SİVAS İLİNDE ÖĞRENİM GÖREN YABANCI UYRUKLU ÖĞRENCİLERİN OKUL İKLİMİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 69, 124 - 141, 15.01.2019

Soner Doğan , Çetin Özdemir

https://doi.org/10.17755/esosder.411180

Cited By: 5

Öz

Türkiye’de
yaygınlaşan göç hareketleri, bu durumun sosyo-ekonomik sonuçlarından etkilenen
insan sayısını artırmaktadır. Bu insanların önemli bir bölümünü çocuklar
oluşturmaktadır. Bu nedenle yabancı uyruklu çocukların eğitimi konusu, her
geçen gün daha büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışma,
Sivas’ta öğrenim gören yabancı uyruklu
öğrencilerin okul iklimi
ile etkileşimlerini tespit
etmek amacıyla yapılmıştır. Bunun için Sivas’taki okul
yöneticilerinin, öğretmenlerin ve öğrencilerin görüşlerine başvurulmuştur.
Betimsel araştırma modelinde nitel durum çalışması desenine göre yürütülen bu
araştırmada, görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından “yarı
yapılandırılmış görüşme formu” geliştirilmiş, görüşme formunda 10 konu başlığı
belirlenmiştir. Yapılan görüşmelerde 645 dakikalık ses kaydı alınmış ve bunlar
209 sayfalık metne dönüştürülerek veri çözümlemeleri gerçekleştirilmiştir.
Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada
yabancı uyruklu öğrencilerin, “genel güvenlik ve düzenlilik”, “sınıf
yönetimi”, “öğretmen-öğrenci ilişkileri”, “sosyal kültürel sportif
etkinlikler” ve “davranışsal
değerler ve okul disiplini” boyutlarında okul iklimi üzerinde anlamlı bir
etkilerinin olmadığı görüşünün ağırlık kazandığı tespit edilmiştir. Yabancı
uyruklu öğrencilerin, okul ikliminin “öğrenciler arası ilişkiler” boyutunu
“olumlu” yönde, “veli okul ilişkileri” ve “akademik başarı” boyutunu ise
“olumsuz” yönde etkiledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Yabancı uyruklu
öğrencilerin uyum sorunlarının çözümü ve okula intibaklarının sağlanması
konusunda okul ve daha üst düzeydeki kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan
çalışmaların yetersiz olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

