Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

MESLEKİ ÖZDEŞLEŞME VE BİLGİ PAYLAŞIMI ARASINDAKİ İLİŞKİDE PROSOSYAL MOTİVASYONUN ARACI, MÜTEVAZI LİDERLİĞİN DÜZENLEYİCİ ROLÜ

Yıl 2022, , 1892 - 1908, 08.10.2022
https://doi.org/10.17755/esosder.1114553

Öz

Bu araştırmanın amacı mesleki özdeşleşme ve bilgi paylaşımı arasındaki ilişkide prososyal motivasyonun aracı ve mütevazı liderliğin düzenleyici rolünü incelemektedir. Bu amaçla, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi’nde çalışan 356 akademik personelden anket yöntemiyle veri elde edilmiştir. Bu veriler, SPSS 22, AMOS 23 ve SPSS MACRO istatistik programları kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, mesleki özdeşleşme ve bilgi paylaşımı arasında pozitif ilişkinin bulunduğu, bu ilişkide prososyal motivasyonun kısmi aracılık rolünün bulunduğu tespit edilmiştir. Durumsal aracılık modeli kapsamında ise, mesleki özdeşleşmenin bilgi paylaşımı üzerindeki (prososyal motivasyon aracılığı ile) dolaylı etkisinde mütevazi liderliğin düzenleyici role sahip olduğu saptanmıştır. Literatürde, mesleki özdeşleşme ve bilgi paylaşımı arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmalarda prososyal motivasyonun aracı, mütevazi liderliğin düzenleyici rolünü inceleyen bir araştırmaya rastlanılmamıştır. Bu bakımdan araştırmadan elde edilen sonuçların literatüre önemli kaynak ve katkı sağlayacağı beklenmektedir.

