IN CHILDREN’S PICTURE BOOKS A MATTER THAT’S NOT PROVIDED FOR: MESSAGE PROBLEM (A SAMPLE OF ANNE TAVUK ANLATIYOR SERIES)

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 68, 1765 - 1787, 24.10.2018

Beytullah Karagöz

https://doi.org/10.17755/esosder.420416

Cited By: 9

Öz

Precision to the upbringing of future generations is an indication of
the importance of children's education. The raising and strengthening of the
aesthetic (liking) level of the new generations under the leadership of wisdom
and morality is the primary responsibility of education. On that sense
children's picture books are a basic educational tool to contribute to the
teaching-learning process. In this sense the quality of the messages in
children's picture books has great importance. In this study, it was aimed to
examine the stories of Christine Beigel's “Anne Tavuk Anlatıyor” series in
terms of negative messages. The 10 books in the “Anne Tavuk Anlatıyor” series were evaluated based on the
determinations of pre-school teachers and pre-school teacher trainees. In this
work, which is structured qualitatively, the data is collected by means of a
document review. Content analysis from qualitative
analysis techniques is based on in the analysis of the data. According
to the results obtained from the study, it was determined that the books
examined had a message about a hedonist way of life that could corrupt the
values and weaken human relations. Besides, participants stated that the books
were not designed in a holistic fiction, they had a superficial beginning and
accelerated ends; the books offered negative messages to child readers such as
violence, threats, unlimited consumption and misreporting gender roles.

Anahtar Kelimeler

Illustrated children's books, translated children's books, messages, negative messages

RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINDA GÖZDEN KAÇAN BİR ALAN: İLETİ SORUNSALI

Öz

Gelecek
kuşakların yetişmeleri konusundaki duyarlılık, çocukların eğitimine verilen
önemin göstergesidir. Yeni kuşakların estetik (beğeni) düzeyinin akıl ve ahlâk
öncülüğünde yükseltilip güçlendirilmesi, eğitimin en başat
sorumluluklarındandır. Resimli çocuk kitapları bu yönüyle öğrenme öğretme
sürecine katkı sağlayacak temel bir eğitim aracıdır. Bu bağlamda resimli çocuk
kitaplarındaki iletilerin niteliği büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada
Christine Beigel’in serisindeki öyküleri olumsuz iletiler bakımından incelemek
amaçlanmıştır. “Anne Tavuk Anlatıyor” serisindeki 10 kitap, okul öncesi
öğretmenleri ve okul öncesi öğretmenliği ana bilim dalında öğrenim gören öğretmen
adaylarının belirlemeleri üzerinden değerlendirilmiştir. Nitel desende yapılandırılmış
olan bu çalışmada veriler doküman incelemesi yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin
çözümlenmesinde nitel analiz tekniklerinden içerik analizi temel alınmıştır. Çalışmadan
elde edilen sonuçlara göre incelenen kitapların değerleri yozlaştırabilecek,
insan ilişkilerini zayıflatabilecek hedonist bir yaşam tarzına ilişkin iletiler
sunduğu belirlenmiştir. Bununla bitlikte katılımcılar kitapların bütüncül bir
kurgu içinde tasarlanmadığını, yüzeysel bir başlangıca ve hızlandırılmış
sonlara sahip olduğunu; çocuk okura şiddet, tehdit, sınırsız tüketim ve cinsiyet
rollerini yanlış aktarma gibi olumsuz iletiler sunduğunu ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Resimli çocuk kitapları, çeviri çocuk kitapları, ileti, olumsuz ileti

