The Assessment of the Questions for 5.-7 Classroom Social Studies Textbooks in Turkey With Gallagher and Aschner's Questions Classification

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 1, 1 - 12, 28.03.2024

Deniz Yüceer , Güneş Kılınç , Sevgi Coşkun Keskin

https://doi.org/10.17556/erziefd.1316446

Öz

In this study, questions in 5th, 6th, and 7th grade social studies textbooks were evaluated using Gallagher and Aschner's question categorization to determine their level. A document analysis was conducted in this study. Descriptive analysis was used for data analysis. Depending on the Gallagher and Aschner question classification, four themes were identified: cognitive memory, convergent thinking, divergent thinking, and evaluative thinking. The ratio of questions to instructional time in the learning domains was evaluated to determine which level was most intensive. As a result, questions focus on cognitive memory and convergent thinking; divergent and evaluative thinking is undervalued; children's abilities in remembering, identifying, deciding, comparing, making connections, summarizing, offering examples, and interpreting are emphasized. In addition, the level of questions directed to children during and after instruction was found to vary and not be evenly distributed across learning areas.

Anahtar Kelimeler

Social studies textbook, Gallagher and Ashner question classification, secondary school

Türkiye’deki Ortaokul 5-7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Yer Alan Soruların Gallagher ve Aschner’ın Soru Sınıflamasına Göre Değerlendirilmesi

Öz

Araştırmada 5., 6. ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında yer alan soruların Gallagher ve Aschner’ın soru sınıflamasına göre değerlendirilmesi yapılmış; soruların hangi düzeyde oldukları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada doküman analizi yapılmış, verilerin analizinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Gallagher ve Aschner soru sınıflamasına dayalı olarak “alt düzey yakınsak, üst düzey yakınsak, alt düzey ıraksak ve üst düzey ıraksak” olmak üzere 4 tema belirlenmiştir. Öğrenme alanları bağlamında ise hangi düzeyin yoğunluk gösterdiğini tespit etmek amacıyla soruların derse ayrılan süreye oranı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda ders kitaplarında yer alan soruların alt ve üst düzey yakınsak alanla sınırlı kaldığı, alt ve üst ıraksak alana gerektiği kadar önem verilmediği; çocukların özellikle hatırlama, tanımlama, belirleme, karşılaştırma, ilişki kurma, özetleme, örnek verme, yorumlama becerilerinin ön planda tutulduğu belirlenmiştir. Ayrıca ders sürecinde ve ders sonrasında çocuklara yöneltilen soru düzeylerinin her öğrenme alanında farklılaştığı ve dengeli dağılmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler ders kitabı, Gallagher ve Ashner soru sınıflaması, ortaokul