Kaynakça

  • Akduru, H. E., Güneri, S. ve Semerciöz, F. (2016). Çalışanlarda prososyal motivasyon ile iş ve yaşam doyumu düzeyi ilişkisine dair bir araştırma. ASOS Journal Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 38, 375-391.
  • Arısoy, A. ve Taş, M. A. (2021). Sosyal çalışmacılarda meslek aşkı ve prososyal hizmet davranışları ilişkisi: yaşamın anlamının aracılık etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(53), 827-854.
  • Ashforth, B. E. ve Mael, F. (1989). Social identity theory and the organization. Academy of Management Review, 14(1), 20-39.
  • Ashforth, B. E., Joshi, M., Anand, V. ve O'Leary-Kelly, A. M. (2013). Extending the expanded model of organizational identification to occupations. Journal of Applied Social Psychology, 43, 2426-2448.
  • Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal Of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Bartels, J., Peters, O., De Jong, M., Pruyn, A., ve Van der Molen, M. (2010). Horizontal and vertical communication as determinants of professional and organisational identification. Personnel Review, 39(2), 210-226.
  • Can, M. ve Aykaç, E. (2020). Mesleki bağlılığın prososyal motivasyon davranışı üzerindeki rolü: Mutfak. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 1836-1854.
  • Carnevale, J. B., Huang, L. ve Paterson, T. (2019). LMX-differentiation strengthens the prosocial consequences of leader humility: An identification and social exchange perspective. Journal of Business Research, 96, 287–296.
  • Chennamaneni, A., Teng, J. T. ve Raja, M. K. (2012). A unified model of knowledge sharing behaviours: theoretical development and empirical test. Behaviour ve Information Technology, 31(11), 1097-1115.
  • Chiu, C.M., Hsu, M.H. ve Wang, E.T.G. (2006). Understanding knowledge sharing in virtual communities: an integration of social capital and social cognitive theories. Decision Support Systems, 42(3), 1872-88.
  • Coppins, T. T. (2019). Not in my occupation: An examination of occupational identification and unethical pro-organizational behaviour. Electronic Thesis and Dissertation Repository, The University of Western Ontario, Kanada.
  • Cummings, J. (2003). Knowledge Sharing: A review of the literature. The World Bank Operations Evaluation Department, 1-57.
  • Çizel, B., Selçuk, O. ve Atabay, E. (2020). Ortak yöntem yanlılığı üzerine sistematik bir yazın taraması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 31(1), 7-18.
  • Edwards, M. R. ve Peccei, R. (2010). Perceived organizational support, organizational identification, and employee outcomes. Journal of Personnel Psychology, 9(1), 17-26.
  • Eisenberg, N. ve Paul H. M. (1989). The Roots of Prosocial Behavior in Children. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN: 0-521-33771-2.
  • Enli Kalmaz, P. (2018). Örgütsel güvenin örgütsel özdeşleşme ve mesleki özdeşleşme üzerine etkileri hakkında bir araştırma, Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi, İşletme Bölümü, Denizli.
  • Favero, N. ve Pedersen, M. J. (2020). How to encourage “Togetherness by Keeping Apart” amid COVID-19? The ineffectiveness of prosocial and empathy appeals. Journal of Behavioral Public Administration, 3(2), 1-19.
  • Grant, A. M. ve Berg, J. M. (2012). Prosocial motivation. In K. S. Cameron ve G. M. Spreitzer (Eds.), The Oxford Handbook of Positive Organizational Scholarship (pp. 28–44). Oxford University Press.
  • Grant, A. M. (2007). Relational job design and the motivation to make a prosocial difference, Academy of Management Review, 32, 393–417.
  • Grant, A. M. (2008). Does intrinsic motivation fuel the prosocial fire? Motivational synergy in predicting persistence, performance, and productivity. Journal of Applied Psychology, 93(1), 48-58.
  • Grant, A. M. ve Berg, J. M. (2010). Prosocial motivation at work: How making a difference makes a difference. Forthcoming in K. Cameron and G. Spreitzer (Eds.), Handbook of Positive Organizational Scholarship. Oxford University Press, 1-45.
  • Gu, Q., Tang, T. L. P. ve Jiang, W. (2015). Does moral leadership enhance employee creativity? Employee identification with leader and leader–member exchange (LMX) in the Chinese context. Journal of business ethics, 126(3), 513-529.
  • Guan, Y., Yang, W., Zhou, X., Tian, Z. ve Eves, A. (2016). Predicting Chinese human resource managers' strategic competence: Roles of identity, career variety, organizational support and career adaptability. Journal of Vocational Behavior, 92, 116-124.
