SINIF, OKUL ÖNCESİ VE ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN AİLE KATILIMINA İLİŞKİN TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 1, 265 - 274, 15.06.2016

Fatih Aydoğdu , Durmuş Kılıç

Öz

Şüphesiz, eğitim öğretim faaliyetlerinde önemli bir yere sahip öğretmenlerin, üstlendikleri rollerin çocukların çok yönlü gelişimine katkı sunacağı yadsınamaz bir gerçektir. Bu açıdan bakıldığında, öğretmenlerin aktif olarak rol almasında etkili olan unsurların belirlenmesi, öğretmen-veli-öğrenci üçgeni arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine katkılar sunabilecektir. Araştırma, öğretmenlerin aile katılımına ilişkin tutumlarının nasıl olduğunu ve tutumlarının cinsiyet, yerleşim türü, kıdem, sınıf mevcudu, sınıf düzeyi ve meslekten memnun olma durumu değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma tarama türünde betimsel bir çalışmadır. Çalışma örneklemini, amaçlı (ölçüt) örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ile belirlenen Erzincan il merkezi ve Üzümlü ilçelerinde 2014-2015 eğitim-öğretim yılında hizmet veren toplam 178 sınıf, okulöncesi ve özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlerin aile katılımına ilişkin tutumları uzman görüşü alınarak hazırlanan anket ile; sosyo-demografik özellikler ise kişisel bilgi formu ile elde edilmiştir. Anketin oluşturulması için literatür taraması yapılmış ve alanda görev yapan öğretmenlerle görüşülüp aile katılımıyla ilgili 40 soruluk madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra madde havuzundaki maddeler uzman görüşü alınarak 30 maddeye indirilmiş ve anket son halini almıştır. Araştırmada kullanılan anketin güvenirlik çalışması yapılmış ve Cronbach Alpha iç güvenirlik katsayısı .86 olarak tespit edilmiştir. Ankette ölçümler 3’lü Likert Anketi doğrultusunda yapılmıştır. Sorular (1) Hayır, (2) Kısmen ve (3) Evet şeklinde değerlendirilmiştir. Anketteki maddelere verilen yanıtların aritmetik ortalamasının 3’e doğru yaklaşması öğretmenlerin aile katılımıyla ilgili tutumlarının olumlu yönde olduğunu, 1’e doğru yaklaşması olumsuz yönde olduğunu göstermektedir. Ayrıca demografik bilgilerin elde edilmesi amacıyla “cinsiyet”, “yerleşim türü”, “kıdem”, “sınıf mevcudu”, “sınıf düzeyi” ve “meslekten memnun olma durumu” sorulmuştur. Değişkenler arasındaki farklar t-testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılarak test edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin aile katılımına ilişkin tutumlarının olumlu yönde olduğu saptanmıştır. Ayrıca, cinsiyete ve sınıf mevcuduna göre aile katılım tutumları farklılaşmazken; alan, yerleşim türü, mesleki kıdem ve meslekten memnun olma durumlarına göre farklılaştığı belirlenmiştir.

---

 

Şüphesiz, eğitim öğretim faaliyetlerinde önemli bir yere sahip öğretmenlerin, üstlendikleri rollerin çocukların çok yönlü gelişimine katkı sunacağı yadsınamaz bir gerçektir. Bu açıdan bakıldığında, öğretmenlerin aktif olarak rol almasında etkili olan unsurların belirlenmesi, öğretmen-veli-öğrenci üçgeni arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine katkılar sunabilecektir. Araştırma, öğretmenlerin aile katılımına ilişkin tutumlarının nasıl olduğunu ve tutumlarının cinsiyet, yerleşim türü, kıdem, sınıf mevcudu, sınıf düzeyi ve meslekten memnun olma durumu değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma tarama türünde betimsel bir çalışmadır. Çalışma örneklemini, amaçlı (ölçüt) örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ile belirlenen Erzincan il merkezi ve Üzümlü ilçelerinde 2014-2015 eğitim-öğretim yılında hizmet veren toplam 178 sınıf, okulöncesi ve özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlerin aile katılımına ilişkin tutumları uzman görüşü alınarak hazırlanan anket ile; sosyo-demografik özellikler ise kişisel bilgi formu ile elde edilmiştir. Anketin oluşturulması için literatür taraması yapılmış ve alanda görev yapan öğretmenlerle görüşülüp aile katılımıyla ilgili 40 soruluk madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra madde havuzundaki maddeler uzman görüşü alınarak 30 maddeye indirilmiş ve anket son halini almıştır. Araştırmada kullanılan anketin güvenirlik çalışması yapılmış ve Cronbach Alpha iç güvenirlik katsayısı .86 olarak tespit edilmiştir. Ankette ölçümler 3’lü Likert Anketi doğrultusunda yapılmıştır. Sorular (1) Hayır, (2) Kısmen ve (3) Evet şeklinde değerlendirilmiştir. Anketteki maddelere verilen yanıtların aritmetik ortalamasının 3’e doğru yaklaşması öğretmenlerin aile katılımıyla ilgili tutumlarının olumlu yönde olduğunu, 1’e doğru yaklaşması olumsuz yönde olduğunu göstermektedir. Ayrıca demografik bilgilerin elde edilmesi ^[1]amacıyla “cinsiyet”, “yerleşim türü”, “kıdem”, “sınıf mevcudu”, “sınıf düzeyi” ve “meslekten memnun olma durumu” sorulmuştur. Değişkenler arasındaki farklar t-testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılarak test edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin aile katılımına ilişkin tutumlarının olumlu yönde olduğu saptanmıştır. Ayrıca, cinsiyete ve sınıf mevcuduna göre aile katılım tutumları farklılaşmazken; alan, yerleşim türü, mesleki kıdem ve meslekten memnun olma durumlarına göre farklılaştığı belirlenmiştir.

