PEDAGOJİK FORMASYON PROGRAMI ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL OKUMA ÖZYETERLİK ALGISI VE YANSITICI DÜŞÜNME EĞİLİMLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 15 Sayı: 59, 0 - 0, 15.10.2016

Bilge Çam Aktaş

https://doi.org/10.17755/esosder.263224

Cited By: 5

Öz

Pedagojik formasyon programına devam eden öğretmen adaylarının eleştirel okuma özyeterlik algıları ve yansıtıcı düşünme eğilimleri arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçlayan bu araştırma tarama modelinde hazırlanmış nicel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2014 – 2015 öğretim yılı bahar döneminde Anadolu Üniversitesi’nde düzenlenen Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı’na devam eden 400 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın verileri; Karadeniz (2014) tarafından geliştirilen “Eleştirel Okuma Özyeterlik Ölçeği” ve Semerci (2007) tarafından geliştirilen “Öğretmen ve Öğretmen Adayları için Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri (YANDE) Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda pedagojik formasyon sertifika programına devam eden öğretmen adaylarının eleştirel okuma özyeterlikleri ile yansıtıcı düşünme eğilimi düzeylerinin yüksek olduğu; her iki becerinin de cinsiyet, yaş ve mezuniyet durumuna göre farklılaşmadığı ve iki beceri arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulgularına ulaşılmıştır. 

 

