ULUSLARARASI SERMAYENİN KRİZİ, HEGEMONYA SAVAŞLARI VE TÜRKİYE

Yıl 2005, Cilt: 4 Sayı: 12, 151 - 173, 01.04.2005

Metin Altıok

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

ULUSLARARASI SERMAYENİN KRİZİ, HEGEMONYA SAVAŞLARI VE TÜRKİYE

Öz

Bu çalışma bir toplumsal örgütlenme biçimi olan kapitalizmin krize girdiği dönemlerde sermaye birikiminin yeniden yapılanmasını iktisat politikalarıyla çözemediği durumda başvurduğu zora dayalı yaptırım olan savaşların ekonomi politiğini incelemektedir. Hızlanan küreselleşme olgusu, sermaye birikim süreçlerini hızla serbestleştirirken, iktisadi alanı sosyal ve politik alanla bütünleştirmekte, ülke ekonomilerini birbirleriyle yakınlaştırıp aynılaştırdığı için de, gelişmiş ve azgelişmiş bir çok ülkeyi daha derin sermaye birikimi krizleriyle karşı karşıya bırakmaktadır. Özellikle 1990’lı yıllardan itibaren araları giderek sıklaşan krizler, dünya ekonomisinde sermaye birikim sürecinin genişlemesini sağlayacak farklı düzenlemelerin sırasının geldiğine işaret etmektedir. Sermaye birikiminin yeniden yapılanmasında farklı düzenlemeler sermayeler arasındaki savaşlar olacaktır. Bu savaş uluslararası sermayenin hegemonya savaşıdır. Bu nedenle çalışma 11 Eylül Sonrası ABD’nin sermaye birikimini genişletmek amacıyla dünya ekonomisini kendi çıkarları doğrultusunda yeniden düzenlemesini ve diğer ülkeler ve bloklaşmalar (AB, ASEAN) karşısında zayıflayan hegemonyasını güçlendirmek amacıyla giriştiği savaşı analiz etmektedir. Ayrıca bu hegemonya savaşında Türkiye’nin yeri ve konumu ele alınmaktadır. Sonuçta savaş sonrası yeni dünya düzenin nasıl şekilleneceği konusunda bazı açılımlar sunmaktadır

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, Kriz, Hegemonya Savaşları, Savaşın Ekonomi Politiği

Kaynakça

• Akgün, B. (2003), Irak Savaşı'nın Türk İç Politikası Üzerine Muhtemel Etkileri, Stradigma
• Dergisi, Sayı 2, Mart 2003, www.stradigma .com/indeks.htm., Erişim Tarihi, 20.07.2004.
• Altıok, Metin (2000), Azgelişmiş Ülkelerde 1980 Sonrasında Ekonomik Kriz, İstikrar ve Yapısal
• Uyum Programları: Latin Amerika ve Türkiye Deneyimi, İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi. Altıok, Metin (2002), Yeni Liberal İstikrar ve Yapısal Uyum Programları: Türkiye
• Ekonomisinde Sermaye birikimi ve Kriz, Praksis Dergisi, Kış 2002, Sayı 5, s.77-130.
• Brenner, R. (1998), The Economics Of Global Turbulance, New Left Review 229, London.
• British, Petrolium (BP) (2004), Statistical Review of World Energy 2004, www.bp.com/sectiongenericarticle.do?categoryId=760&contentId=2014223, Erişim tarihi, 06.2004.
• Cangızbay, Kadir (1995), “ ‘Vatandaş’sız Türkiye’de ya da Molekülü Çatlamış Devlet”, Birikim
• Dergisi, Kasım 1995, Sayı 79, s.78-91.
• DPT (2004), Temel Ekonomik Göstergeler Mart 2004, Ankara.
• DTM (2004), Başlıca Ekonomik Göstergeler Aralık 2003, Ankara.
• Duru, Ogün (2004), Türkiye Büyük Ortadoğu İle Büyük Avrupa Arasında Sıkıştı, T. Harb İş
• Sendikası Dergisi, Nisan 2004, Sayı 2, www. harbiş org.tr., Erişim tarihi 10.07.2004.
• Harvey, D. (1997), Postmodernliğin Durumu, Çev. S. Savran, Metis Yayınları, İstanbul.
• Harvey, D. (1999), The Limits to Capital, New Edition, Verso, London.
• Hirst, P.- Grahame Thompson (1998), Küreselleşme Sorgulanıyor, Çev. Ç.erdem-E. Yücel, Dost
• Kitabevi Yayınları, Ankara. IMF (2003), World Economic Outlook, April, 2003, Washington D.C.
• IMF (2004), World Economic Outlook, April, 2004, Washington D.C.
• Kaleci, M.Mert (2004), “Büyük Ortadoğu Projesi ve Avrupa-Akdeniz Ortaklığı”, Referans Gazetesi, 25 Haziran 2004.
• Kılıçbay, M. A. (2003), “Savaş ve Ekonomi”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, Yıl 6, Sayı 24, Ağustos-Eylül-Ekim 2003, s.143-145.
• Lüksemburg, R. (1986), Sermaye Birikimi, Çev. T.Ertan, Alan Yayncılık, İstanbul.
• Mandel, E. (1992), Uluslar arası Ekonomide İkinci Kriz, Çev. Y.Alagon, Koral Yayınları, İstanbul.
• Marx, K. (1978), Kapital C.III, 1.Basım, Çev. A. Bilgi, Sol Yayınları, Ankara.
• Önder, İ. (2003), “Savaşın Ekonomi Politiği”, Sol Dergisi, Sayı 145, s.35-37.
• SIPRI (2002), Military Expenditure, Yearbook 2002: Armaments, Disarmament and International Security, Oxford, Oxford University Press, 2002.
• Sweezy, P. (1970), Kapitalizm Nereye Gidiyor, Çev. A.B.Kafaoğlu, Ağaoğlu Yayınları, İstanbul.
• Şenesen, Gülay, G. (2004), Silahlanma: Küreselleşme Döneminde İktisadi Yansımalar,
• Neoliberalizmin Tahribatı 2 içinde, Der. N.Balkan-S.Savran, Metis Yayınları, İstanbul, s.111- Uluğbay, H. (2004), “Yirmibirinci Yüzyılın Petropolitiği ve Türkiye”, Cumhuriyet Strateji, Yıl , Sayı 3, s.4-6.
• Yıldızoğlu, E. (2003a), “Dünya Ekonomisine Bakış:Pentagonun yeni haritası”, Cumhuriyet Gazetesi, 24.03. 2003.
• Yıldızoğlu, E. (2003b), “Dünya Ekonomisine Bakış:Küreselleşme-İmparatorluk ve Ulusal
• Devlet”, Cumhuriyet Gazetesi, 29.12. 2003.
• Yıldızoğlu, E. (2004a), “Dünya Ekonomisine Bakış: Küreselleşme Değil, Jeopolitik”,
• Cumhuriyet Gazetesi, 04.02.2004.
• Yıldızoğlu, E. (2004b), “Dünya Ekonomisine Bakış: Hangi “BOP”? ”, Cumhuriyet Gazetesi, 06.2004.
• Yıldızoğlu, E. (2004c), “Dünya Ekonomisine Bakış: İstikrarsızlık Artarken ”, Cumhuriyet Gazetesi, 21.06.2004