  • Gümüş, M., Hamarat, B., Çolak, E. ve Duran, E. (2012). Organizational and occupational identification: Relations to teacher satisfaction and intention to early retirement. Career Development International, 17(4), 300-313.
  • Gürbüz, S. (2019). Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Güncellenmiş 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • Hayes, A. F. (2013). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis First Edition: A Regression-Based Approach. The Guilford Press, New York.
  • Hayes, A. F. (2018). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis Second Edition: A Regression-Based Approach. The Guilford Press, New York.
  • Hirschi A. (2012). Callings and work engagement: Moderated, occupational identity and occupational self efficacy. Journal of Counseling Psychology, 59(3), 479-485.
  • Hogg, M. A. (2016). Social identity theory. In Understanding peace and conflict through social identity theory (pp. 3-17). Springer, Cham.
  • Hu, L. T., ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
  • Hu, J. ve Liden, R. C. (2015). Making a difference in the teamwork: Linking team prosocial motivation to team processes and effectiveness. Academy of Management Journal, 58(4), 1102-1127.
  • Ipe, M. (2003). Knowledge sharing in organizations: A conceptual framework. Human Resource Development Review, 2(4), 337-359.
  • Jeanson, S. ve Michinov, E. (2020). What is the key to researchers’ job satisfaction? One response is professional identification mediated by work engagement. Current Psychology, 39(2), 518-527.
  • Karagöz, Y. (2019). Spss-Amos-Meta Uygulamalı İstatiksel Analizler. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
  • Kesen, M. ve Akyüz, B. (2016). Duygusal emek ve prososyal motivasyonun ışe gömülmüşlüğe etkisi: sağlık çalışanları üzerine bir uygulama. Journal of Social Science Institute, 25(2), 233-250.
  • Kerse, G., Koçak, D. ve Özdemir, Ş. (2020). Mütevazı liderlik ölçeğinin Türkçe uyarlaması ve mütevazı liderliğin seslilik davranışına etkisi: Kuşak farklılığının düzenleyici rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1769-1787.
  • Kırkbeşoğlu, E. ve Kalemci Tüzün, İ. (2009). Bireycilik-toplulukçuluk ikileminde mesleki özdeşleşme ve örgütsel özdeşleşme ayrımı. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-8.
  • Koo, B. ve Bae, Z.-T. (2016). A Social Identity Perspective on Professional Employee Creativity. Proceedings, 2016.
  • Koskiaho, K. (2017). Experts’ volunteer knowledge sharing motivation–Why to mentor startups without monetary incentives? Yüksek Lisans Tezi. Lappeenranta University of Technology, Finlandiya.
  • Le, H. T. T. (2015). The effect of psychological collectivism on creative work involvement: The role of prosocial motivation and leadership style. Yüksek Lisans Tezi, Aalto University, Finlandiya.
  • Loi, R., Hang‐yue, N. ve Foley, S. (2004). The effect of professional identification on job attitudes: A study of lawyers in Hong Kong. Organizational Analysis, 12(2), 109-128.
  • Mael, F. A. ve Ashforth, B. E. 1992. Alumni and their alma mater: A partial test of the reformulated model of organizational identification. Journal of Organizational Behavior, 13, 103-123.
  • Mallinckrodt, B., Abraham, W. T., Wei, M. ve Russell, D. W. (2006). Advances in testing the statistical significance of mediation effects. Brief Report. Journal of Counseling Psychology, 53(3), 372-378.
  • Mishra P. ve Datta, B. (2011). Perpetual Asset Management of Customer-Based Brand Equity-The PAM Evaluator. Current Research Journal of Social Science, 3(1), 34-43.
  • Nahapiet, J. ve Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Academy of Management Review, 23(2), 242-266.
  • Ng, T. W. (2015). The incremental validity of organizational commitment, organizational trust, and organizational identification. Journal of Vocational Behavior, 88, 154-163.
  • O'Reilly, C. A. ve Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: The effects of compliance, identification, and internalization on prosocial behavior. Journal of Applied Psychology, 71(3), 492.
  • Owens, B. P. ve Hekman, D. R. (2012). Modeling how to grow: An inductive examination of humble leader behaviors, contingencies, and outcomes. Academy of Management Journal, 55(4), 787-818.
  • Owens, B. P., Johnson, M. D. ve Mitchell, T. R. (2013). Expressed humility in organizations: Implications for performance, teams, and leadership. Organization Science, 24(5), 1517-1538.
  • Owens, B. P., ve Hekman, D. R. (2016). How does leader humility influence team performance? Exploring the mechanisms of contagion and collective promotion focus. Academy of Management Journal, 59(3), 1088–1111.
