CIVIL SOCIETY IN TURKEY

Yıl 2010, Cilt: 9 Sayı: 31, 260 - 283, 01.05.2010

Seyfettin Aslan

Öz

ABSTRACT
There were some component similar to civil society organization In Ottoman State. Because of absence of private ownership and open market in Ottoman State social classes like aristocracy and bourgeoisie which were basic classses of society and can limit state, were not emerged. Holy state thought that was inherited from Ottoman State had continued up to day.
Formation of society by state that was started from Ottoman modernization and it continued in single party regime caused inactivation of civil society organizations.
Civil society organizations started to develop by inside and outside effects and democracy demands of all society at 1980's. At the same time in the process of democratization sometimes this components support anti democratic formation and show state oriented behavior. İt is said that in point of democratization civil society organizations do not improved sufficiently in Turkey.
Key Words: Civil society, civil society organizations, democratization.

Anahtar Kelimeler

-

TÜRKİYE'DE SİVİL TOPLUM

Öz

ÖZ
Osmanlı Devleti'nde sivil toplum örgüt benzeri unsurlar vardır. Osmanlı Devleti'nde bu unsurlar Batı'daki özel mülkiyet ve serbest piyasa olmadığı için devleti sınırlandıran ve sivil toplumun temel unsuru olan aristokrasi ve burjuvazi gibi sınıflar ortaya çıkmamıştır. Osmanlı Devleti'nden miras alınan kutsal devlet düşüncesi etkisini günümüze kadar sürdürmüştür.
Osmanlı modernleşmesiyle başlayan ve Tek Parti döneminde devam eden devletin toplumu üstten biçimlendirmesi sivil toplum unsurlarının sönükleşmesine neden olmuştur.
1980'lerde iç ve dış gelişmelerin etkisiyle ve tüm toplum kesimlerinin demokrasi talebiyle birlikte sivil toplum örgütleri gelişmeye başlamıştır. Öte yandan demokratikleşme sürecinde bu unsurların zaman zaman demokrasi yerine anti demokratik oluşumlara destek verdiği ve devlet yanlısı bir tutum sergilediği görülmektedir. Türkiye'de sivil toplum örgütlerinin demokratikleşme açısından yeterince gelişmedikleri söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: sivil toplum, sivil toplum örgütleri, demokratikleşme.