Kaynakça

• Adalı, O. (2016). Anlamak ve Anlatmak. (5.Basım). İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Adler, A. (2014a). Çocukta Yaşamsal Sorunlar.(Çev. İhsan Kırımlı). Ankara: Alter Yayınları.
• Adler, A. (2017b). İnsanı Tanıma Sanatı.(Çev. Kamuran Şipal) (17. Baskı). İstanbul: Say Yayınları.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı [ASPB], (2017) Türkiye’de çocuklara yönelik koruyucu ve önleyici politikaları değerlendirme çalıştayı raporu. 12 Aralık 2017 tarihinde http://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/data/59df5127290eac12f01b70a5/ÇALIŞTAY%20RAPORU%20PDF.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Binbaşıoğlu, C. (2004). Ailede ve Okulda Eğitim Sorunları. (2. Baskı). İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Binyazar, A. (2010). Toplum ve Edebiyat (1. Basım). İstanbul: Can Yayınları.
• Bowen, G. (2009). Document Analysis as a Qualitative research method, Qualitative Research Journal, (9) 2, 27-40.
• Burke, C.L.,& Copenhaver, J.G. (2004). Animals as people in children's literature. Language Arts, 81(3), 205-213.
• Ciravoğlu, Ö. (2000). Çocuk Edebiyatı. (4. Basım). İstanbul: Esin Yayınları.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev. Edt. D. M. Bütün ve S. B. Demir) Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Çılgın, A. S. (2007). Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Morpa Yayınları.
• Doğan, C. (2007). Kazak Türklerinde Konukseverlik ve Konuk Ağırlama. Sosyoloji Konferansları Dergisi. (36), 27-44.
• Dünya Sağlık Örgütü [DSÖ], (2015). Yetişkinler ve çocuklarda şeker tüketimi. 12 Aralık 2017tarihindehttp://beslenme.gov.tr/content/files/colyak/ds_dok_manlar_n_n_t_rk_eye_ek_20577838.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Gibbs, L.,&Earley, E. (1994). Using Children’s Literature to Develop Core Values. Fastabck 362.Bloomington: Phi Delta Kappa Educational Foundation.
• Gökşen, E. N. (1985). Örnekleriyle Çocuk Edebiyatımız. (5. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Göktürk, A. (2010a). Okuma Uğraşı. (5. Basım). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Göktürk, A. (2012b). Sözün Ötesi. (5. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gönen, M., Karakuş, H., Uysal, H., Kehci, A., Ulutaş, Z. & Kahve, Ö. (2016).Resimli çocuk kitaplarının içerik ve resimleme özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(4): 724-735.
• Güleryüz, H. (2002). Yaratıcı Çocuk Edebiyatı.Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Gülgönül, B. (2014). Bilgin Adalı'nın hikâye ve romanlarında yer alan eğitsel iletiler. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Hanhan, A. (2012).Onarıcı disiplin modelinin liselerde, akran istismarı ve şiddeti üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Hefflin,B.R., & Barksdale-Ladd, M. (2001). African American children’s literature that helps students find themselves: Selection guidelines for grades k-3. The Reading Teacher 54, 810– 819.
• Huck, C.,S.; Kiefer, B.,Z.; Hepler,S. &Hickman, J. (2004). Children’s literature in the elementary school. Eight Edition. Ouebecor:WorldVersailles Inc. McGrawHill.
• Ilgaz, Ş. (2002). Yanlış Beslenme Alışkanlıkları Şişmanlığa Yol Açar. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi,11(4), 301-302.
• Işık, M. (2017). Karakter eğitimi açısından Mevlâna İdris Zengin'in hikâye ve masallarında eğitsel iletiler. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Kağıtçıbaşı, Ç. ve Cemalcılar, Z. (2014). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar, Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kalfa, M. (2013). Klasik eserler ve klasik eserlerin eğitsel işlevi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi,171, 105-112.
• Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.
• Karagöz, B. (2015). Yalvaç Ural'ın eserlerinin tematik açıdan incelenmesi ve eserlerinde çocuk eğitimiyle ilgili temel değerler. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Karatay, H. (2011a). Karakter eğitiminde edebi eserlerin kullanımı. Turkish Studies,6(1). 1439-1454.
