EMOTIONAL EATING AND SOCIAL PHYSIQUE ANXIETY IN ATHLETES OF SPORTS BRANCHES THAT REQUIRE WEIGHT CONTROL

Yıl 2024, , 1069 - 1084, 25.07.2024

Sema Arslan Kabasakal , Burcu Güvendi , Selman Kaya , Burçak Keskin

https://doi.org/10.17755/esosder.1434338

Öz

This study aimed to determine the relationship between emotional eating levels and social physical anxiety levels of athletes in sports branches that require weight category. Study group consisted of athletes from wrestling, boxing, kickboxing, judo, teakwondo and wushu branches. In addition to “Participant Demographic Information Form”, “Emotional Eating Scale”, and “Social Physics Anxiety Inventory” were used as data collection tools. Descriptive statistics, Independent Sample T-Test, One way ANOVA, Post-Hoc tests and Pearson Correlation analysis were used in the evaluation of the obtained data. Participants were found to be low-level emotional eaters. While the level of emotional eating differed significantly by gender, no significant difference was found in the level of social physical anxiety. While there was a significant difference in emotional eating and social physical anxiety levels according to education status and nationality, there was no significant difference according to sports experience. Moreover, a positive and significant relationship was found between emotional eating and social physical anxiety total scores and sub-dimensions. As a result, national athletes are more prone to emotional eating and their social physical anxiety levels are similar to other athletes. In addition, as the emotional eating tendencies of the athletes increase, their social physical anxiety levels also increase.

Anahtar Kelimeler

Emotional Eating, Social Physical Anxiety, Sport, Athletes, Weight require

SİKLET SPORCULARINDA DUYGUSAL YEME VE SOSYAL FİZİK KAYGI

Öz

Bu çalışmanın amacı siklet sporcularının duygusal yeme düzeyleri ile sosyal fiziksel kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Çalışma grubunu güreş, boks, kick boks, judo, teakwondo ve wushu branşlarında yarışan yaş ortalaması 18,40±2,07 olan sporcular oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Katılımcı Demografik Bilgi Formu'nun yanı sıra “Duygusal Yeme Ölçeği” ve “Sosyal Fizik Kaygı Envanteri” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Bağımsız Örneklem T Testi, Oneway ANOVA, Post-Hoc testleri ve Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır. Katılımcıların düşük seviyeli duygusal yiyiciler olduğu bulunmuştur. Duygusal yeme düzeyi cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterirken, sosyal fiziksel kaygı düzeyinde anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Eğitim durumuna ve millilik durumuna göre duygusal yeme ve sosyal fiziksel kaygı düzeylerinde anlamlı farklılık gözlenirken, spor yılına göre anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Ayrıca duygusal yeme ile sosyal fiziksel kaygı toplam puanları ve alt boyutları arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sonuç olarak milli sporcuların duygusal yemeğe daha yatkın olduğu ve sosyal fiziksel kaygı düzeylerinin diğer sporcularla benzer olduğu görüldü. Ayrıca sporcuların duygusal yeme eğilimleri arttıkça sosyal fiziksel kaygı düzeyleri de artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Duygusal yeme, Sosyal fizik kaygı, Spor, Sporcu, Ağırlık Kontrolü

