Vergiye Gönüllü Uyum Çerçevesinde Türkiye'de Gelir İdaresinin Organizasyon Yapısı Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 1, 229 - 250, 30.04.2016

Hamza Kahriman

Öz

Günümüzde vergiye gönüllü uyum sadece mükellefin yapmak zorunda olduğu
yükümlülükler olarak değerlendirilmemekte, vergilendirme işleminin diğer
tarafı olan vergi idaresine de mükelleflerin yükümlülüklerini
kolaylaştıracak uygulamaları yürürlüğe koymak gibi bir görev
yüklemektedir. Mükellef davranışlarını temel alan mükellef odaklı vergi
idarelerinin önemi her geçen gün artmaktadır. Türkiye'de bu unsurlar
doğrultusunda vergiye gönüllü uyumu kolaylaştıracak bazı organizasyonel
düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Önce, vergi idaresinin
reorganizasyonu ile ilgili 2005 yılında "Gelir İdaresi Başkanlığı'nın
Organizasyonu ve Görevleri Hakkındaki Kanunu" yürürlüğe girmiştir.
Sonrasında da mükellef odaklılığı ön plana çıkarmak için 2007 yılında
Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı(BMVDB)ve 2015 yılında Tek
Vergi Dairesi projeleri hayata geçirilmiştir. Bu makalede çeşitli
ülkelerdeki gelir idaresi organizasyon yapıları ile mükellef odaklı ve
vergiye gönüllü uyumunu artıracak uygulamalar ile Türkiye'de bu konuda
yapılan çalışmalar ele alınmış ve Türkiye'deki uygulama eksiklikleri
ortaya konulmuştur. Türkiye'de dokuz yıldır uygulanan BMVDB uygulaması;
görev, yetki, büyük mükellef tanımı ve sadece İstanbul'daki mükellefleri
kapsamına almış olması gibi unsurlar bakımından önemli eksikliklere
sahiptir. Tek Vergi Dairesi Uygulaması ise çok yeni bir uygulama
olduğundan kapsamlı değerlendirme yapabilme konusunda yeterli veri
bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Vergiye Gönüllü Uyum Çerçevesinde Türkiye'de Gelir İdaresinin Organizasyon Yapısı Üzerine Bir Değerlendirme

Kaynakça

• ...