Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Duyarlılık ve Sivil Katılım Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 4, 565 - 575, 25.12.2023

Gülriz Akaroğlu , Seher Ersoy Quadir , Sevda Koç

https://doi.org/10.17556/erziefd.1132399

Öz

Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin sosyal duyarlılık ve sivil katılım düzeylerinin, çocuk gelişimi ve sosyal hizmet bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2019 yılında İstanbul ilinin Küçükçekmece merkez ilçesinden ve Konya ilinin Karatay merkez ilçesinden küme örneklem yöntemi ile seçilen birer ortaokuldaki 7. ve 8. sınıf öğrencileri arasından tesadüfi örneklem yöntemi ile belirlenen 233 öğrenci oluşturmuştur. Bu çalışmanın yürütülmesinde “genel tarama modeli” kullanılmıştır. Verilerin elde edilmesinde ise sosyal duyarlılık ve sivil katılım ölçeklerinin yer aldığı anket tekniği uygulanmıştır. Öğrencilerinin sosyal duyarlılık ve sivil katılım düzeylerinin, demografik özellikleriyle ilişkili olup olmadığı, Pearson Korelasyon Katsayısı, t-Testi ve One Way ANOVA Testi ile hesaplanarak irdelenmiştir. Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin sosyal duyarlılıklarının ve sivil katılımlarının düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Örneklem grubunun sosyal duyarlılık ve sivil katılım düzeyleri, demografik özelliklerinden yaşlarıyla, devam ettikleri okulla, sahip oldukları kardeş sayısıyla, annelerinin eğitim düzeyi ile, babalarının eğitim düzeyi ile, babalarının mesleği ile ve haftalık harçlık miktarları ile ilişkili bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul öğrencileri, sosyal duyarlılık, sivil katılım, demografik özellikler

Examination of Social Sensitivity and Civil Participation Levels of Secondary School Students

Öz

In this research, it is aimed to examine the social sensitivity and civic participation levels of secondary school students in the context of child development and social work. The sample of the study consisted of 233 students selected by random sampling method among 7th and 8th grade students in two secondary schools selected by cluster sampling method from Küçükçekmece district of Istanbul and Karatay district of Konya province in 2019. The “general screening model” was used in the conduct of this study. In order to obtain the data, the questionnaire technique, which includes social sensitivity and civic participation scales, was applied. Whether the students' social sensitivity and civic participation levels were related to their demographic characteristics was examined by calculating the Pearson Correlation Coefficient, t-Test and One Way ANOVA Test. In this study, it was determined that the social sensitivity and civic participation of secondary school students were low. The social sensitivity and civic participation levels of the sample group were related by their age, the school they attended, the number of siblings they had, the education level of their mothers, the education level of their fathers, and the occupation of their fathers and their weekly allowance amounts.

Anahtar Kelimeler

Secondary school students, social sensitivity, civic participation, demographic characteristics

Kaynakça

• Akın, A., Usta, F. ve Akın, Ü. (2014). The validity and reliability of Turkish version of the Civic Engagement Scale. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 4(2), 55-59.
• Buğdaycı, S. (2019). Examining personal and social responsibility levels of secondary school students. Universal Journal of Educational Research 7(1), 206-210. https://www.doi.org/10.13189/ujer.2019.070126
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Demirhan, E. I. (2018). Altıncı sınıf öğrencilerinin sivil toplum kuruluşu algıları. Journal of Innovative Research in Social Studies, 1(1), 11-22. https://dergipark.org.tr/en/pub/jirss/issue/40047/492789
• Droms, C. ve Stephen, S-A. K. (2015). Examining the effectiveness of social responsibility courses in higher education. Journal of Learning in Higher Education, 11(2), Fall, 15-21. https://digitalcommons.butler.edu/cob_papers
• Durualp, E.ve Doğan, İ. (2018). Sekizinci sınıf öğrencilerinin vatandaşlık algısının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2018(47); 291-316. https://doi.org/10.21764/maeuefd.373264
• Eraslan, L. (2011). Bireysel sosyal sorumluluk ölçeğinin (BSS) geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Aile ve Toplum, 7 (24), Şubat-Mart; 81-91.
• Ergül, H.F. ve Kurtulmuş, M. (2014). Sosyal sorumluluk anlayışının geliştirilmesinde topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), Bahar, 221-232. https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder/issue/6163
• Gökçe, N. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamalarına ilişkin değerlendirmeleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2); 176-194. http://www.insanbilimleri.com
• İnan, Ö., Tosun, H.Z., ve Sarıkaya, M. (2008). İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencilerinin kurumsal sosyal sorumluluk algılamaları üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1); 69-84.
• İstanbul Valiliği. (2019). Küçükçekmece Milli Eğitim Müdürlüğü 2019-2023 Stratejik Planı, İstanbul. https://kucukcekmece.meb.gov.tr/
• Jukes, M.C.H., Zuilkowski, S.S., ve Grigorenko, E.L. (2018). expense of social responsibility? a study of adolescents in the gambia, West Africa. Journal of Cross-Cultural Psychology, 49(1), January; 82-98. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0022022117741989
• Kabaklı Çimen, L. ve Ersoy Quadir, S. (2018). Üniversite öğrencilerinin Suriyeli sığınmacılarla ilgili tutumlarının sivil katılımları bağlamında incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1251-1273. http://www.itobiad.com/download/article-file/477152
• Karataş F. (2001). Ergenlik dönemindeki gençlerde sosyal sorumluluk, demokratik düşünce ve başkalarını kabullenme değişkenleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Küçükoğlu, A. (2012). Öğretmen eğitiminde topluma hizmet uygulamaları deneyimsel bir öğrenme yaklaşımı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE), 1(4), 214-226. https://doi.org/10.7884/teke.115
• Nakamura, M. ve Watanabe-Muraoka, A. M. (2006). Global social responsibility: Developing a scale for senior high school students in Japan. International Journal for the Advancement of Counselling, 28 (3), September, 213-226. https://link.springer.com/article/10.1007/s10447-005-9007-9
• Öcal, A., Demirkaya, H., ve Altınok, A. (2013). İlköğretim öğrencilerine yönelik sosyal duyarlılık ölçeğinin geliştirilmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3 (1), 67-76. https://dergipark.org.tr/en/pub/pegegog/issue/22585/241231
• Özen,Y. ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2017(15), 394-422. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunikkefd/issue/2776/37227
• Rolzinski, C.A. (1990). The adventure of adolescence: Middle school students and community service. Washington, DC: Youth Service America. Sipahi, B., Yurtkoru, E.S. ve Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. Beta Yayını, İstanbul.
• Sosik, J.J., Koul, R. ve Cameron, J.C. (2017) Gender and contextual differences in social responsibility in Thai schools: a multi-study person versus situation analysis, Journal of Beliefs & Values, 38(1), 45-62, https://www.doi.org/10.1080/13617672.2016.1237251
• Tiana, S.A. ve Villarreal, A.A. (2016). A collaborative programme in sustainability and social responsibility. International Journal of Sustainability in Higher Education,17(5), 719-736. https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/IJSHE-07-2016-0134/full/html
• Tosun, N. (2014). BÖTE bölümü öğrencilerinin proje tabanlı topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), Eylül, 961-980. https://dergipark.org.tr/en/pub/kefdergi/issue/22601/241474
• Walsh, D.S., Veri, M.J., ve Willard, J.J. (2015). Kinesiology career club: Undergraduate student mentors’ perspectives on a physical activity–based teaching personal and social responsibility program. The Physical Educator, 72(2), 317–339. https://eric.ed.gov/?id=EJ1059838