Kaynakça

• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Amil, O., & Bozgeyikli, H. (2015). Investigating the relationship between social appearance anxiety and loneliness of turkish university youth. Journal of Studies in Social Sciences, (1), 68–96.
• Arslantaş, H., Dereboy, F., Yüksel, R., & İnalkaç, S. (2019). Duygusal yeme ölçeği’nin türkçe çevirisinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 30, 1-10. https://doı.org/10.5080/u23520
• Artioli, G. G., Saunders, B., Iglesias, R. T., & Franchini, E. (2016). It is time to ban rapid weight loss from combat sports. Sports medicine, 46(11), 1579-1584. https://doi.org/10.1007/s40279-016-0541-x
• Ballı, Ö. M., Kirazcı, S., & Aşçı, F. H. (2006). Sporcu ve Sporcu Olmayan Bayanların Sosyal Fizik Kaygı ve Beden İmgesinden Hoşnut Olma Düzeyleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1), 9-16.
• Ballı, Ö.M., & Aşçı, F.H. (2006). “Sosyal Fi̇zi̇k Kaygi Envanteri̇” ni̇n Geçerli̇k ve Güveni̇rli̇k Çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 11-19.
• Baysal, A. (2007). Beslenme. 11. Baskı, Ankara, Hatiboğlu Basım ve Yayınevi.
• Crawford, S., & Eklund, R. C. (1994). Social physique anxiety, reasons for exercise, and attitudes toward exercise settings. Journal of sport and exercise psychology, 16(1), 70-82. http://doi.org/10.1123/jsep.16.1.70
• Çepikkurt, F., & Coşkun, F. (2010). Social physique anxiety and body image satisfaction levels of collegian dancers. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 1(2), 17-24.
• Çetinkaya, B., Gülaçtı, F., & Çiftci, Z. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 10(17), 904-922. https://doi.org/10.26466/opus.523444
• Çifçi, A., & Olcay Eminsoy, İ. (2024). Üniversite Öğrencilerinin Hedonik Açlık Durumlarının Besin Gücü ve Duygusal Yeme Ölçeği ile Değerlendirilmesi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 9(1), 101-116.
• Davis, C. (1992). Body image, dieting behaviours and personality factors: A study of high performance athletes. International Journal of Sport Psychology, 23, 179-192.
• El Ghoch, M., Soave, F., Calugi, S., & Dalle Grave, R. (2013). Eating disorders, physical fitness and sport performance: A systematic review. Nutrients, 5(12), 5140-5160.
• Ersöz, G. (2021). Spor ve Egzersizde Yeme Bozuklukları ve Psikolojik Temelleri. Fenerbahçe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 33-52.
• Garaulet, M., Canteras, M., Morales, E., López-Guimera, G., Sánchez-Carracedo, D., & Corbalán-Tutau, M. D. (2012) Validation of a questionnaire on emotional eating for use in cases of obesity; the Emotional Eater Questionnaire (EEQ). Nutricion Hospitalaria, 27, 645-51. http://doi.org/10.3305/nh.2012.27.2.5659
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson
• Giel, K. E., Hermann‐Werner, A., Mayer, J., Diehl, K., Schneider, S., Thiel, A., et al., and GOAL Study Group. (2016). Eating disorder pathology in elite adolescent athletes. International Journal of Eating Disorders, 49(6), 553-562.
• Göksel, A. G., Çağdaş, C., Yazıcı, Ö. F., & Zorba, E. (2018). Spor Hizmeti Alan Bireylerin Sosyal Görünüş Kaygısı ve Öznel Mutluluklarının İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 88-101. https://doi.org/10.31680/gaunjss.434184
• Griffiths, J.A., & McCabe, M.P. (2000) The influence of significant others on disordered eating and body dissatisfaction among early adolescent girls. European Eating Disorders Review, 8(4):301–314. https://doi.org/10.1002/1099-0968(200008)8:4<301::AID-ERV357>3.0.CO;2-C
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Haase, A., & Prapavessis, H. (1998). Social physique anxiety and eating attitudes: Moderating effects of body mass and gender. Psychology, Health & Medicine, 3(2), 201-210. https://doi.org/10.1080/13548509808402236
• Hagger, M. S., & Stevenson, A. (2010). Social physique anxiety and physical self-esteem: Gender and age effects. Psychology and Health, 25(1), 89-110. https://doi.org/10.1080/08870440903160990
• Hart, E. A., Leary, M. R., & Rejeski, W. J. (1989). Tie measurement of social physique anxiety. Journal of sport and exercise psychology, 11(1), 94-104. https://doi.org/10.1123/jsep.11.1.94