Anahtar Kelimeler

sivil toplum, sivil toplum örgütleri, demokratikleşme

Kaynakça

• ABAY, Ali Rıza. (08.04.2009). Sivil Toplum ve Demokrasi Bağlamında Sivil Dayanışma ve Sivil Toplum Örgütleri, http://iibf.ogu.edu.tr/kongre/bildiriler/pdf.
• ACUN, Fatma. (2005), Osmanlı Şehirlerinde Devlet ve Sivil Toplum, Sivil Toplum, 3 (10), ss. 51-60.
• AKGÜL, Mustafa. (2005). Soruşturma: Hangi Demokrasi, Daha Güzel Bir Türkiye İçin: Her Yerde STK , Sivil Toplum, 3 (9), 2005, ss. 95-98.
• ALPAY, Şahin. (2005). Soruşturma: Meşru Şiddet Kullanımı Tekelinden Çıktığı Ölçüde Devlet, Devlet Olma Niteliğini Yitirir, Sivil Toplum, 3 (10), ss. 120-123.
• ARSLAN, Zühtü. (2005), Soruşturma: Hangi Demokrasi, Demokrasinin Demokratikleştirilmesi Sivil Toplum Örgütlerine Bağlıdır, Sivil Toplum, 3 (9), ss. 88-91.
• AKSOY, Murat. (2005), Araştırma: Hiçbir STK’nın Siyasetten Kaçma Şansı Yoktur, Sivil Toplum, 3 (10), ss. 145-148.
• AKTAY Yasin. (16.04.2009). Sivil Toplum ve Sıkıntıları: Oryantalizm, Şiddet, Vesaire…, http://www.siviltoplum.com.tr/?ynt=iceriklist&tur=kitap&order=9..1&icerik=7&mm=200&stt=2.
• AYDIN, Mustafa. (2003), Kamusal Alan ya da Siyasetin Ön Bahçesi, Sivil Toplum, 1 (4), ss. 7-18.
• BACIK, Gökhan. (2003), Devlet ve Birey Aşınırken Kamusal Alanı Düşünmek, Sivil Toplum, (1), 2, ss. 25-29.
• BAYRAKTAR, S. Ulaş. (2005), Hangi Sivil Toplum, Nasıl Bir Demokrasi? 1990’ların Türkiye’sinde Sivil Toplum(lar), Sivil Toplum, 3, (9), ss. 9-24.
• BECKMAN, Björn. (1999), Demokratikleşmeyi Açıklamak: Sivil Toplum Kavramı Üzerine Notlar, (Editörler: Elisabeth Özdalga, Sune Persson), Sivil Toplum, Demokrasi ve İslam Dünyası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• ÇAHA, Ömer. (2005a), Sivil Toplum Üstüne, (Editör: Lütfi Sunar), Sivil Toplum ve Demokrasi, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• ---------. (2005b). Sivil Toplumun Türkiye’deki Sorunları, (Editörler: Selahaddin Bakan, Adnan Küçük ve Ahmet Karadağ), 21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat, Aktüel Yayınları, Cilt 2, İstanbul, ss. 689-707.
• ---------. (2007), Aşkın (Transandantal) Devletten Sivil Topluma, Plato Film Yayıncılık, İstanbul.
• ---------. (2003), Mahrem Kamusal Alan, Sivil Toplum, (1), 2, ss. 79-88.
• ---------. (1994), Osmanlı’da Sivil Toplum, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Vol, 49, No.3, ss. 79-99.
• ---------. (2005c), Araştırma: Kamu Yararına Statüsü İdeolojik Devletlerin Geliştirdiği Bir Lütuf Sistemidir, Sivil Toplum, 3 (10), ss. 128-129.
• CENGİZ, Kurtuluş-KÜÇÜKURAL, Önder-TOL, Uğraş Ural-AKŞİT, Bahattin. (2005). Türkiye ve Ortadoğu’da Sivil Toplum Tartışmaları, (Editör: Lütfi Sunar), Sivil Toplum ve Demokrasi, Kaknüs Yayınları, İstanbul, ss. 213-263.
• ÇİZAKÇA, Murat. (16.04.2009), Sivil Toplum Kuruluşları-İslam ve Demokrasi, http://www.siviltoplum.com.tr/?ynt=iceriklist&tur=kitap&order=9.1&icerik=7&mm=200&stt=2.
• ÇOPUR, Hakan. (20.04.2009). Teoriden Pratiğe Sivil Toplum, http://www.ekopolitik.org/public/page.aspx?id=615.
• DOĞAN, İlyas, (2002). Özgürlükçü ve Totaliter Düşünce Geleneğinde SİVİL TOPLUM, Alfa Yayınları, İstanbul.
• ---------. (20.04.2009). Türkiye’de Çok Partili Dönemde Sivil Toplumun Gelişimi, http://www.akader.org/KHUKA/2007-eylul/1.pdf.
• DUMAN, M. Zeki. (2004). İdris Küçükömer’in Sivil Toplum Anlayışı, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, cilt: 2, Sayı: 1, 47-52.
• ERDOĞAN, Mustafa. (2005). Sivil Toplum: Bir Kavramın Anatomisi, (Editörler: Selahaddin Bakan, Adnan Küçük ve Ahmet Karadağ), 21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat, Aktüel Yayınları, cilt 2, İstanbul.
• ERÖZDEN Ozan. (2004). Sivil Toplumun Karanlık Yüzü: Demokrasiye Geçiş Sürecinde Sivil Toplumun Farklı Görünümleri, Hırvatistan Örneği. Sivil Toplum, 2 (5), ss. 61-68.
• GÖNENÇ, Ayşenur Akpınar. (2001). Sivil Toplum Düşünsel Temelleri ve Türkiye Perspektifi, Elektronik kitap (altkitap, www.altkitap.com).
• GÜLALP, Haldun, (2002). Sivil Toplum: Kavramsal Bir Değerlendirme, Cogito, Yapı Kredi Yayınları, Sayı:32, İstanbul.
