Evaluation of the Impact of Universities on Cities

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 17, 31.12.2023

Didem İçen , Fatma Pelin Gökgür

Öz

Universities are institutions that affect the city in which they are located and are affected by the characteristics of the city and society. University buildings interact with the city in physical, social, cultural and economic terms. The aim is to examine the interaction of university education buildings with the city under current conditions and in the process. In order to be able to talk about a successful university-city interaction, it is questioned how the physical planning process should proceed. After the literature review phase, the field study was started. The field study was carried out by on-site observation at Kadir Has University and Yeditepe University in Istanbul, with data collected from institutional activity reports. Within the scope of the field study, the physical planning approaches of universities, land selection, general settlement and infrastructure decisions, their activities, principles of establishment, their relationship with their surroundings, their contributions to the city they are located in, their physical, cultural, economic and social impacts were examined. Among the stages of physical planning, it has been observed that land selection has a high impact on the city. As a result, it has been seen that universities should be designed in accordance with the principles of physical planning, but in this way, they can provide positive progress in social, cultural, economic and physical terms in revitalizing the region where they are located and making it safer.

Anahtar Kelimeler

City, University buildings, University-city relationship, Physical planning

Üniversitelerin Kentlere Etkilerinin Değerlendirilmesi

Öz

Üniversite yapıları kuruldukları kent ile fiziksel, sosyal, kültürel, ekonomik açıdan etkileşime girerler. Çalışmanın amacı üniversite yapılarının güncel koşullar ve süreç içerisinde kent ile kurduğu etkileşimin irdelenmesidir. Başarılı bir üniversite-kent etkileşiminden bahsedebilmek için gereken fiziksel planlama sürecinin nasıl ilerlemesi gerektiği çalışmada sorgulanmıştır. Fiziksel planlama sürecinin ön programlama, arazi seçimi ve kesin planlama süreci olarak ilerlediği görülmüştür. Ön programlama, verilecek olan eğitim yönteminin, amaçlarının, felsefesinin ve ilkelerinin analiz edildiği bir süreçtir. Ön programlama aşamasından sonra arazi seçimine geçilmektedir. Üniversiteler arazi seçimi noktasında farklı stratejiler izleyebilmektedirler. Arazi seçimi yapıldıktan sonra, kesin gelişme planı hazırlanır. Bu aşama üniversite yapısının yerini, yakın çevresi ile ilişkisini, üniversitedeki aktiviteleri, altyapı kararlarını, kuruluş ilkelerini, gelişme olanaklarını, etaplama kararlarını içermektedir. Çalışma kapsamında tüm bu fiziksel planlama aşamaları ve üniversitelerin kentlere fiziksel, sosyal, kültürel, ekonomik katkıları dikkate alınmış, üniversite örnekleri üzerinden alan çalışmasına geçilmiştir. Alan çalışması Kadir Has Üniversitesi-Cibali ve Yeditepe Üniversitesi-26 Ağustos yapısında Yükseköğretim Kurulu’ndan, üniversitelerin planlarından, kurumsal faaliyet raporlarından toplanan veriler ile yerinde gözlem yapılarak gerçekleştirilmiştir. Kadir Has Üniversitesi Cibali eğitim yapısı kent merkezinde yer alan, dönüşümsel planlama yaklaşımı izleyen kent üniversitesi örneği olması, Yeditepe Üniversitesi kent merkezinden uzakta, organizasyonel planlama yaklaşımı ile sıfırdan inşa edilerek kurulmuş, kent prototipi özelliği gösteren, kampüs örneği olması sebebiyle seçilmiştir. Fiziksel planlama aşamalarından arazi seçiminin kente etkisinin fazla olduğu görülmüş, üniversitelerin kent merkezinde ve merkezden uzakta olmasının getirmiş olduğu durumlar değerlendirilmiş, öneriler getirilmiştir. Sonuç olarak üniversitelerin fiziksel planlama ilkelerine uygun tasarlanması gerektiği ancak bu şekilde bulundukları bölgenin canlanmasında, daha güvenli hale gelmesinde, sosyal, kültürel, ekonomik ve fiziksel bakımdan olumlu ilerleyişi sağlayabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kent, Üniversite yapıları, Üniversite-kent ilişkisi, Fiziksel planlama

Kaynakça

• Alper, M. (2018, Kasım). “DeğişKent” Değişen Kent, Mekan ve Biçim. Türkiye Kentsel Morfoloji Araştırma Ağı II. Kentsel Morfoloji Sempozyumu. İstanbul.
• Birkan, G. (1972) .Yükseköğretim ve Büyükkent Dışı Üniversiteler Sorunu, Türkiye’de Yükseköğretim Yatırımları, Mimarlık Dergisi (12) , 49-57.
• Ceyhan, M. ; Güney, G. (2011). Bartın Üniversitesi’nin Bartın İli’nin Ekonomik Gelisimine 20 Yıllık Projeksiyonda Katkılarının Değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 21 (2) ,0-0
• Çağlayandereli, M. ; Güleş, H. (2013, Kasım). Üniversite Kenti Markasının Sosyolojik Analizi. KBAM 4. Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Ağı Sempozyumu , Mersin.
• Ergun, C. (2014).Üniversite ve Kent İlişkisi Üzerine Görüşler: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (31), 216.
• Gökbel, E. (2021). Kent içi üniversite kampüslerinde mekânsal potansiyellerin ve sorunların değerlendirilmesi (Yüksek Lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Görkemli, H. N. (2011). Üniversiteler ve Kent Ekonomisi (34). İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Kaşlı, M. ; Serel, A. (2008). Üniversite Öğrenci Harcamalarının Analizi ve Bölge Ekonomilerine Katkılarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi 2(99), 113.
• Kortan, E. (1981). Çağdaş Üniversite Kampusları. Ankara: O.D.T.Ü. Mimarlık Fakültesi.
• Ökten, G. (2018). Evrensel tasarım ilkeleri doğrultusunda engelsiz üniversite kampüslerinin tasarlanması ve biçimlenmesi üzerine bir araştırma (Sanatta Yeterlilik Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Öztürk, N, (2009). Üniversite Kampüs Yapıları Ve Üniversite-Kent İlişkisi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans tezi). İstanbul.
• Tuna, G. (2006). Üniversite Kampüslerinde Peyzaj Planlaması İçin Kavramsal Bir Modelin Oluşturulmasında Yeşil Tasarım Yaklaşımının Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Türeyen, M. N. (1999). Üniversite Yapıları. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
• Url-1 < https://www.khas.edu.tr> erişim tarihi 18.07.2023
• Url-2 < https://www. yeditepe.edu.tr/tr > erişim tarihi 05.03.2023
• Url-3< https://www.atasehir.gov.tr > erişim tarihi 25.07.2023
• Url-4< https://7tepeyenifikir.yeditepe.edu.tr/tr> erişim tarihi 17.07.2023
• Url-5<http://www.ibb.gov.tr/> erişim tarihi 05.10.2023