• Hendrie, G.A., Coveney, J., & Cox, D. (2008). Exploring nutrition knowledge and the demographic variation in knowledge levels in an Australian community sample. Public Health Nutrition, 11(12), 1365-1371. http://doi.org/10.1017/S1368980008003042
• IBM, C., & Armonk, N. (2019). IBM SPSS statistics for windows, Version 26.0. New York USA: IBM SPSS İnalkaç, S., & Arslantaş, H. (2018). Duygusal yeme. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 27(1), 70-82. https://doi.org/10.17827/aktd.336860
• Kalemoğlu-Varol, Y., Erbaş, M., & Ünlü, H. (2014). Ergenlerin sosyal görünüş kaygıları ile beden eğitimi dersine yönelik tutumları arasındaki ilişki. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 121-130.
• Karaman, T. (2023). Teknik Direktörlerin Futbolculuk Kariyerleri Üzerinden Kulüp İstikrar Düzeylerinin İncelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(100. Yıl Özel Sayısı), 91-100. https://doi.org/10.33689/Spormetre.1285551
• Karaman, T., & Karagözoğlu, C. (2021). Türkiye Süper Ligi’nde Yer Alan Futbol Takımlarında Puan Almayı Etkileyen Faktörlerin Modellenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences-IJSETS, 7(4), 171-181. https://doi.org/10.18826/useeabd.1000453
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. 15. Baskı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kartal, F. T., & Aykut, M. K. (2019). Üniversite öğrencilerinde sosyal fizik kaygısı ve depresyonun yeme bozukluğu riski ile ilişkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 47(2), 20-29. https://doi.org/10.33076/2019.BDD.1088 Kendir, D., & Karabudak, E. (2019). Sporcularda yeme bozuklukları. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 1–10.
• Konttinen, H. (2012). Dietary habits and obesity: The role of emotional and cognitive factors. Academic Dissertation, University of Helsinki, Publications of the Department of Social Research, Social Psychology, Helsinki.
• Kowalski, N. P., Crocker, P. R., & Kowalski, K. C. (2001). Physical self and physical activity relationships in college women: Does social physique anxiety moderate effects? Research Quarterly for Exercise and Sport, 72(1), 55-62. https://doi.org/10.1080/02701367.2001.10608932
• Lanfranchi, M.C., Maiano, C., Morin, A.J.S., & Therme, P. (2015). Social physique anxiety and disturbed eating attitudes and behaviors in adolescents: Moderating effects of sport, sport-related characteristics, and gender. International Journal of Behavioral Medicine, 22(1), 149-60. http://doi.org/10.1007/s12529-014-9406-6
• Leary, M. R., Tchividijian, L. R., & Kraxberger, B. E. (1994). Self-presentation can be hazardous to your health: impression management and health risk. Health Psychology, 13(6), 461. https://doi.org/10.1037/0278-6133.13.6.461
• Macht, M. (2008). How emotions affect eating: A five-way model. Appetite, 50(1), 1-11. https://doi.org/10.1016/j.appet.2007.07.002
• Maggard, M. A., Shugarman, L. R., Suttorp, M., Maglione, M., Sugerman, H. J., Livingston, E. H., Nguyen, N. T., Li, Z., Mojica, W. A., & Hilton, L. (2005). Meta-analysis: surgical treatment of obesity. Annals of internal medicine, 142(7), 547-559. https://doi.org/10.7326/0003-4819-142-7-200504050-00013
• Martin, J. J., Kliber, A., Kulinna, P. H., & Fahlman, M. (2006). Social physique anxiety and muscularity and appearance cognitions in college men. Sex Roles, 55(3), 151-158. https://doi.org/10.1007/s11199-006-9069-0
• Morales, A., Gomes, A., Jimenez, B., Jimenez, F., Leon, G., Majano, A., Rivas, D., Rodríguez, M., & Soto, C. (2015). Binge eating disorder: prevalence, associated factors and obesity in university students. Revista Colombiana de Psiquiatría, 44(3), 177-82.
• Mutlu, A. A., İnce, N., & Okta, P. G. (2022). Voleybolcuların yeme davranışlarının belirlenmesi. Research in Sport Education and Sciences, 24(3), 87-92.
• Mülazımoğlu, B. Ö., Kirazcı, S., & Aşçı, F. H. (2006). Sporcu be Sporcu Olmayan Bayanların Sosyal Fizik Kaygı ve Beden İmgesinden Hoşnut Olma Düzeyleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1), 9-16.
• Öz, M. (2024). Mükemmeliyetçiliğin, Yeme Bozukluğu ve Obsesif Kompulsif Bozukluk ile İlişkisi: Bir Gözden Geçirme. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8(1), 92-102.
