Prediction of Five Factor Personality Dimensions Through Self- Esteem in Turkish Late Adolescents

Yıl 2012, Cilt: 14 Sayı: 1, 25 - 40, 01.06.2012

Sevda Aslan

Öz

This study aims to determine the relationship between five factor personality dimensions and self-esteem in terms of how self-esteem predicts five factor personality dimensions. The study group consisted of a total of 122 students 98 of whom were females (80%) and 24 males (19.7 %). Personality Test Based on Adjectives (Bacanlı, İlhan ve Aslan, 2009) and Rosenberg Self-esteem Scale (Rosenberg, 1965; Çuhadaroğlu, 1986) were used as data collection instruments in this study. The data gathered from the study were analyzed through Multiple Regression Analysis. The findings of this study revealed that there is a positive correlation between self-esteem and extroversion, openness to experience and conscientiousness dimensions of Personality Test Based on Adjectives basing on Five Factor Model. The findings of this study were compared with the relevant literature and thus discussions and suggestions were made in parallel with the findings.

Anahtar Kelimeler

five Factor Personality Dimensions, self-esteem, late adolescent.

Türk Geç Ergenlerde Beş Faktör Kişilik Boyutlarının Ergenlerin Benlik Saygılarıyla Yordanması

Öz

Bu çalışmada, geç ergenin beş faktör kişilik boyutlarının benlik saygısının yordayıcılığı açısından değerlendirilerek beş faktör kişilik boyutu ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 98’i (%80.3) kız, 24’ü (%19.7) erkek olmak üzere toplam 122 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (Bacanlı, İlhan ve Aslan, 2009) ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (Rosenberg, 1965; Çuhadaroğlu, 1986) kullanılmıştır. Elde edilen veriler, çoklu regresyon analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, Beş Faktör Kuramı’na dayalı geliştirilen Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi’nin dışadönüklük ve deneyime açıklık, sorumluluk boyutları ile benlik saygısı arasında olumlu yönde ilişki bulunmuştur. Araştırma bulguları alanyazında daha önce yapılan araştırma bulguları ile tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

beş faktör kişilik boyutları, kendine saygı, geç ergen.