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2014). Aktif öğrenme. İzmir: Biliş Yayınevi
• Akbulut, T. (1999). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin soru sorma becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. [The Evaluation of questioning skills of primary school teachers in terms of certain variables][Unpublished master’s thesis]. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Alcala, A. (1971). Cognitive level of questions in new social studies textbooks for grades III-VI. Doctoral dissertation, Berkeley: University of California.
• Armbruster, B. B., & Ostertag, J. (1989). Questions in elementary science and social studies textbooks. Center for the Study of Reading. Champaign, Illinois: University of Illinois at Urbana-Champaign. http://hdl.handle.net/2142/17741
• Austin, F.M. (1949) The art of questioning in the classroom. London Press: London.
• Azer, H. (2019). Ortaokul ve imam-hatip ortaokulu sosyal bilgiler 7.sınıf ders kitabı. Ankara: Ekoyay Yayıncılık.
• Büyükalan-Filiz, S. (2002). Soru-cevap yöntemine ilişkin öğretimin öğretmenlerin soru sorma düzeyi ve tekniklerine etkisi. [The Effect of question answer method training given to the teachers on their questioning knowledge and techniques][doctoral dissertation]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Birgin, O. (2016). Bloom taksonomisi. E. Bingölbali, S. Arslan, İ. Ö. Zembat (Edit.), Matematik Eğitiminde Teoriler. (SS. 839-860). Ankara: Pegem Akademi.
• Çelebi, A. (2010). Sosyal bilgiler ders kitapları tarih konularının içerik düzenleme ilkelerine uygunluğunun değerlendirilmesi. [Evaluation of history textbooks in social issues according to content editing principles][Unpublished master’s thesis]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Çetin, O. (2016). İlköğretim beşinci sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi [Unpublished master's thesis]. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
• Davis, Jr, O. L., & Hunkins, F. P. (1965). Textbook questions: What thinking processes do they foster? Peabody Journal of Education, 43, 285-292.
• Demir, Y. & Atasoy, E. (2018). 5. Sınıf sosyal bilgiler ders kitabının (2017) değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (2), 753-780. https://doi.org/10.19171/uefad.505647
• Doğan, Y. & Torun, F. (2018). Sosyal bilgiler ders kitapları nereye doğru gidiyor?. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 4 (2) , 111-125. https://doi.org/10.34137/jilses.491670
• Gall, M. D. (1970). The use of questions in teaching. Review of educational research, 40(5), 707-721. https://doi.org/10.3102/00346543040005707
• Gezer, M. & İlhan, M. (2015). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımları ile ders kitabı değerlendirme sorularının solo taksonomisine göre incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1-25.
• Göksu, M. M. & Taşyürek, Z. (2016). Ortaokul sosyal bilgiler ders kitaplarının öğrencilerin gelişim düzeyine uygunluğunun incelenmesi. Turkish Studies, 11(3), 17531768. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9415
• Humphries, J., & Ness, M. (2015). Beyond who, what, where, when, why, and how: Preparing students to generate questions in the age of common core standards. Journal of Research in Childhood Education, 29(4), 551-564. https://doi.org/10.1080/02568543.2015.1073199
• Forehand, M. (2005). Bloom taxonomy: Original and revised. In. M. Orey (Ed.), Emerging perspectives on learning, teaching, and technology. http: //projects.coe.uga. edu/epltt/ Erişim tarihi: 16/02/2022 Gallagher, J. J., & Aschner, M. J. (1963). A preliminary report on analyses of classroom interaction. Merrill-Palmer Quarterly of Behavior and Development, 9(3), 183-194.
• Garlikov, R. (2006). The Socratic method. Teaching by asking instead of telling. http://www.garlikov.com/teaching/smmore.htm Erişim tarihi: 20/02/2022
• Harut S. B. (2020). Ortaokul ve imam-hatip ortaokulu sosyal bilgiler 5. sınıf ders kitabı. Ankara: Ata Yayıncılık.
• Hikmet, A. (2020). Ortaokul ve imam-hatip ortaokulu sosyal bilgiler 7. sınıf ders kitabı. Ankara: Ekoyay
• Keskin, Y., Keskin, S. C., & Kirtel, A. (2016). Examination of the compatibility of the questions used by social studies teachers in the class with the program achievements according to the solo taxonomy. Journal of Education and Training Studies, 4(4), 68-76. http://dx.doi.org/10.11114/jets.v4i4.1286
• Liu, W. (2005). Design of text-based questions from the study of typology of questions. Sino-Us English Teaching, USA, 2(5), 16-24.
• McComas, W. F., & Abraham, L. (2004). Asking more effective questions. Rossier School of Education, 1-16.
• Mindivanli Akdoğan, E. & Ceylan, Y. (2021). 7. Sınıf sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitabının krathwohl taksonomisi’ne göre incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50 (229) , 493-521 .
• Newman, F. M. (1990). Higher order thinking in teaching social studies: A rationale for the assessment of classroom thoughtfulness. Journal of Curriculum Studies, 22, 41-56. https://doi.org/10.1080/0022027900220103
• Newton, L. (2017). Questioning: a window on productive thinking. International Centre for Innovation in Education.
• Oran, M. & Karalı, M. A. (2019). Ortaokul 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitabı değerlendirme sorunlarının bloom taksonomisinde bilişsel alan basamaklarına göre incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(3), 88-104. https://doi.org/10.29065/usakead.635309
• Öğreten, A. (2017). Sosyal bilgiler dersi öğretim programındaki temel becerileri kazandırmada ilkokul dördüncü sınıf sosyal bilgiler ders kitabı içeriğinin yeterliliğine ilişkin öğretmen görüşleri. [Teachers’ ideas about the sufficiency of primary school 4th grade social studies textbook’s contents to gain basic skills on the social studies programme][Unpublished master’s thesis]. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ordu.
• Seven, S. (2001). İlköğretim sosyal bilgiler ders kitapları hakkında öğretmen öğrenci görüşleri. [Teachers and students options about elementary educations social studies text boks][Unpublished master’s thesis] Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Smith, V. G., Szymanski, A. (2013). Critical thinking: More than test score. NCPEA International Journal of Educational Leadership Preparation, 8 (2), 16-26.
• Şahin, E. (2020). Ortaokul ve imam-hatip ortaokulu sosyal bilgiler 6.sınıf ders kitabı. Ankara: Anadol Yayıncılık.
• Şahin, M. (2012). Ders kitaplarının mesaj tasarımı ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (3), 129-154.
• Şanlı, C. (2020). Mekânsal düşünme becerisinin sosyal bilgiler ders kitapları sorularında analizi. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (42), 118-132. https://doi.org/10.32003/igge.724028
• Tarman, B., & Kuran, B. (2015). Examination of the cognitive level of questions in social studies textbooks and the views of teachers based on bloom taxonomy. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(1). https://doi.org/10.12738/estp.2015.1.2625
• Vanderhook, C. A. (2020). The Type of questions being promoted in a 10th grade social studies textbook [Doctoral dissertation]. New Jersey: Seton Hall University.
• Wiseman, D. G. & Hunt, G. H. (2008). Best practice in motivation and management in the classroom. USA: Charles C. Thomas Publisher.
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.