İlahiyat Öğrencilerinin Akademik Başarıları, Lisansüstü Eğitim Farkındalıkları ve Lisansüstü Eğitim Niyetleri Arasındaki İlişkiler

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 1374 - 1392, 15.09.2022

İshak Tekin

https://doi.org/10.51702/esoguifd.1136801

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma ilahiyat öğrencilerin akademik başarıları, lisansüstü eğitim farkındalıkları ve lisansüstü eğitim niyetleri arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamaktadır. Bu ilişkileri incelemek üzere çalışma nedensel tarama modelinde desenlenmiş; elde edilen veriler çoklu doğrusal regresyon modeli ile test edilmiştir. Araştırmanın örneklemini uygun örnekleme tekniği ile ulaşılan ve 2021-2022 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören 5 üniversiteden 273 ilahiyat öğrencisi oluşturmuştur. Verilerin analizinde ilahiyat öğrencilerinin akademik başarıları ile lisansüstü eğitim farkındalıkları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı, akademik başarıları ile lisansüstü eğitim niyetleri arasında düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu (r= .13; p<.05); buna karşın lisansüstü eğitim farkındalıklarıyla lisansüstü eğitim niyetleri arasında orta düzeyde ilişki olduğu (r= .71; p<.01) bulunmuştur. Çalışmada kurulan modelin test edildiği regresyon analizinde ise ilahiyat öğrencilerinin akademik başarıları ile lisansüstü eğitim farkındalıklarının lisansüstü eğitim niyetlerini yüksek düzeyde ve anlamlı şekilde yordadığı görülmüştür (R=.725, R2= .525, p<.001). Sonuç olarak çalışmada test edilen modelin doğrulandığı, ilahiyat öğrencilerinin lisansüstü eğitim farkındalıkları arttıkça lisansüstü eğitim niyetlerinin de artacağı, akademik başarının da buna küçük de olsa etkide bulunacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi, Lisansüstü eğitim, Lisansüstü eğitim farkındalığı, Lisansüstü eğitim niyeti, İlişkisel desen, İlahiyat Öğrencileri

The Relationships between Academic Achievement, Awareness about the Postgraduate Study and Postgraduate Study Intention of Theological Students

Öz

This study aims to examine the relationships between academic achievement, awareness about the postgraduate study and postgraduate study intention of theological students. In order to analyze these relationships, the study was designed in the causal survey model. The obtained data were tested with a multiple linear regression model. The sample of the research consisted of 273 theology students from 5 universities studying in the 2021-2022 academic year. In the analysis of the data, there was no significant relationship between the academic achievement of theological students and their awareness of postgraduate education, and there was a low-level significant correlation between their academic study and their postgraduate study intentions (r=.13; p<.05). On the other hand, it was found that there was a medium correlation (r=.71; p<.01) between awareness about the postgraduate study and postgraduate study intention of theological students. In the regression analysis, in which the model established in the study was tested, it was observed that the academic achievements of theological students and their awareness about the postgraduate study predicted their postgraduate study intentions at a high level and significantly (R=.725, R2= .525, p<.001). As a result, it can be said that the model tested in the study was confirmed; as awareness about the postgraduate study of theological students increases, their graduate education intentions will also increase, and academic success will also have a small effect on this.

Anahtar Kelimeler

Religious education, Postgraduate Study, Postgraduate Study, Postgraduate Study Intentions, Awareness about the Postgraduate Study, Corelational model, Theological Students