  • Özyılmaz, A. ve Eser. S. (2013). Ortak Metod Varyansı Nedir? Nasıl Kontrol Edilebilir? 21.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi. 1. Basım. Nobel Akademik Yayıncılık, 500-508.
  • Pham, M. (2020). The effect of professional identification and organizational identification on career satisfaction, job satisfaction and organizational commitment. Management Science Letters, 10(11), 2683-2694.
  • Podsakoff, P. M., Scott B. M. ve Nathan P. P. (2012). Sources of method bias in social science research and recommendations on how to control it. Annual Review of Psychology, 63, 539-569.
  • Preacher, K. J. ve Hayes, A. F. (2004). SPSS and SAS procedures for estimating indirect effects in simple mediation models. Behavior Research Methods, Instruments, ve Computers, 36(4), 717-731.
  • Preacher, K. J., Rucker, D. D., ve Hayes, A. F. (2007). Addressing moderated mediation hypotheses: Theory, methods, and prescriptions. Multivariate Behavioral Research, 42(1), 185-227.
  • Russo T. C. (1995). Differences in Journalists’ Identification with The Newspaper and The Profession. Doktora Tezi. University of Kansas, Kansas.
  • Silard, A., Miao, C., ve Owens, B. P. (2021). Watching you descend, I help others rise: the influence of leader humility on prosocial motivation. Journal of Management ve Organization, 1-16.
  • Sindhav, D. B. (2008). Experience with a Nonprofit: The Role of Identification. New Age Marketing: Emerging Realities, 449.
  • Srivastava A., Bartol K. M. ve Locke E. A. (2006) Empowering leadership in management teams: Effects on knowledge sharing, efficacy, and performance. Academy of Management Journal 49(6), 1239−1251.
  • Steffens, N. K., Haslam, S. A., Schuh, S. C., Jetten, J. ve Van Dick, R. (2017). A meta-analytic review of social identification and health in organizational contexts. Personality and Social Psychology Review, 21(4), 303-335.
  • Tajfel, H. (1972). Social categorization. English manuscript of ‘La catégorisation sociale’. In S. Moscovici (Ed.), Introduction à la Psychologie Sociale (Vol. 1, pp. 272–302). Paris: Larousse.
  • Tajfel, H. ve Turner, J. C. (1979). An integrative theory of intergroup confl ict. In W. G. Austin ve S. Worchel (Eds.), The social psychology of intergroup relations (pp. 33–47). Monterey, CA: Brooks/Cole.
  • Tian, X., Peng, X., ve Peng, X. (2021). Influence of prosocial motivation on employee creativity: the moderating role of regulatory focus and the mediating role of knowledge sharing. Frontiers in Psychology, 1-17.
  • Ural, A. ve Kılıç, İ. (2018). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Yenilenmiş 6. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Van Den Hooff, B. ve De Ridder, J.A. (2004). Knowledge sharing in context: The influence of organizational commitment, communication climate and CMC usage on knowledge sharing. Journal of Knowledge Management, 8(6), 117-30.
  • Van Dick, R. ve Wagner, U. (2002). Social identification among school teachers: Dimensions, foci, and correlates. European Journal of Work and Organizational Psychology, 11(2), 129-149.
  • Van Knippenberg, D., Van Knippenberg, B., Monden, L. ve de Lima, F. (2002). Organizational identification after a merger: A social identity perspective. British Journal of Social Psychology, 41(2), 233-252.
  • Wang, P. ve Rode, J. C. (2010). Transformational leadership and follower creativity: The moderating effects of identification with leader and organizational climate. Human Relations, 63(8), 1105-1128.
  • Xia, Z. ve Yang, F. (2020). Ethical leadership and knowledge sharing: the impacts of prosocial motivation and two facets of conscientiousness. Frontiers in Psychology, 11, 1-10.
  • Zhu, Y., Zhang, S. ve Shen, Y. (2019). Humble leadership and employee resilience: exploring the mediating mechanism of work-related promotion focus and perceived insider identity. Frontiers in Psychology, 10, 673-682.
Toplam 71 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İşletme
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Murat Baş 0000-0002-9479-4571

Yayımlanma Tarihi 8 Ekim 2022
Gönderilme Tarihi 9 Mayıs 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022

Kaynak Göster

APA Baş, M. (2022). MESLEKİ ÖZDEŞLEŞME VE BİLGİ PAYLAŞIMI ARASINDAKİ İLİŞKİDE PROSOSYAL MOTİVASYONUN ARACI, MÜTEVAZI LİDERLİĞİN DÜZENLEYİCİ ROLÜ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(84), 1892-1908. https://doi.org/10.17755/esosder.1114553

   21765     

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ESBD Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiştir. Marka No:2011/119849.