Kaynakça

• Alston, D.N. (1972). An investigation of the critical reading ability of classroom teachers in relation to selected backround factors. Educational Leadership Journal of the Association Supervision and Curriculum Development, 5, 341-343.
• Arslan, A. (1995) İlkokul öğrencilerinde gözlemlenen bilimsel beceriler. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aslan, G. (2009), Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri ile sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aşılıoğlu, B. (2008). Bilişsel öğrenmeler için eleştirel okumanın önemi ve onu geliştirme yolları. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi,10, 1-11.
• Aybek, B. (2007). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16( 2), 43-60
• Aydın, M. ve Çelik, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,34: 169-181
• Beyer, K. B. (1991). Teaching thinking skills: a hanbook for elementary school teachers. Boston, USA: Allyn and Bacon.
• Cervetti, G., Pardales, M. J. & Damico, J. S. (2001). A tale of differences: comparing the traditions, perspectives, and educational goals of critical reading and critical literacy. An Electronic Journal of the International Reading Association, 4(9), ERIC NO: EJ662487
• Darch, C. and Kammenui, E. J. (1987). Teaching LD students critical reading skills: a systematicreplication. Learning Disability Quarterly. 10(2), 82-91.
• Dewey, J. (1933). How we think: A restatement of the relation of reflective thinking to the educative process. Boston: Heath and Company.
• Doğan Dolapçıoğlu, S. (2007), Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme düzeylerinin değerlendirilmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Duban, N. ve Yelken, T.Y. (2010). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve yansıtıcı öğretmen özellikleriyle ilgili görüşleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 343 – 360.
• Fırat Durdukoca, Ş. ve Demir, M. (2012). İlköğretim öğretmenlerin bazı değişkenlere göre yansıtıcı düşünme düzeyleri ve düşüncelerindeki öğretmen niteliklerinin yansıtıcı öğretmen niteliklerine uygunluğu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 357-374
• Ergüven, S. (2011). Öğretmenlerin yansıtıcı düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Facıone, P. A. (1990). Critical thinking: a statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction - executive summary - the delphi report. Millbrae, CA: The California Academic Pres. ERIC veri tabanından 15.07.2010 tarihinde edinilmiştir.
• Gallagher, K. (2004). Deeper reading. Portland, ME: Stenhouse.
• Good, J. M. VE Whang, P. A. (2002). Encouraging reflection in preservice teachers through response journals. The Teacher Educator, 37(4), 254–267.
• Güven, M. ve Çam Aktaş, B. (2013). Eleştirel Okuma ve Görsel Okuma Arasındaki İlişki. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 3(6): 32-45.
• Halpern, D. F. (2003). Thought & knowledge: An introduction to critical thinking (Fourth edition). Mahwah, N.J. : Lawrence Erlbaum.
• Hoffman, J. V. (1992). Critical reading/thinking across the curriculum:using i-charts to support learning.Language Arts, 69, 121-127.
• Işık, H. (2010). High school students’ critical reading levels and the relationship between critical reading level and critical thinking dispositions and reading frequency. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kaf Hasırcı, Ö., Sadık, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2): 195-210.
• Karadağ, M. (2010), Sosyal bilgiler öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme düzeylerinin incelenmesi (Şanlıurfa ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Karadeniz, A. (2014). Eleştirel Okuma Özyeterlik algısı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 113 – 140.
• Karasakaloğlu, N, Saracaloğlu, S. ve Yılmaz Özelçi, S. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel okuma öz yeterliklerine ilişkin algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 405 – 422.
• Karasakaloğlu, N. ve Bulut, B. (2012). Kurmaca metinlerin eleştirel okuma becerisini geliştirme aracı olarak kullanılması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 95-109.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılınç, H. H. (2010), İlköğretim birinci ve ikinci kademe öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimler., Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Küçükoğlu, H. (2008). İngilizce öğretmen adaylarının eleştirel okumaya yönelik özyeterlilik algıları, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Lee, H. J. (2005). Understanding and assessing preservice teachers’ reflective thinking Teaching and Teacher Education,21, 699–715
• Meral, E. (2006), Yeni (2006) İlköğretim İngilizce programını uygulayan öğretmenlerin eleştirel ve yansıtıcı düşünmeleri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Norton, J.L. (1994), Creative thinking and locus of control as predictors of reflective thinking in preservice teachers, [Online], http://eric.ed.gov/ERICDocs/data/, Erişim tarihi 04.02.2016.
• Ogurlu, Ü. (2014). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin okuma ilgisi, tutumu ve eleştirel okuma becerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 15(2), 29-41
• Özcan, T. (2002), İlköğretim sosyal bilgiler dersinin genel amaçlarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi “Kilis ilinde bir araştırma,. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Özensoy, A. U. (2011). Eleştirel okumaya göre düzenlenmiş sosyal bilgiler dersinin eleştirel düşünme becerisine etkisi. Yayınlanmamış doktora TEZİ, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özmutlu, P., Gürler, İ, Kaymak, H. ve Demir, Ö. (2014). Ortaokul Öğrencilerinin Eleştirel Okuma Becerilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(3), 1121-1133
• Öztürk, C. ve Otluoğlu, R. (2005). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller (3. Baskı). Ankara: PegemA Yayınları.
• Paul, R. & Elder, L. (2001). Critical thinking. New Jersey: Prentice Hall.
• Poyraz, C. ve Usta, S. (2013): Investigation of preservice teachers’ reflective thinking tendencies in terms of various variances. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 4(2), 126-136.
• Rodgers, C. (2002), Defining reflection: another look at John Dewey and reflective thinking, [Online], http://www.jcu.edu/education, Erişim Tarihi 30.03.2010.
• Sadioğlu, Ö. ve Bilgin, A. (2008). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile cinsiyet ve anne – baba eğitim durumu arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 7(3), 814-822.
• Savran, A., Çakıroğlu, J. ve Tekkaya, C. (2005, 28–30 Eylül). Yansıtıcı öğretmen eğitimi: Bir eylem araştırması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Denizli.
• Schön, D. A. (1983). The reflective practitioner: How professionals think in action. Aldershot: Avebury.
• Schön, D. A. (1987). Educating the reflective practitioner. San Francisco: Jossey-Bass.
• Semerci Ç. (2007), Öğretmen ve öğretmen adayları için yansıtıcı düşünme eğilimi (YANDE) ölçeğinin geliştirilmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(3), 729-754.
• Schunk, D. H. (1990). Goal setting and self-efficacy during self-regulated learning. Educational Psychologist, 25(1): 71-86.
• Tan, M. ve Temiz, N. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,1(13),89-101.
• Şahin, A. (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Eğilimlerinin Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. ASOS Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (37),108-119.
• Şahin, G. G. Ve Dıkkırtın Övez, T. F. (2012). An investigation of prospective teachers’ reflective thinking tendincies. Procedia Social and Behavioral Sciences, 55, 568-574.
• Taggart, G.L., Wilson, A.P. (2005), Promoting reflective thinking in teachers in 50 action strategies , USA: Corwin Pres.
• Tican, C. (2013). Yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretim etkinliklerinin öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerine, eleştirel düşünme becerilerine, demokratik tutumlarına ve akademik başarılarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi., Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tümkaya, S. ve Hurioğlu, L. (2013): Öğretim elemanlarının yansıtıcı düşünme eğilimleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 243-256
• Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Üstün, G. (2011). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri ile demokratik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. , Marmara üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.