Kaynakça

• Bacanlı, H., Ilhan, T. ve Aslan, S. (2009). Beş Faktör Kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 261-279.
• Basım, H. N., Çetin, F. ve Tabak, A. (2009). Beş Faktör Kişilik özelliklerinin kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarıyla ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 20-37.
• Blos, P. (1989). The adolescent passage. Madison, Connecticut: International Universities Press Inc.
• Büyükşahin Çevik, G., ve Atıcı, M. (2009). Lise 3. sınıf öğrencilerinin benlik saygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 399-352.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York: Routledge.
• Costa, P. T. Jr. ve Widiger, T. A. (Eds.). (2002). Personality disorders and the five- factor model of personality (2nd ed.). Washington: American Psychological Association.
• Çuhadaroğlu, F.(1986). Adölesanlarda Benlik Saygısı. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fak, Psikiyatri ABD, Ankara.
• De Raad, B. (2000). The big five personality factors the psycholexical approach to personality. Göttingen: Hogrefe & Huber Publishers.
• Erdle, S. ve Rushton, J. P. (2011). Does self-esteem or social desirability account for a general factor of persoanlity (GFP) in the Big Five? Personality and Individual Differences, 50, 1152-1154.
• Eryılmaz, A. ve Öğülmüş, S. (2010). Ergenlikte öznel iyi oluş ve beş faktörlü kişilik modeli. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 189-203.
• Flanagan, R. ve Malgady, R. G. (2011). Successful graduate students: The roles of personality traits and emotional intelligence. Psychology in the Schools, 48(4), 317-331.
• Fuller, B., Jr. ve Marler, L. E. (2009). Change driven by nature: A meta-analytic review of the proactive personality literature. Journal of Vocational Behavior, 75, 329-345.
• Germeijs, V. ve Verschueren, K. (2011). Indecisiveness and Big Five pesonality factors: Relationship and specificity. Personality and Individual Differences, 50, 1023-1028.
• Harter, S. ve Whitesell, N. R. (2001). On the importance of importance ratings in understanding adolescents’ self-esteem: Beyond statistical parsimony. R. J. Riding ve S. G. Rayner (Eds.), Self perception (3-23). Westport, Connecticut: Ablex Publishing.
• Horrocks, J. E. (1962). The psychology of adolescence. Boston: Houghton Mifflin Company.
• Howard, P. J., & Howard, J. M. (1995). The big five quickstart: An introduction to the five-factor model of personality for human resource professionals. North Carolina: Center for Applied Cognitive Studies.
• Jovanovic, V. (2011). Personality and subjective well-being: One neglected model of personality and two forgotten aspects of subjective well-being. Personality and Individual Differences, 50, 631-635.
• Karahan, t. F., Sardoğan, M. E., Şar, A. H., Ersanlı, E., Kaya, S. N. ve Kumcağız, H. (2004). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile benlik saygısı düzeyleri arasındaki ilişkiler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 27-39.
• Kim ve Sherraden (2011). Do parental assets matter for children’s educational attainment?: Evidence from mediation tests. Children and Youth Services Review, 33, 969-979.
• Langdon, S. W. ve Preble, W. (2008). The relationship between levels of perceived respect and bullying in 5th through 12th grades. Adolescence, 43(171), 485- 503.
• Leary, M. R. ve MacDonald, G. (2003). Individual differences in self-esteem: A review and theoretical integration. M. R. Leary ve J. P. Tangney (Eds.), Handbook of self and identity (pp.401-418). New York: Guilford Press.
• Lucas, R. E. ve Donnellan, M. B. (2009). Age differences in personality: Evidence from a nationality representative Australian sample. Developmental Psychology, 45(5), 1353-1363.
• McCrae, R. R. ve Löckenhoff, C. E. (2010). Self-regulation and the five-factor model of personality traits. R. H. Hoyle (Ed.), Handbook of personality and self-regulation (pp. 145-154).
• Özkan, İ., A. ve Özen, A. (2008). Öğrenci hemşirelerde boyun eğici davranışlar ve benlik saygısı arasındaki ilişki. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(1), 53- 58.
• Podesta, C. (2001). Self-esteem and the 6-second secret . California: Sage Publications Company.
• Raynor, D. A. ve Levine, H. (2009). Associations between the five-factor model of personality and health behaviors among college students. Journal of American College Health, 58(1), 73-81.
• Robinson, O., Wright, G. R. T. ve Kendall, E. (2011). Parental attachment and its relationship to contextualised trait expression and mean-corrected cross- context trait variability. Personality and Individual Differences, 50, 547-552.
• Rosenberg, M. (1965). Society and The Adolescent Self-Image”, New Jersey: Princeton University Press.
• Rosenberg, M. (1979). Conceiving the self. New York: Basic Books.
• Schmitt, D. P., Allik, J., Mccrae, R. R., Benet-Martinez, V., Alcalay, L. ve Ault, L., et al. (2007). The geographic distribution of big five personality traits patterns and profiles of human self-description across 56 nations. Journal of Cross-Cultural Psychology, 38(2), 173-212.
• Soto, C. J., John, O. P., Gosling, S. D. ve Potter, J. (2011). Age differences in personality traits from 10 to 65: Big Five Domains and Facets in a large cross-sectional sample. Journal of Personality and Social Psychology, 100(2), 330-348.
• Tatar, A. (2005). Çok Boyutlu Kişilik Envanteri’nin Madde-Cevap Kuramına gore kısa formunun geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Tatar, A. (2009). Beş Faktör Kişilik Modeline dayalı olarak sporcu kadın ve erkeklerin kişilik profillerinin karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 20(2), 70-79.
• Triandis, H. C. (1996). The psychological measurement of cultural syndromes.
• American Psychologist, 51(4), 407-415.
• Taubman, O. ve Ari, B. (2011). Is the meaning of life also the meaning of death? A terror management perspective reply. Journal Happiness Study, 12, 385-399.
• Viswesvaran, C. ve Ones, (2003). Measurement error in “big five factors” personality assessment. B. Thompson (Ed.), Score reliability-contemporary thinking on reliability issues (pp. 245-257). California: Sage Publications.
• Wallen, N. E. ve Fraenkel, J. R. (2001). Educational research a guide to the process. (2nd ed.). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Inc.
• Wissink, I. B., Deković, M., Yağmur, Ş., Stams, G. J. ve Haan, M. (2008). Ethnic identity, externalizing problem behaviour and the mediating role of self- esteem among Dutch, Turkish-Dutch and Moroccan-Dutch adolescents. Journal of Adolescence, 31, 223-240.
• Zheng, L., Lippa, R. A. ve Zheng, Y. (2011). Sex and sexual orientation differences in personality in China. Archives of Sexual Behaviour, 40, 533-541.
• Zeigler-Hill, V. ve Besser, A. (2011). Humor style mediates the association between pathological narcissim and self-esteem. Personality and Individual Differences, 50, 1196-1201.
• Zeigler-Hill, V., Fulton, J. J. ve McLemore, C. (2011). The role of unstable self- esteem in the appraisal of romantic relationships. Personality and Individual Differences, 51, 51-56.