• Parmenter, K., Waller, J., & Wardle, J. (2000). Demographic variation in nutrition knowledge in England. Health education research, 15(2), 163-174. https://doi.org/10.1093/her/15.2.163
• Phares, V., Steinberg, A.R., & Thompson, J.K. (2004) Gender differences in peer and parental influences: Body image disturbance, self-worth, and psychological functioning in preadolescent children. Journal of Youth and Adolescence, 33(5), 421–429.
• Reale, R., Slater, G., & Burke, L. M. (2017a). Acute-weight-loss strategies for combat sports and applications to Olympic success. International journal of sports physiology and performance, 12(2), 142-151. https://doi.org/10.1123/ijspp.2016-0211
• Reale, R., Slater, G., & Burke, L. M. (2017b). Individualised dietary strategies for Olympic combat sports: Acute weight loss, recovery and competition nutrition. European journal of sport science, 17(6), 727-740. https://doi.org/10.1080/17461391.2017.1297489
• Schlenker, B. R., & Leary, M. R. (1982). Social anxiety and self-presentation: A conceptualization model. Psychological bulletin, 92(3), 641. https://doi.org/10.1037/0033-2909.92.3.641
• Sevinçer, G. M., & Konuk, N. (2013). Duygusal yeme. Journal of Mood Disorders, 3(4), 171-178.
• Soylu, Y. (2021). Mücadele Sporcularında Duygusal Yeme, Bilinçli Farkındalık ve Psikolojik İyi Oluş. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 542-549.
• Stark, M.L., & Katariina. (2001). Emotional eating and eating disorder psychopathology. Eating Disorders, 9(3), 251-259. https://doi.org/10.1080/10640260127552
• Sundgot-Borgen J., & Torstveit M.K. (2014). Prevalence of eating disorders in elite athletes is higher than in the general population. Clinical Journal of Sport Medicine, 14, 25-32.
• Sundgot-Borgen J., & Torstveit MK (2010). Aspects of disordered eating continuum in elite high intensity sports. Scandinavian Journal of Medicine Science in Sports, 20(2), 112-21.
• Şahin, A. (2018). Spor salonuna giden yetişkinlerin sosyal fiziki kaygı düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 14-26.
• Şanlier, N., Pehlivan, M., Sabuncular, G., Bakan, S., & İsgüzar, Y. (2018). Determining the relationship between body mass index, healthy lifestyle behaviors and social appearance anxiety. Ecology of Food and Nutrition, 57(2), 124-39. https://doi.org/10.1080/03670244.2017.1419343
• Şimşir, Z., Tolga, S., & Dilmaç, B. (2019). Sosyal görünüş kaygısında cinsiyet farklılıkları: Bir meta analiz çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 10(17), 615-637. https://doi.org/10.26466/opus.519967
• Taub, D.E., & Benson, R.A. (1992). Weight concerns, weight control techniques, and eating disorders among adolescent competitive swimmers: the effect of gender. Sociology of Sport, 9, 76–86. https://doi.org/10.1123/ssj.9.1.76
• Tunç, P. (2019). Yeme tutumunun, ebeveyn bağlanma tarzları ve vücut kitle indeksi ile ilişkisinin araştırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(4), 2728-2753. https://doi.org/10.15869/itobiad.597771
• Ürün, Ö. D., & Öztürk, C. Ş. (2020). Yetişkin bireylerde sosyal görünüş kaygısı ile sosyal kaygı, benlik saygısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişkiler. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(1), 37-45.
• Wiseman, C.V., Peltzman, B., Halmi, K.A., & Sunday, S.R. (2004) Risk factors for eating disorders: Surprising similarities between middle school boys and girls. Eating Disorders, 12(4), 315–320. https://doi.org/10.1080/10640260490521398
• Yalçin, Y., & Kurnaz, H. K. (2021). Spor merkezlerine üye olan bireylerin duygusal yeme ve sosyal fizik kaygı düzeylerinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(4), 3818-3833. https://doi.org/10.15869/itobiad.984252
• Yaman, Ç., Teşneli, Ö., Gelen, N., Koşu, S., Tel, M., & Yalvarıcı, N. (2008). Elit seviyedeki değişik spor branşlarının fiziksel benlik algısı üzerine etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-17.
• Yaşartürk, F., Çalık, F., Kul, M., Türkmen, M., & Akyüz, H. (2014). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda Okuyan Öğrencilerin Sosyal Fiziki Kaygı Durumlarının İncelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 1), 863-869. https://doi.org/10.14486/IJSCS161