education could assign “sports branches teacher profession”, and there could be “sports serving class” by the change in the Law number 657, and persons educated in physical education and sports area could be employed in Youth and Sports General Directorate by changing the Law number 3289.

Anahtar Kelimeler

Physical education, sports, job opportunities, high education

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ALANI MEZUNLARININ İSTİHDAM SORUNLARI VE YENİ İŞ OLANAKLARI

Öz

Bu çalışmanın amacı, üniversitelerin beden eğitimi ve spor eğitimi veren kurumlarında öğrenim görmüş bireylerin işe yerleşme sorunları ile bu alandaki yeni iş imkânlarının ortaya konmasıdır. Toplumun aktivite ihtiyacının giderilmesi ve sportif faaliyetlere yönlendirilebilmesi, beden eğitimi ve spor alanında eğitim almış bireylerin sektördeki istihdamları ile ilişkilidir. Spor kurumlarında, üretilecek programların niteliği ile beraber hizmet sunacak personelin sayı ve kalitesi etkili olmaktadır. Bu yönü ile sistem büyük ölçüde, spor hizmeti sunacak eğitimli bireylere dayanmaktadır. Dolayısıyla Spor kurum ya da organizasyonlarının amaçlarını başarı ile yerine getirebilmeleri, diğer unsurların yanında, ancak eğitimli bireylerle mümkündür. Fakat bugünkü bulgular beden eğitimi ve spor eğitimi almış bireylerin Türkiye ihtiyaçlarına uygun bir denge içinde istihdam edilemediğini ortaya koymaktadır. Araştırma literatür taramasının yanında iki ayrı üniversite kapsamındaki verilerin değerlendirilmesine dayanmaktadır. Çalışmada Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu (BESYO) sınavına katılan adayların öğrenciliğine hak kazanıp bu okuldan mezun oldukları takdirde iş sahibi olma beklentileri ile halen Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Yaşar Doğu Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda (YDBESYO) okuyan öğrencilerinin mezuniyet sonrası istihdam beklentileri sorgulanarak değerlendirmeye alınmıştır. Bu bağlamda çalışmaya, AKÜ BESYO giriş sınavına katılan (2006 yılı) 280 aday öğrenci ile OMÜ YDBESYO’da öğrenim gören (2008 yılı) 200 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde yüzde ve frekans gibi basit istatistikler yanında “Chi-Square Testi” kullanılmıştır. İstihdam konusunda YDBESYO’da öğrenim gören öğrencilerin sınıflara göre işe yerleşme beklentileri anlamlı derecede farklıdır. Üst sınıflara gelindiğinde öğrencilerin istihdam beklentileri de zayıflamaktadır. Oysa AKÜ BESYO sınavına katılan aday öğrencilerin bu konuda önemli ölçüde bir endişe taşımamaktadır. Bu sorunun çözümü için öncelikle, Milli Eğitim Bakanlığı programında yapılacak sistematik bir değişiklikle spor dallarında uzmanlaşmaya gidilerek, “spor dalları öğretmenliği” oluşturulmalıdır. Diğer yandan, hem 657 sayılı kanunda düzenleme yapılarak, “Spor Hizmetleri Sınıfı” kurulması hem de 3289 sayılı yasada yapılacak düzenlemeyle spor eğitimi almış kişilerin Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü (GSGM) teşkilâtında doğrudan görev alması sağlanmalıdır. Ayrıca il ve ilçe belediyelerinde “Spor Müdürlükleri” kurularak bu birimlerde de istihdam gerçekleştirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi, Spor, İstihdam, Yüksek öğrenim

Kaynakça

• Adalı, S., İmamoğlu, A. F., Ekenci, G. (1992). Yüksek Öğretim Kurumlarındaki Beden Eğitimi ve Spor Bölümlerinin Öğretim Programları Üzerine Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, 231–232.
• Andrews, McMeel & Parker (1987). Tracking Tomorrow’s Trends: What We Think About Our Lives and Our Future; Sports Illustrated, 1986, Sports Poll 86.
• Bilge, N. (1989). Türkiye’de Beden Eğitimi Öğretmeninin Yetiştirilmesi. Kültür Ba- kanlığı Yayınları:1095, Kültür Eserleri Dizisi:137, Ankara.
• Cerrahoğlu, N., İmamoğlu, A.F. (2000 ). Sporun Ekonomik Boyutu Almanya Örne-
• ği. 1.Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Kongresi, Cilt: 2, s.240-247.
• DPT, (2000). Devlet Planlama Teşkilatı. Sekizinci 5 yıllık kalkınma planı beden eğitimi, spor ve İstanbul olimpiyatları özel ihtisas komisyonu raporu, Yayın no:2513, ÖİK:530, Ankara.
• http://www.tuik.gov.tr (online ulaşım, 26.05.2008).
• John McCarthy, (1990). Sports Clup Management, Sport & Fitness Management Career Strategies and Professional Content; Editors:Janet B. Parks and Beverly R.K. Zanger, Human Kinetics Books, Chapter: 9, p. 95.
• Kraus, G.R. (1977). Recreation Today Program Planning and Leadership. Second Edition, USA. s.16.
• Lieber, S.R., Fesenmaier, D.R. (1983). Recreation Planning and Management. First, Published, USA.
• MEB, (2008). Personel Genel Müdürlüğü, Kadro Dairesi Başkanlığı, İstatistik veri- ler şubesi, Ankara.
• ÖSYM, (2007). 2007 Öğrenci Seçme ve yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Yüksek Öğretim Programları ve Kontenjanları Klavuzu. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Ankara.
• Sidentop, D. (1990). Introduction to Physical Education, Fitness, and Sport.
• Mayfield Publishing Company, California, 12. 126–127.
• Sports Information Bulletin. Council of Europe (1997). CDDS, February, p, 9-50. Taşmektepligil, M. Y., Bostancı, Ö. (2000). Farklı Özelliklere Sahip Fertlerin Spor-
• tif Faaliyetlere Katılımlarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Gazi Be- den Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2, 26–42.
• Taşmektepligil, M.Y., Ekenci, G., Ayvazoğlu, N. (2001). Serbest Zaman ve Rekre- asyon Taleplerinin Karşılanması İçin Sportif Alanların Kullanımı. Dinamik Spor Bilimleri Dergisi, 3, 107–121.
• Taşmektepligil, Y., Yılmaz, Ç., İmamoğlu, O., Kılcıgil, E. (2006). İlköğretim Okul- larında Beden Eğitimi Ders Hedeflerinin Gerçekleşme Düzeyi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4, 139–147.
• Turgut, M., Gökyürek, B., Yenel, İ., F. (2004).Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokul- larındaki Antrenörlük Eğitimi ve Spor Yöneticiliği Bölümlerinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Bu Bölümleri Seçme Nedenleri ve Beklentileri Üzerine Bir Araştırma. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 91-99.
• Yetim, A. A., Şenel, Ö. (2001). Türkiye’de Spor Yöneticisi Yetiştirme Faaliyetleri- nin Görünümü. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 150. Ankara.