DKAB Öğretmenlerine Göre Lisansüstü Eğitim: Tercih Sebepleri, Süreçler, Sorunlar ve Beklentiler Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 12, 131 - 170, 15.03.2020

Ramazan Gürel

Öz

Bu araştırmanın amacı, DKAB öğretmenlerinin lisansüstü eğitime dair görüşlerini tespit edip değerlendirmektir. Araştırmaya, on üç ayrı ilde görev yapan ve halen lisansüstü eğitime devam eden veya mezun olmuş olan 40 DKAB öğretmeni katılmıştır. Araştırmanın temel problemi, öğretmenlerin lisansüstü programı tercih sebeplerini, lisansüstü eğitim süreçlerine bakışlarını, bu süreçte karşılaştıkları sorunları kendi söylemlerinden hareketle belirlemektir. Nitel bir durum çalışması olan bu araştırma, tarama modelini esas almakta olup katılımcı öğretmenlerin tespitinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden “maksimum çeşitlilik” örneklemesi kullanılmıştır. Uzman hocaların görüşleri doğrultusunda hazırlanan “Lisansüstü Eğitime İlişkin Görüşme Formu”, araştırmanın temel veri toplama aracıdır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler, genel olarak lisansüstü eğitimi “kişisel gelişim, mesleğinde daha nitelikli hale gelmek ve akademik personel olmak” için tercih etmektedirler. Öğretmenler süreçte karşılaştıkları temel sorunları ise, “danışmanlık hizmetleri ile ilgili sorunlar, ders içerikleri ve planlaması ile ilgili sorunlar, enstitü odaklı sorunlar, okul yöneticilerinin tutumlarından kaynaklanan sorunlar” olarak belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

DKAB Öğretmenleri, Lisansüstü Eğitim, Öğretmen Yeterlikleri, Mesleki Gelişim, Bilimsel Araştırma, Yüksek Din Öğretimi

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Postgraduate Education for Religious Culture and Moral Knowledge Teachers: A Qualitative Research on Reasons for Preference, Processes, Problems and Expectations

Öz

The aim of this study is to determine and evaluate the views of Religious Culture and Ethics teachers about postgraduate education. Forty Religious Culture and Moral Knowledge teachers, who work in thirteen different provinces and who are still continuing their postgraduate education or graduated from postgraduate education participated in the research. The main problem of this research is to determine the teachers' reasons for choosing a postgraduate program, the teachers’ views of postgraduate education processes and the problems they face in this process based on their own discourses. This qualitative case study is based on the survey model and “maximum diversity” sampling, which is one of the purposeful sampling methods, is used in the determination of the participant teachers. “Interview Form for Post Graduate Education” which was prepared in line with the opinions of experts has been the main tool in collecting the data of the research. According to the results of the research, teachers generally prefer postgraduate education as “personal development, conducting their profession in a more qualified way, and being academic staff”. The main problems they face during the postgraduate education process are stated as “problems related to consultancy services, course contents and planning, the institute-oriented problems and problems caused by the attitudes of the school administrators in the schools they work.”

Anahtar Kelimeler

Higher Religious Education, Religious Culture and Moral Knowledge Teachers, Postgraduate Education, Teacher Qualifications, Professional Development