• Karatay, H. (2012b). Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı El Kitabı. (2. Baskı). ed. Tacettin Şimşek. Ankara. Grafiker Yayınları.
• Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve Eğitim. Ankara: Engin Yayıncılık.
• Kaymakcan, R. (2007). Hoşgörü ve eğitimi. DEM Dergi, 6, 114-119.
• Kıbrıs, İ. (2006). Uygulamalı Çocuk Edebiyatı. Ankara: Eylül Kitap ve Yayınevi.
• Kula, O. B. ve Sakallı, C. (2005). Göstergebilimsel yaklaşım yazınsal alanda ne denli işlevselleşebilir?. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22 (1), 21-26.
• Mendoza, J.,& Reese, D. (2001). Examining multicultural picture books for the early childhood classroom: Possibilities and pitfalls. Early Childhood Research & Practice, 3(2), 1-38.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013a). Okul öncesi eğitimi programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2017b). Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Nas, R. (2004). Örneklerle Çocuk Edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitapevi Yayınları.
• Özdemir, E. (1997a). Eleştirel Okuma.(2. Baskı). Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Özdemir, E. (2007b). Yazınsal Türler(6. Basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Prestwich, D.L. (2004). Character education in America’s schools. School Community Journal, 14(1), 139- 150.
• Sağlık Bakanlığı [SB], (2017). Çocukları cinsel istismardan koruma yolları ve gelişimlerini destekleme. 12 Aralık 2017 tarihinde http://mardin.ism.saglik.gov.tr/PLTdK/UShNZ/ sayfasından erişilmiştir.
• Sarıyüce, H. L. (2012) Türk Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Ansiklopedisi. İstanbul: Nar Yayınları.
• Saygılı, S. (2008). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Nesil Yayınları.
• Sever, S. (2012a). Çocuk ve Edebiyat.(6. Basım). İzmir: Tudem Yayınları.
• Sever, S. (2013b). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü. İzmir: Tudem Yayınları.
• Sloan, G. D. (1991). The child as critic: Teaching literature in elementary and middle schools. Teachers College Press: New York.
• Şimşek, T. (2005a). Çocuk edebiyatı. (3.Baskı). Konya: Suna Yayınları.
• Şimşek, T. (2014b). Çocuk edebiyatında estetiğin rolü, mevcut potansiyeli uyandırmak. Türk Dili Dergisi, CVII (756), 311-332.
• Tarhan, N. (2010). Toplum Psikolojisi (2.Baskı), İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon.
• Temizyürek, F. ve Acar, Ü. (2014). Çizgi filmlerdeki subliminal mesajların çocuklar üzerindeki etkisi, Cumhuriyet International Journal of Education, 3(3), 25-39.
• Türk Dil Kurumu [TDK], (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi [TBMM], (2016). Meclis araştırması komisyonu raporu. 12 Aralık 2017 tarihinde https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem26/yil01/ss399.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Tyra, C. (2012). Bringing books to life: Teaching character education through children’s literature. Rising Tide, 5, 1-10.
• Uzuner Yurt, S. ve Şimşek, T. (2016). Sevim Ak’ın öykülerinin eğitsel değerleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(4), 474-488.
• Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2005). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yavuzer, H. (2001a). Resimleriyle Çocuk. (9. Basım). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yavuzer, H. (2011b). Çocuk Psikolojisi. (33. Basım). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (8. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, O. ve Özdemir Erem N. H. (2017). Okul öncesi çocuk kitaplarında ileti problemi: Leyla Fonten’den öyküler serisi. Ekev Akademi Dergisi, 72, 241-262.
• Yörükoğlu, A. (2011). Çocuk Ruh Sağlığı.(31. Basım), İstanbul: Özgür Yayıncılık.
• Zinsser, W. (1998). Excerpts from on writing well. New York: Harper.
• Zulliger, H. (2000). Çocukta Ruhsal Bozukluklar ve Tedavisi. (Çev.:Kamuran Şipal) (4.Basım), İstanbul: Cem Yayınları.