Kaynakça

• Aktan, Osman. “Öğretmenlerin Kariyer Gelişimi Açısından Lisansüstü Eğitimin Değerlendirilmesi”. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 10/3 (2020), 596-607. https://doi.org/10.5961/jhes.2020.419
• Akyürek, Süleyman (ed.). Bugünün İlahiyatı Nasıl Olmalıdır? Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Sorunlar ve Çözümleri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
• Altın, Üyesi Z. Şeyma (ed.). Türkiye’de Yüksek Din Öğretimi Dünü, Bugünü, Yarını. Dem Yayınları, 2022.
• Altın, Z. Şeyma (ed.). Yüksek Din Öğretimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2020.
• Ay, Mustafa Fatih. İlahiyat Alanında Lisansüstü Eğitim Tarihsel Süreç, Mevcut Durum ve Sorunlar. Ankara: Sonçağ Yay., 2022.
• Ay, Mustafa Fatih. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Memnuniyet Düzeyleri ile Gelecek Beklentileri Arasındaki İlişki”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 20 (13 Aralık 2020). https://doi.org/10.33420/marife.800556
• Aydın, Muhammet Şevki. Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme ve İstihdamı. İstanbul: Dem Yayınları, 3. Basım, 2016.
• Bacanlı, Feride. “Kariyer Karar Verme Güçlükleri ve Meslek Seçimine İlişkinAkılcı Olmayan İnançların İlişkisi”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 4/37 (2012), 86-95. http://search/yayin/detay/128730
• Büyüköztürk, Şener vd. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık, 21. Basım, 2016.
• Coştu, Yakup. “O.M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri Anabilim Dalında Tamamlanmış Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Araştırma”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 22/22 (2006), 231-245.
• Creswell, John W. Eğitim Araştırmaları: Nicel ve Nitel Araştırmanın Planlanması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi, 2017.
• Çanakcı, Ahmet Ali. “Türkiye’de Yapılan Din Eğitimi Başlıklı Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri Üzerine Bir Analiz (1986-2019)”. The Journal of Academic Social Science Studies 13/79 (2020), 277-306. http://dx.doi.org/10.29228/JASSS.41972
• Çapuk, Suat. Türkiye ve ABD’de Yürürlükte Olan “Eğitim Programları ve Öğretim” Alanındaki Yüksek Lisans ve Doktora Programlarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
• Çelik, Adnan - Şimşek, M. Çelik. Yönetim ve Organizasyon. Konya: Eğitim Yayınevi, 2013.
• Durmuş, Beril vd. Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. Beta Basım Yayım, 2. Baskı., 2010.
• Ev, Halit. “İlahiyat Alanında Lisansüstü Eğitim ve Sorunları”. Türkiye’de Din Eğitimi ve Sorunları. ed. Mustafa Köylü. İstanbul: Dem Yayınları, 2018.
• Gati, Itamar - Saka, Noa. “High School Students’ Career-Related Decision-Making Difficulties”. Journal of Counseling & Development 79/3 (01 Temmuz 2001), 331-340. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.2001.tb01978.x
• Genç, Muhammet Fatih vd. “Koronavirüs (Covid-19) Sürecinde İlahiyat Alanında Lisansüstü Eğitim Gören Öğrencilerin Uzaktan Eğitime Bakışları”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 21/1 (2021), 71-97.
• Göksu, Mehmet Zeki - Güven, Hülya. “Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Kurum Yöneticilerinin İlahiyat Fakültesi Mezunlarından Beklentileri: Erzincan İli Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2021), 258-283. https://doi.org/10.51702/esoguifd.956109
• Gürbüz, Sait - Şahin, Faruk. Sosyal Bilimlerde Araştırma: Felsefe - Yöntem - Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 5. Baskı., 2018.
• Gürel, Ramazan. “DKAB Öğretmenlerine Göre Lisansüstü Eğitim: Tercih Sebepleri, Süreçler, Sorunlar ve Beklentiler Üzerine Nitel Bir Araştırma”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/12 (2020), 131-170. https://doi.org/10.5281/zenodo.3710824
• İlter, İlhan. “Akademik Başarı, Lisansüstü Eğitim Farkındalığı ve Lisansüstü Eğitim Niyeti Arasındaki İlişkiler”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 53/1 (2020), 117-156. https://doi.org/10.30964/auebfd.582502
• İlter, İlhan. “Lisansüstü Eğitime Yönelik Farkındalığın Lisans Öğrencilerinin Lisansüstü Eğitim Niyetlerine Etkisi”. Manas Journal of Social Studies 10/3 (2021), 1592-1601. https://doi.org/10.33206/mjss.814770
• Kabasakal, Çiğdem - Yel, Mustafa. “Biyoloji Öğretmen Adaylarının Lisansüstü Eğitime Yönelik Görüşleri” 4/243–259 (2020).
• Karadaş, Cağfer. “İlahiyat Alanında Lisansüstü Çalışmalar -Sorunlar ve Öneriler”. Usul İslam Araştırmaları 20/20 (2013), 181-198.
• Karakütük, Kasım. “Türkiye Lisansüstü Öğretim Sistemi”. Lisansüstü Öğretim Sistemleri. ed. Kasım Karakütük. 521-545. Ankara: PegemA Yayıncılık, 2009.
• Karakütük, Kasım. “Türkiye’de Lisansüstü Öğretim, Sorunları ve Çözüm Önerileri”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences 22/1 (1989), 505-528. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/788947
• Köylü, Mustafa. “Türkiye’de Yüksek Din Öğretimi: Nicelik mi Nitelik mi?” Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 35/35 (01 Eylül 2013), 21-44. https://doi.org/10.17120/omuifd.54598
• Lent, Robert W. vd. “Toward a Unifying Social Cognitive Theory of Career and Academic Interest, Choice, and Performance”. Journal of Vocational Behavior 45/1 (1994), 79-122. https://doi.org/10.1006/jvbe.1994.1027
• Nazıroğlu, Bayramali. Derdimiz İlahiyat Akademisyenlerinin Gözünden İçe Kritik Bakış. Okur Akademi, 2020.
• Nazıroğlu, Bayramali vd. (ed.). İlahiyat Atlası. Ensar Neşriyat, 2018.
• Şaşmaz Ören, Fatma vd. “Öğretmen Adaylarının Lisansüstü Eğitime Yönelik Görüşlerinin Analizi”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 1/2 (2012), 189-201.
• Tabachnick, Barbara G. - Fidell, Linda S. Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson, 6th edition., 2012.
• Ulaş, Özlem - Özdemir, Serap. “Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinde Algılanan Kariyer Engellerinin Yordayıcıları”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33/3 (2018), 672-688. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017033806
• Üzümcü, Muzaffer. “İlahiyat Fakülteleri Felsefe ve Din Bilimleri Bölümlerinde Akademik Yapılanma ve Lisansüstü Eğitim Üzerine Bir Değerlendirme”. Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi 2020/3 (01 Mart 2020). https://doi.org/10.5281/zenodo.3710818
• Varhegyi, Melinda M. - Jepsen, Denise M. “Career Certainty and Career Decision-Making Self-efficacy in Postgraduate Study Intentions”. Proceedings of the 24th ANZAM Conference 2010. 1-19. Brisbane: Australian and New Zealand Academy of Management, ts.
• Yıldırım, İbrahim - Ulaş Kılıç, Özlem. “Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Ölçeği’nin Geliştirilmesi”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 6/45 (2016), 77-90. http://search/yayin/detay/215634
• YÖK. Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği. 29690 (20 Nisan 2016).
• Zengin, Zeki Salih. Medreseden Darülfünuna Türkiye’de Yüksek Din Eğitimi. Maarif Mektepleri, 2019.