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Akın, Uğur - Recep, Koçak. “Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Becerileri ile İş Doyumları Arasındaki İlişki”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 13/51 (2007), 353-370.
• Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi, M.Ö 1000 – M.S. 2010. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2010.
• Alabaş, Ramazan - Tunay, Kamer - Ümit, Polat. “Öğretmenlerin Kariyer Gelişimlerinde Lisansüstü Eğitim: Tercih Sebepleri ve Süreçte Karşılaştıkları Sorunlar”. e-International Journal of Educational Research 3/4 (2012), 89-107.
• Alhas, Ali. Lisansüstü Eğitim Yapmakta Olan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Lisansüstü Eğitime Bakış Açıları (Ankara İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara 2006.
• Atay, Derin Yalaz. Öğretmen Eğitiminin Değişen Yüzü. Ankara: Nobel Yayınları, 2003.
• Balcı, Ali. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2018.
• Başer, Neşe - Serkan, Narlı - Berna, Günhan. “Öğretmenlerin Lisansüstü Eğitim Almalarında Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Dergisi (Özel Sayı: 1): Lisansüstü Eğitim (2005), 129-135.
• Büyüköztürk, Şener - Ömay, Çokluk - Nilgün, Köklü. Sosyal Bilimler İçin İstatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2013.
• Çalışkan, Nihat. “Öğretmenlerin Özellikleri ve Yeterlikleri”. Eğitim Bilimine Giriş. (Edt: Kadir Keskinkılıç). Ankara: Sempati Yayınları, 2006.
• Çepni, Salih - Mehmet Küçük. “Eğitim Araştırmalarının Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Uygulamaları Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesi: Bir Örnek Olay Çalışması”. Eurasian Journal of Educational Research 4/2 (2002), 1-12.
• Demir, Mehmet Kaan - Ercan Demir. “Öğretmen Sorunları –Çanakkale İli Örneği”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 32/1 (2013), 107-126.
• Ekiz, Durmuş. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık, 2009.
• Dogusan, Feride. İlköğretim Okulu Yönetici ve Öğretmenlerinin Öğretmenlerin Lisansüstü Öğrenimi Konusundaki Tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale, 2003.
• Fraenkel, Jack R -Norman E. Wallen - Helen H. Hyun. How to Design and Evaluate Research in Education NewYork: McGraw- Hill International Edition, 2006.
• Gündoğdu, Yusuf Bahri. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Öğrenci Başarısını Değerlendirme Yeterlikleri (İstanbul Örneği)”. Milli Eğitim Dergisi 198 (2013), 237-257.
• Güven, İsmail - Binali Tunç. “Lisansüstü Öğrencilerinin Akademik Sorunları (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Örneği)”. Millî Eğitim Dergisi 173 (2007), 157-172. http://tyyc.yok.gov.tr. (Erişim tarihi: 26.01.2020).
• Işıksoluğu, Müberra K. “Bilimsel Yayınlarda Dürüstlük Boyutu”. Eğitim ve Bilim Dergisi 17 (1993), 3-7.
• Kabasakal, Öner. “Bilgi Toplumuna Geçişte Üniversitelerin Önemi”. Yeni Türkiye Dergisi 21. Yüzyıl Özel Sayısı 4/19 (1998), 845-850.
• Kara, Fatma. Matematik Öğretmenlerinin Lisansüstü Eğitim Deneyimleri ve Okul Yaşantılarına Yansımaları. Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, Trabzon, 2008.
• Karakütük, Kasım. “Öğretmenlerin Lisansüstü Öğretimi Konusunda Yönetici ve Öğretmenlerin Görüşleri”. DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 12 (2000), 193-209.
• Kavcar, Cahit. “Cumhuriyet Döneminde Dal Öğretmeni Yetiştirme”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 35/1-2 (2002), 1-13.
• Keleşoğlu, Serkan - Nurdan Kalaycı. “Dördüncü Sanayi Devriminin Eşiğinde Yaratıcılık, İnovasyon ve Eğitim İlişkisi”. Yaratıcı Drama Dergisi 12/1 (2017), 69-86.
• Kıncal, Remzi Y. Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Nobel Yayınları, 2004.
• Kocacık, Faruk. “Bilgi Toplumu ve Türkiye”. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi 1/27 (2003), 1-10.
• Korkmaz, Özgen – Ayfer, Şahin – Rüştü, Yeşil. “Öğretmenlerin Bilimsel Araştırmalara ve Araştırmacılara İlişkin Düşünceleri”. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi 4/2 (2011), 109-127.
• Küçükoğlu, Adnan – Adnan, Taşgın – Nilay, Çelik. “Öğretmen Adaylarının Bilimsel Araştırma Sürecine İlişkin Görüşleri Üzerine Bir İnceleme”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 17/3 (2013), 11-24.
• MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. 21. Yüzyıla Girerken Türk Eğitim Sisteminin İhtiyaç Duyduğu Çağdaş Öğretmen Profili. Ankara: MEB Basımevi, 2001.
• MEB. MEB 2010-2014 Stratejik Planı (2012). [Erişim tarihi: 10.10.2019, http://sgb.meb.gov.tr/Str_yon_planlama_V2/MEBStratejilplan.pdf].
• Nayır, Funda. Ankara’da Eğitim Bilimleri Alanında Lisansüstü Öğrenim Görmekte Olan Öğretmen, Yönetici ve Müfettişlerin Sorunları. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2007.
• Oluk, Sami – Fatih, Çolak. “Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okullarda Öğretmen Olarak Çalışan Lisansüstü Öğrencilerinin Karşılaştıkları Bazı Sorunlar”. DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Dergisi (Özel Sayı 1): Lisansüstü Eğitim (2005), 141-144.
• Öcal, Mustafa. Din Eğitimi ve Öğretiminde Metotlar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1999.
• Şimşek, Eyüp. İlköğretimdeki Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Yeterlikleri (Erzurum Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 2006.
• Turhan, Muhammed- Zübeyde, Yaraş, “Lisansüstü Programların Öğretmen, Yönetici ve Denetmenlerin Mesleki Gelişimine Katkısı”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 12/43 (2013), 200-218.
• Yıldırım, Ali – Hasan, Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2008.
• Zengin, Mahmut. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Eğitim Öğretim Yeterlik Algıları”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 27/15 (2013), 1-28.