göç, okul, iklim

Kaynakça

• Akşit, B. (1998). İç göçlerin nesnel ve öznel toplumsal tarihi üzerine gözlemler: köy tarafından bir bakış. Türkiye'de İç Göç, Sorunsal Alanları ve Araştırma Yöntemleri Konferansı (6–8 Haziran, 1998, Bolu-Gerede) Bildiriler Kitabı. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 22-37.
• Apaydın, H.Ş. (2008). Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim ortamındaki iletişim deneyimlerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bosworth, K. (2000). Protective schools: Linking drug abuse prevention with student success. Tucson: University of Arizona Press. Buz, S. (2008). Türkiye’deki sığınmacıların sosyal profili. Polis Bilimleri Dergisi, 10 (4), 1-14.
• Bülbül, S. ve Köse, A. (2010). Türkiye'de bölgelerarası iç göç hareketlerinin çok boyutlu ölçekleme yöntemi ile incelenmesi. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 39(1), 75-94.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. (geliştirilmiş 13. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, N. (1996). Türkiye’de yüksek öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin sorunları ve örgütsel yapı. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 503-512.
• IOM (2009). Göç terimleri sözlüğü, Ed: R.Perruchod, Çev. Ed: B. Çiçekçi, Cenevre, İsviçre: Uluslararası Göç Örgütü (IOM). (http://www.goc.gov.tr/icerik6/goc-terimleri-sozlugu_363_382_727_icerik)
• Deniz, A. ve Özgür, E.M. (2010). Rusya’dan Türkiye’ye ulusaşırı göç: Antalya’daki rus göçmenler. Ege Coğrafya Dergisi, 19(1), 13-30.
• Doğan, S. (2011). Genel lise öğrencilerinin algılarına göre okul tahripçiliği ile okul iklimi arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Dunn, R. & Harris, L. (1998). Organizational dimensions of climate and the impact on school achievement. Journal of Educational Psychology, 25(2), 100-114.
• GİGM, (2013). Türkiye ve Göç, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayını, http://www.goc.gov.tr/files/files/goc_tasar%C4%B1m_icler.pdf
• Erkan, R. ve Bağlı, M. (2005). Göç ve yoksulluk alanlarında kentle bütünleşme eğilimi: Diyarbakır örneği. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22(1), 105-124.
• Esentürk, E.L. (1998). Yabancı uyruklu ve türk üniversite öğrencilerine ait sorunların bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Gülnar, B. ve Balcı, Ş. (2010). Televizyon izleme motivasyonları ve kültürleşme: Yabancı uyruklu üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(28), 447-483.
• Han, T. (2010). Göç eden ailelerin çocuklarının eğitim ve öğretimde karşılaştıkları uyum sorunları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (2012). Educational administration: Theory, research, and practice, 9th edition. New York: McGraw-Hill.Işık, Ş. (2009). Türkiye’de eğitim amaçlı göçler. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7(1), 27-37.
• İçişleri Bakanlığı (2014). İİB Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, 2014/92 Sayılı Basın Bülteni, (https://www.icisleri.gov.tr/icisleri-bakani-efkan-alanin-tbmm-plan-ve-butce-komisyonunda-yaptigi-konusma).
• İçduygu, A. ve Sirkeci, İ. (1999). Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Göç Hareketleri. 75 Yılda Köylerden Şehirlere. Oya Baydar (der.) İstanbul: Türk Tarih Vakfı.
• İçli, G. (1999). Denizli iline göç eden ailelerin eğitime bakış açıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 70-74.Karakuş, E. (2006) Göç olgusu ve eğitime olumsuz etkileri (Sultanbeyli örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Kıroğlu, K., Kesten, A. ve Elma, C. (2010). Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu lisans öğrencilerinin sosyo- kültürel ve ekonomik sorunları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 26-39.
• Kocaman, T. (2008). Türkiye’de iç göçler ve göç edenlerin nitelikleri (1965-2000): DPT: Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü yay, 6.
• MEB (2010). 2010/48 Yabancı uyruklu öğrenciler genelgesi, http://ogm.meb.gov.tr/belgeler/genelge_2010_48.pdf
• MEB (2014). 2014/21 Yabancılara yönelik eğitim öğretim hizmetleri genelgesi. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/yabyonegiogr_1/yabyonegiogr_1.html
• MEBBİS (2014). Milli Eğitim Bakanlığı Bilişim Sistemleri Verileri, (https://sgb.meb.gov.tr/www/resmi-istatistikler/icerik/64)
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Mills, G. E. (2003). Action research a guide for the teacher researcher (2 nd. edition). Boston: Pearson Education.
• Özçetin, S. (2013). Yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin sosyal uyumlarını etkileyen etmenler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, S., Sezgin. F., Şirin, H., Karip, E. ve Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 213-224.
• Özyürek, R. (2009). Türk devlet ve topluluklarından Türkiye üniversitelerine gelen Türk soylu yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe öğrenimlerinde karşılaştıkları sorunlar. Turkish Studies, 4(3), 1819-1862.
• Seydi, A.R. (2014). Türkiye’nin suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 267-301.
• Şahin, C. (2001). Yurt dışı göçün bireyin psikolojik sağlığı üzerindeki etkisine ilişkin kuramsal bir inceleme. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 57-67.
• Tezcan, M. (1994). Ülkemizde göç ve eğitim sorunları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 27(1), 60-67.
• Topsakal, C., Merey, Z. ve Keçe, M. (2013). Göçle gelen ailelerin çocuklarının eğitim-öğrenim hakkı ve sorunları üzerine nitel bir çalışma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 546-560.
• Topçuoğlu, R.A. (2012). Türkiye’de göçmen çocukların profili, sosyal politika ve sosyal hizmet önerileri hızlı değerlendirme araştırması. http://www.turkey.iom.int/ documents/Child/IOM_GocmenCocukRaporu_tr_03062013.pdf /
• Tüfekçi, S. (2002). Kırsal kesimlerden büyükşehirlere göç ve göçün aile yapısındaki meydana getirdiği değişiklikler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Uluocak, G. P. (2009). İç göç yaşamış ve yaşamamış çocukların okulda uyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 26, 35-44.
• Uğurlu, C.T. (2014). Ailelerin okul iklimine etkisi. Eğitişim Dergisi, 11(43), http://www.egitisim.gen.tr/site/arsiv/85-sayi43/857-ailelerin-okul-iklimine etkisi. html
• Üstünlüoglu, E. (2007). Beyin temelli öğretime eleştirel bir yaklaşım. Anadolu Unıversity Journal of Social Sciences, 7(2), 467-476.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi
• Yıldız, M. (2010). Göç eden ailelerin çocuklarının okul öncesi eğitim alan ve almayanlarının ilkokuma-yazma becerilerinin gelişimine yönelik ilköğretim 1. Sınıf öğretmen görüşleri: Mersin örneği. Sınıf öğretmen görüşleri: Mersin örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.