ÖĞRETİM ELEMANLARININ MESLEKİ HAYATLARINDA KARŞILAŞTIKLARI ETİK OLMAYAN DAVRANIŞLAR: DİCLE ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 63, 1230 - 1241, 06.10.2017

Behçet Oral , Yunus Avcı , Rasim Tösten

https://doi.org/10.17755/esosder.292523

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın temel amacı; öğretim
elemanlarının mesleki hayatlarında karşılaştıkları etik dışı davranışları incelemektir.
Temel amaca ulaşabilmek için;  öğretim
elemanlarının akademik araştırmalarında (yayın, bildiri, kitap vs.),
meslektaşlarıyla ilişkilerinde, öğrencileriyle ilişkilerinde, eğitim öğretim
faaliyetlerinde ve bunların dışında en fazla gözlemledikleri etik dışı
davranışların neler olduğu sorularına cevap aranmıştır.

                Yapılan bu araştırma nitel bir
çalışmadır. Temel amaç ve alt amaçlar çerçevesinde hazırlanmış yarı yapılandırılmış
görüşme formu oluşturulmuştur. Form, alt amaçlar doğrultusunda beş sorudan
oluşmaktadır. Hazırlanan görüşme formu Dicle Üniversitesi bünyesinde yer alan
farklı fakültelerin (eğitim, mühendislik, ilahiyat, fen ve edebiyat
fakülteleri) öğretim elemanlarına (profesör, doçent, yardımcı doçent, öğretim
görevlisi, araştırma görevlisi ve okutman) araştırmacılar tarafından
dağıtılarak veriler toplanmıştır. Araştırmaya 24 öğretim elemanı katılmıştır.
Verilerin çözümlenmesinde nitel araştırma yaklaşımlarından betimsel analiz
tekniği uygulanmıştır. Araştırma bulguları her bir boyuta bağlı olarak
temalandırılıp ve verilen cevaplar alt amaçlar doğrultusunda
tablolaştırılmıştır. Her alt amaca ait çözümlemelerin frekans ve yüzdeleri
verilerek öğretim elemanlarının ifadelerinden doğrudan alıntılar yapılmıştır.

Araştırma bulgularına göre; öğretim
elemanlarının akademik çalışmalarda gözlemledikleri en fazla ihlal edilen etik
davranışlar intihal olmuştur. Sonrasında çalışmaların orijinallikten uzak
olması ve aynı çalışmanın farklı isimlerle birden çok yayınlanması olmuştur.
Öğretim elemanlarının meslektaşlarıyla ilişkilerinde gözlemledikleri etik dışı
davranışlar ise sırasıyla kıskançlık, negatif rekabet, bilimsel etiğe aykırı
yardımlaşma ve ast-üst ilişkileri olmuştur. Öğretim elemanlarının
öğrencileriyle ilgili gözlemlediği etik dışı davranışlar ise öğrencilere
yeterince değer vermeme, taraflı davranma ve öğrencileri özel işlerde
çalıştırma olmuştur.  Yine öğretim
elemanlarının eğitim öğretim faaliyetlerinde karşılaştığı etik dışı
davranışların başında derslere gereken önemin verilmemesi gelmiştir. 

Sonuç olarak
öğretim elemanlarının görüşlerinin yoğunlaştığı etik dışı davranışlar üzerinde
durularak bazı değerlendirmeler yapılmış ve önerilerde bulunularak çalışma
tamamlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Etik, Mesleki Etik

Kaynakça

• Aktan, C., (2004). Nasıl Bir Üniversite? İstanbul: Değişim Yayınları
• Arıkan, H., Demir, G, Y. (2009). Akademisyenlik ve Etik: Uygulamalar Üzerine Toplumsal Bir Değerlendirme. VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Ekim 2009. “Toplumsal Dönüşümler Ve Sosyolojik Yaklaşımlar”.Adnan Menderes Üniversitesi, AYDIN
• Arslan, A., (1994), Felsefeye Giriş, Ankara: Vadi Yayınları.
• Atayman, V. (2005). Etik. İstanbul: Donkişot Yayınları
• Aydın, İ. (2002), Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik, Pegema Yayıncılık, Ankara
• Borkowski, S. C., & Welsh, M. J. (2000). Ethical practice in the accounting publishing process: Contrasting opinions of authors and editors. Journal of Business Ethics, 25(1), 15-31.
• Büken, N. Ö. (2006). Türkiye örneğinde akademik dünya ve akademik etik. Hacettepe Tıp Dergisi, 37(3), 164-170.
• Bülbül, T. (2004). Bilimsel Yayınlarda Etik. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(15), 53-61.
• Cevizci, A.(2002). Etiğe Giriş. İstanbul: Engin Yayıncılık.
• Comas-Forgas, R., & Sureda-Negre, J. (2010). Academic plagiarism: Explanatory factors from students’ perspective. Journal of Academic Ethics, 8(3), 217-232.