• GÜMÜŞ, Korhan. (2005), Araştırma: STK’lar İktidardan Bağımsız Olurlar, Sivil Toplum, 3 (10), ss. 136-141.
• HENDRİKS, Carolyn M. (2006). Integrated Deliberation: Reconciling Civil Society’s Dual Role in Deliberative Democracy, Political Studies, Vol. 54, pp. 486-508.
• HİRA, İsmail-ŞAN, Mustafa Kemal. (20.04.2009). Türkiye’de Sosyo-Politik Sistem ve Sivil Toplum Arayışları,
• http://www.sosyoloji.sakarya.edu.tr/turkiyedesosyopolitiksistemvesiviltoplum.pdf.
• KEYMAN, E. Fuat, (20.04.2009). Avrupa’da ve Türkiye’de Sivil Toplum, www.stgm.org.tr/egitim/docs/Avrupadaveturkiyedesiviltoplum%20%20f%20keyman.doc.
• ---------. (2005), Araştırma: Devlet ve Sivil Toplum Arasındaki Sınır İyi Çizilmelidir, Sivil Toplum, 3 (10), ss. 130-132.
• KÖKER, Levent. (2004). Röportaj: Çoğulculuk Olmadan Demokrasi ve Sivil Toplum Olmaz, Sivil Toplum, 2 (5), ss. 93-104.
• ---------. (2005). Soruşturma: Devlet mi? Sivil Toplum mu?, Sivil Toplum, 3 (10), ss.117-119.
• MARDİN, Şerif, (2008). Türkiye’de Toplum ve Siyaset, (Derleyenler: Mümtaz’er Türköne ve Tuncay Önder), İletişim yayınları, İstanbul.
• McLAVERTY, Peter. (2002). Civil Society and Democracy, Contemporary Politics, Volume 8, Number 4, pp. 303-318.
• ÖZBUDUN, Ergun. (1999). Türkiye’de Sivil Toplum ve Demokratik Konsolidasyon, (Editörler: Elisabeth Özdalga, Sune Persson), Sivil Toplum, Demokrasi ve İslam Dünyası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• ÖZDALGA, Elisabeth. (1999). Sivil Toplum Düşmanları, (Editörler: Elisabeth Özdalga, Sune Persson), Sivil Toplum, Demokrasi ve İslam Dünyası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• ÖZER, M. Halis. (2008). Günümüz İtibariyle Sivil Toplum Kuruluşlarının İktisadi Ve Sosyal Fonksiyonları, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.7 S.26, ss. 86-97.
• ÖZYILMAZ, Havva-DAĞTEKİN, Emine-OĞUZ, Gülin Payaslı. (2008), Sivil Toplum Kuruluşları ve Meslek Örgütlerince Mimarlık, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.7, S. 26, ss. 206-222.
• SARIOLGHALAM, Mahmood. (1999). Ortadoğu’da Sivil Toplum Umutları: Kültürel Engeller Üzerine Bir Çözümleme, (Editörler: Elisabeth Özdalga, Sune Persson), Sivil Toplum, Demokrasi ve İslam Dünyası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• TOROS, Emre. (2007), Understanding the Role of Civil Society as an Agent for Democratic Consolidation: The Turkish Case, Turkish Studies, Vol., 8, No. 3, 395-415.
• TOSUN, Gülgün Erdoğan. (2005a) Birleştirici Demokrasi Devlet-Sivil Toplum İlişkisinin Yeniden Yapılandırılması için bir Analiz Aracı Olabilir mi?, (Editor: Lütfi sunar, Sivil Toplum ve Demokrasi,), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• ---------. (2005b). Türkiye’de Devlet-Sivil Toplum İlişkisi ve Demokratik Pekişmenin Önündeki Engeller, (Editor: Lütfi Sunar), Sivil Toplum ve Demokrasi, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• TUNCEL, Gökhan. (2005). Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşlarının Tarihsel Gelişimi, (Editörler:Selahaddin Bakan, Adnan Küçük ve Ahmet Karadağ, 21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat, Aktüel Yayınları, Cilt 2, İstanbul.
• TÜRKÖNE, Mümtaz’er. (2003), Devletli Sivil Toplum, Sivil Toplum, (1), 2, ss. 53-58.
• TUNÇAY, Mete. (05.02.2009), Sivil Toplum Kuruluşlarıyla ilgili Kavramlar, http://www.siviltoplum.com.trindex.php?ynt=icerikdetay&icerik=46&id=98&yzd=2
• YILDIRIM, Ergun. (2005), Apolitik Politikaların İnşacısı Olarak Sivil Toplum, Sivil Toplum, 3 (10), ss. 61-72.
• YILDIRIM, Murat. (2003). Sivil Toplum ve Devlet, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 27 No: 2, ss. 226-242.
• YILDIZ, Özkan. (2004). Sivil Toplum, Demokrasi ve Çoğulculuk, Sivil Toplum, 2 (5), ss. 85-92.
• ---------. (2007). Sivil Toplum Örgütleri, ‘Özerklik’: Kavramsal Bir Açılım, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, (1), ss. 53-58.
• Yrd. Doç. Dr. Seyfettin ASLAN Kilis 7 Aralık Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi [e-mail]