TÜRKİYE’NİN OTOMOBİLİ’NİN GZFT ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 24 - 46, 12.04.2020

Abdullah Demir

Öz

Otomotiv endüstrisi, sanayimizin en güçlü sektörlerinden biridir. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin verilerine göre, ülkemizin toplam ihracatı içerisinde otomotiv sektörünün payı tek başına %19, sanayi ürünleri ihracatı içerisinde ise %23’tür. Otomotiv endüstrisinin ekonomideki bu rolünün sebebi, demir çelik sektörü başta olmak üzere diğer sanayi dalları ile olan bütünleşik ilişkisidir. Ülkemizdeki otomotiv sektörü, kurulduğu 1955’li yıllardan bugüne kadar; Gümüş Motor (Pancar Motor), Devrim ve Anadolu üretim evrelerinden geçerek, yabancı lisansıyla çeşitlenmiş olarak 2011 yılına kadar gelmiştir. “Türkiye’nin Otomobili” (TOGG) çalışmaları Ocak 2011’de Başbakanın TÜSİAD Genel Kurulu’nda yerli otomobili dile getirilmesiyle başlamış, daha sonra hükümetin 2023 programı içerisindeki en önemli hedeflerden biri olarak sunulmuştur. 2011 yılında başlayan ve 2019’un son günlerinde tanıtımı gerçekleştirilen TOGG’a kadar; iki üretim/iş modeli ve üç bakan değişimiyle gelinmiştir. Bu bağlamda otomotiv sektöründeki gelişmeler ve TOGG’un tanıtımıyla birlikte yerli ve milli otomobil politikalarının değerlendirilebilmesi için genel bir durum analizi gerekli olmaktadır. Bu çalışmada geçmişten günümüze ülkemizin otomotiv sektörü, yerlilik - millilik kavramı, patika bağımlılığı bağlamında “sektörün durumu”, 2011’den TOGG’un tanıtımına kadarki sürecin değerlendirilmesi ve aracın GZFT (SWOT) analizi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye’nin Otomobili, TOGG, Otomotiv Sektörü, GZFT Analizi, Yerli Marka

