DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ AFYON ÜRETİM VE TİCARETİ

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 2, 327 - 342, 31.12.2021

Suna Altan

Öz

Haşhaş sütünden elde edilen afyonun Anadolu coğrafyasındaki serüveni milattan önceye dayanmaktadır. 19.yy kadar dünyadaki afyon üretim ve ticareti serbest yapılmasına karşın, 1909 yılı itibariyle üretim ve ticareti uluslararası denetime tabi tutulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, 1936 yılına kadar uluslararası denetim oluşumları içerisinde yer almamıştır. 1936 yılı itibariyle afyon üretim ve ticareti konusunda yapılmış olan tüm anlaşma ve sözleşmelerde imzacı devletler arasında yer almıştır. 1936 yılından 1950 yılına kadar afyon üretim ve ticaretinde devlet politikalarının yanında uluslararası antlaşmalar da göz önüne alınarak yürütülmüştür. 1950 yılında Türk siyasi hayatında çok partili döneme geçilmiş ve iktidara gelen Demokrat Parti, tarımsal üretimi ve bu eksende dış ticareti artırma politikaların ön plana çıkartmıştır. Bu politikalar çerçevesinde yetiştirilen ürünlerden ihracatı en çok yapılan ürünlerin üretimine ağırlık verilmiştir. Hedeflenen amaç doğrultusunda ihracatı en çok yapılan ürünler arasında afyon da yer almıştır. Bu çalışmada, 1950-1960 yılları arasında Anadolu coğrafyasındaki afyon üretim ve dış ticaretinin seyri verilmeye çalışılmıştır. 10 yıllık yeni dönem, üretime izin verilen şehirler ve üretim miktarlarının yanı sıra, dış ticarette aktif olan ülkeler ve satış miktarlarına ilişkin veriler Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Toprak Mahsulleri Ofisi raporları ve kütüphane malzemeleri incelenerek sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Afyon, Dış Ticaret, Ekonomi, Haşhaş, Üretim, Türkiye

Kaynakça

• Karkın, Ahmet S. (1956) “Toprak Mahsulleri Ofisi ve Faaliyetler,” TMO Dergisi C.1 Sayı.10-12, Ankara
• Yazman, Aslan T.(1955) “ TMO” İktisadi Yürüyüş Cilt. Xvı, Sayı.329, İstanbul
• Erol Ayşe F. - Yanık, E.(2019) “Haşhaş Bitkisinin Anadolu Kültüründeki Yeri ve İzleri” Milli Folklor, Cilt 16, Sayı 124, ss.202-212 Çalgüner, C.(1960) Milli Ekonomide Ziraatın Yeri ve Rolleri, Ziraat Fakültesi Yayınları.163, Ankara