---

[1] Öğr.Gör. Erzincan Üniversitesi Sağlık Hizmetleri MYO, Çocuk Gelişimi Programı, [e-mail]

² Doç.Dr. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü [e-mail]

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Aile katılımı, Anket

THE STUDY OF PRİMARY SCHOOL, PRESCHOOL AND PRİVATE EDUCATİON TEACHERS’ ATTİTUDES ABOUT FAMİLY PARTİCİPATİON

Öz

Without a doubt, it is an undeniable fact that the roles teachers who have an important position in education activities undertake will contribute to multi-dimensional development of children. Seen from this aspect, determining the factors which are effective on teachers’ taking part actively will be able to contribute to develop the relations among teacher- guardian- student triangle. The study aims to identify how teachers’ attitudes about family participation are and whether their attitudes undergo a change according to the variables of gender, settlement type, seniority, classroom existence, classroom level and position of being satisfied with job. The research is a descriptive study in scanning type. The study sample consists of total 178 primary school, preschool and private teachers dealing out in 2014-2015 academic year in Erzincan provincial centre and Üzümlü district that are determined by easy-attainable position sampling which is of the purpose ( criterion ) sampling methods. The teachers’ attitudes about family participation were gained by questionnaire prepared by taking expert advice; however, the socio-demographic characteristics were gained by personal information form. Literature review was done to make questionnaire and item pool with 40 questions about family participation was formed by interviewing with teachers working at the domain. Later, the items in item pool were reduced to 30 items by seeking the opinion of an expert and the questionnaire took its final position. The reliability work of questionnaire used in study was made and Cronbach Alpha inner reliability coefficient was determined as 86. The measures in questionnaire were made in accordance with 3 point Likert Scale. The questions were evaluated as (1) No, (2) Partly (3) Yes. The arithmetic average of answers given to items in questionnaire moving towards 3 shows that teachers’ attitudes about family participation are in positive direction, moving towards 1 shows that they are in negative direction. Plus, in an effort to gain demographic information, “gender”, “settlement type”, “seniority”, “classroom existence”, “classroom level” and “position of being satisfied with job”  were asked. The variances between variables were tested by using t-test and one-way variance analysis. According to the findings of the study, it was determined that teachers’ attitudes about family participation were positively. Additionally, it was identified that while family participation attitudes didn’t undergo a change as to gender and classroom existence; they underwent a change as to domain, settlement type, professional seniority and position of being satisfied with job. 

Anahtar Kelimeler

Teacher, Family participation, Questionnaire

Kaynakça

• Abbak, B.C. (2008). Okulöncesi Eğitim Programındaki Aile Katılımı Etkinliklerinin Anasınıfı Öğretmenleri ve Veli Görüşleri Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aslanargun, E. (2007). “Okul-Aile İşbirliği ve Öğrenci Başarısı Üzerine Bir Tarama Çalışma, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, s.119– 135.
• Atakan, H. (2010). Okulöncesi Eğitiminde Aile Katılımı Çalışmalarının Öğretmen Ve Ebeveyn Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atakan, H. (2010). Okulöncesi Eğitiminde Aile Katılımı Çalışmalarının Öğretmen ve Ebeveyn Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Bhering, E. (2002). Teachers’ and Parents’ Perceptions of Parent İnvolvement in Brazilian Early Years and Primary Education. Journal of Early Years Education, 10 (3), 227-241. Borg, W. R., Gall, J. P. and Gall, M. D. (1993). Applying educational research: A practical guide. White Plains, NY: Longman.
• Castro, Dina C.; Donna M. Bryant; Ellen S. Peisner-Feinberg; Martie l. Skinner, ‘Parent Involvement in Head Start Programs: The Role of Parent, Teacher and Classroom Characteristics’’, Early Childhood Research Quarterly, 19 (3), 413-430, 2004.
• Ceylan, M. ve Akar, B. (2010). Ortaöğretimde Okul-Aile İle İlgili Öğretmen ve Veli Görüşlerinin İncelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2 (2010) 43-64.
• Coleman, M. and Churchill, S. (1997). Challenges to Family İnvolvement. Childhood Education, 73(3), 144-146.
• Doğan, E. (1995).Okul-Aile İletişimin Engelleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gümüşeli, A.İ. (2004). Ailenin Katılım ve Desteğinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Özel Okullar Birliği Bülteni, 2(6), 14-17.
• Kolay, Yakup. ‘‘Okul-Aile-Çevre İşbirliğinin Eğitim Sistemindeki Yeri ve Önemi, Milli Eğitim Dergisi, Sayı:164, 2004.
• Marchant, G. J., Paulson, S. E. & Rothlisberg, B. A. (2001). Relations of middle school students’ perceptions of family and school contexts with academic achievement. Psychology in the Schools, 38 (6), 505-519.
• Pehlivan, İ. (2004). Okul Çevre İlişkileri. Y.Özden. (Editör) Eğitim ve Okul Yöneticiliği El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Turanlı, A.S. (2009). Öğretmenlerin Ödeve İlişkin Görüşleri: Ortamsal Etmenlere Dair Nitel Bir Çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 129-143.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.