Kaynakça

• AA, “Türkiye'nin Yıllık Araç Üretim Kapasitesi 2 Milyon Adet” (07 Mart 2019). Erişim Tarihi 06 Şubat 2020. https://www.aa.com.tr/tr/sirkethaberleri/otomotiv/turkiyenin-yillik-arac-uretim-kapasitesi-2-milyon-adet/648974. Acar, Sedat. Ulusal Teknoloji Politikalarındaki Yeni Gelişmeler Işığında Türkiye’nin Teknoloji Politikasının Bir Değerlendirmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Genel İktisat Programı, Yüksek Lisans Tezi, 2008. Aktan, Coşkun Can. “Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama”. Çimento İşveren, Temmuz - Ağustos 2008. Altaylı, Fatih. Karakaş’tan Doğrular. 29 Ocak 2020 Erişim Tarihi 15 Ocak 2020. https://www.haberturk.com/yazarlar/fatih-altayli-1001/2566248-karakastan-dogrular. Arıboğan, Deniz Ülke. “Yerlilik ve Millilik Arasındaki Farka Dair”. (27 Aralık 2019, 18:08). Twitter. Erişim 07 Şubat 2020. Bej, Sushovan. Feasibility analysis of electric vehicles in India. Nov 1, 2015. Erişim Tarihi 15 Ocak 2020. https://www.slideshare.net/SushovanBej/feasibility-analysis-of-electric-vehicles-in-india. Berktay, Halil. “Patika Bağımlılığı”. 14 Ekim 2019. Erişim Tarihi 05 Şubat 2020. http://serbestiyet.com/yazarlar/halil-berktay/patika-bagimliligi-850035 Berman, Bradley. Nissan switches SUVs from diesel to plug-in hybrid in Europe. Dec. 16th 2019. Erişim Tarihi 04 Ocak 2020. https://electrek.co/2019/12/16/nissan-switches-suvs-from-diesel-to-plug-in-hybrid-in-europe/ Cündioğlu, Dücane. “Bir Hakikat Arayıcısı: Gazali”. Yeni Şafak (28 Mar 2010). Erişim 06 Şubat 2020. https://www.yenisafak.com/yazarlar/ducanecundioglu/bir-hakikat-arayicisi-gazl-21568. Cündioğlu, Dücane. “Niçin Gazali?”. Yeni Şafak (08 Haz 2001). Erişim 06 Şubat 2020. https://www.yenisafak.com/yazarlar/ducanecundioglu/nicin-gazl-52047. Çam, Salim. “Otomotiv Sektörü Araştırma Raporu”. ProGroup Araştırma Geliştirme Ekibi (PAGE), 2013, İstanbul. Erişim Tarihi 15 Ocak 2020. Demir, Abdullah ve Öz, Ali. “Otomotiv Trendleri Bağlamında Türkiye’nin Otomobili”. Editör: Ali Öz, Teknik Bilimlerde Güncel Yaklaşımlar, Araştırma- İnceleme, Hiperyayın: 237, ISBN: 978-605-281-050-7, İstanbul, 2018. Demir, Abdullah; Öz, Ali & Gümüş, Metin. “Türkiye’de Yerli Marka Motor ve Otomobil Üretim Sürecinin Değerlendirilmesi”. Doi: 10.26579/jocrest-3.2.4. Journal of Current Researches on Engineering, Science and Technology (JoCREST) 3/2 (2017), 49-66. Dünya, “Satılan Her 10 Otomobilden 7'si Otomatik Vites”. 12 Ocak 2020. Erişim Tarihi 14 Şubat 2020. https://www.dunya.com/sektorler/otomotiv/satilan-her-10-otomobilden-7si-otomatik-vites-haberi-460360. Emmioğlu, Kahraman, “Türkiye’de Sanayileşmenin Serüveni”. Truva Yayınları, 1. Baskı, 2010. Görener, Ali ve Görener, Ömer. “Türk Otomotiv Sektörünün Ülke Ekonomisine Katkıları Ve Geleceğe Yönelik Sektörel Beklentiler”. Journal of Yasar University 3/10 (2012), 1213-1232. Gündüz, Mustafa. “Düşünen Ekran - Tüm Yönleriyle Eğitim Sorunu” (Yusuf Kaplan, Mustafa Gündüz). 09 Eylül 2019, 41-44 dk. YouTube. Erişim 06 Şubat 2020. https://www.youtube.com/watch?v=ukGH43CsYa4 Gürsakal, Necmi. “Bursa Olabileceği Kadar Olamamış Bir Şehirdir” (Ergun Kağıtçıbaşı ve Prof. Dr. Necmi Gürsakal, ‘Sanayileşmeyi Anlamak: Bursa'nın Sanayileşme Serüveni’ Kitabının Tanıtım Toplantısı. 25 Eylül 2019. Erişim Tarihi 15 Ocak 2020. http://www.enbursa.com/haber/bursa-olabilecegi-kadar-olamamis-bir-sehirdir-86037.html. Hamamcı, Duygu Pınar. Patika Bağımlılığı: Patent ve Patika Bağımlılığı İlişkisi. Tez (Yüksek Lisans), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010. Hayran, Osman. “SWOT Analysis”. Erişim Tarihi 06 Şubat 2020. https://www.hsozluk.com/videogallery/swot-analizi/ http://www.odd.org.tr/folders/2837/categorial1docs/2459/2019%20Y%c4%b1l%c4%b1%201.%20%c3%87eyrek.pdf Hyundaiplaza, “Hyundai Tucson’a Müthiş Kombinasyon: Dizel Hibrit”. Erişim Tarihi 04 Ocak 2020. http://mar.hyundaiplaza.com.tr/haberler/hyundai-tucsona-muthis-kombinasyon--dizel-hibrit/M Kocakaplan, Yusuf vd. “Correlations, Hierarchies and Networks of The World’s Automotive Companies”. Physica A, 392 (2013), 2736-2774. Meyer, M.H and Utterback J.M. “The Product Family and the Dynamics of Core Capability”. Sloan Management Review Spring 1993 34(3), ABI/INFORM Global pg. 29 Moore, Robert. “2019 Volkswagen Tiguan PHEV/GTE”. May 18, 2018. Erişim Tarihi 04 Ocak 2020. https://www.topspeed.com/cars/volkswagen/2019-volkswagen-tiguan-phev-gte-ar180380.html ODD, 2019 yılı 1. Çeyrek. Erişim Tarihi 03 Şubat 2020. OKP, Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) Otomotiv Sanayi Çalışma Grubu Raporu, 2014. ISBN 978-605-4667-90-1, Ankara. Erişim Tarihi 15 Ocak 2020. sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/10_OtomotivSanayi.pdf. Özden, Ayşe & Ersan, Ömer. “Otomotiv Sektörü”. A&T Bank, Ekonomik Araştırmalar Departmanı, Nisan 2019. Pişkin, Sercan. “Otomotiv Sektör Raporu - Türkiye Otomotiv Sanayii Rekabet Gücü ve Talep Dinamikleri Perspektifinde 2020 İç Pazar Beklentileri”. Otomotiv Sektör Raporu-Ocak 2017. http://www. osd.org.tr. progroup.com.tr/files/medya/yayinlar/otomotiv_sektoru_arastirma_raporu.pdf Reif, Konrad (Ed.). “Automotive Mechatronics”. Bosch Professional Automotive Information, DOI 10.1007/978-3-658-03975-2_1, Springer Fachmedien Wiesbaden, 2015. Reif, Konrad (Ed.). “Fundamentals of Automotive and Engine Technology”. DOI 10.1007/978-3-658-03972-1_1, Springer Fachmedien Wiesbaden, 2014. Sağlam, Şafak. Tarihsel Sosyoloji Bütünü Görebilmek Adına Bir Yöntem. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2018 (1), 177-194. STS. 2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi Belgesi, 2019. SWOT Analysis of the German Battery Electric Vehicle Market. August 6, 2018. Erişim Tarihi 15 Ocak 2020. http://academicmentoronline.com/2018/08/swot-analysis-of-the-german-battery-electric-vehicle-market/ Ülengin, Füsun; Önsel Ekici, Şule; Aktaş, Emel; Kabak, Özgür & Özaydın, Özay. “A Decision Support Methodology to Enhance The Competitiveness of The Turkish Automotive Industry”. European Journal of Operational Research, 234 (2014), 789-801. YMT, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Yerli Malı Tebliği (SGM 2014/35). Resmî Gazete Sayı: 2911813, Eylül 2014.