THE EFFECTS OF TRANSFORMATION FROM FORDISM TO FLEXIBLE PRODUCTION REGIME ON PUBLIC ADMINISTRATION

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 44, 107 - 131, 01.09.2013

Ali Rıza Saklı

Öz

As a common mode of production, from 1910s to 1960s, Fordism has left its dominant position to Post-Fordism or Flexible Production and Accumulation Regime from the 1970s. Transition, from Fordist production and accumulation period to flexible production and accumulation period in the business world, means a major paradigm shift. Significant changes have been experienced in the field of public administration while flexible small businesses has become the most important driving force of the economy in the new period. New Public Management, Public Administration and Public Management Reforms have been started as change and renewal movements of public administration from the 1970s. As we have seen the change in public administration gained momentum with Flexible Production and Accumulation Regime over the same period, but the diversity was not seen as an impact of Flexible Production and Accumulation Regime. Whereas in the field of public administration, privatization-autonomy-localization movements, flexible working and management procedures and the provision of public services to benefit from external sources (subcontracting) cases, developed directly as a result of Flexible Production and Accumulation Regime.

Anahtar Kelimeler

Fordism, Post-Fordism, Flexible Production, Public Administration

FORDİZM'DEN ESNEK ÜRETİM REJİMİNE DÖNÜŞÜMÜN KAMU YÖNETİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Öz

1910'lardan 1960'lara kadar yaygın üretim biçimi olarak kabul edilen Fordizm, 1970'lerden itibaren hâkim konumunu Post-Fordizm veya Esnek Üretim ve Birikim Rejimi olarak adlandırılan olguya bırakmıştır. Fordist üretim ve birikim döneminden Esnek üretim ve birikim dönemine geçiş, iş dünyasında önemli bir paradigma değişimi anlamına gelmektedir. Esnek hareket edebilen küçük işletmelerin, ekonomilerin en önemli itici gücü haline geldiği yeni dönemde, kamu yönetimi alanında da önemli değişimler yaşanmıştır. Yeni Kamu Yönetimi, Kamu İşletmeciliği ve Kamu Yönetimi Reformları, 1970'lerden itibaren başlayan kamu yönetimindeki değişim ve yenilenme hareketlerinin adları olmuştur. Görüldüğü gibi Esnek Üretim ve Birikim Rejimi ile aynı dönemde ivme kazanan kamu yönetimindeki değişim, farklı isimlerle anılmış ve değişik kaynaklara dayandırılmış ama Esnek Üretim ve Birikim Rejimine atfedilmemiştir. Hâlbuki kamu yönetimi alanında yaşanan; özelleştirme-özerkleşme-yerelleşme hareketleri, esnek çalışma ve yönetim usullerinin uygulanması ve kamu hizmeti sunumunda dış kaynaklardan yararlanma (taşeronlaşma) olguları, doğrudan Esnek Üretim ve Birikim Rejiminin bir sonucu olarak gelişmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fordizm, Post-Fordizm, Esnek Üretim, Kamu Yönetimi

Kaynakça

• Amin, Ash, (1997), “Post-Fordism: Models, Fantasies, and Phantoms of Transition”, Post Fordism A Reader, (Ed. Ash Amir), Blackwell, Oxford UK, ss.1.40.
• Arslan, Nagehan Talat, (2010), “Klasik-Neo Klasik Dönüşüm Süreci: Yeni Kamu Yönetimi”, C.Ü. Đktisadi ve Đdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, ss.21-38.
• Aslan, Onur Ender, (2005), Kamu Personel Rejimi; Statü Hukukundan Esnekliğe, TODAĐE Yayını, Ankara.
• Balcı, Asım, Harun Kırılmaz (2012), Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Türk Sağlık Sektörüne Yansımaları; http://www.performans.saglik.gov.tr/content/files/yayinlar_yeni/ performans_ve_kalite_uzerine_yazilar/ykytssy.pdf; (10.07.2012).
• Çapar, Selim, (2011), “1980 Sonrası Türk Kamu Yönetiminin Değişim ve Dönüşümü”, Đdarecinin Sesi, Ocak-Şubat 2009, ss.36-40.
• Çelebi, Işın, (1995) Yeni Bir Düzen Anlayışı Özelleştirme, Milliyet Yayınları, Đstanbul.
• Çetin, Murat, (2006), “Endüstriyel Bölgelerde Sosyal Sermaye ve Güven: Üçüncü Đtalya Örneği”, Ege Akademik Bakış, Eğe Üniversitesi Yayını, C.6, S.1, Ocak,2006, ss.74-86. Dinçer, Ömer, Cevdet Yılmaz, (2003), Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma 1: Değişimin Yönetimi Đçin Yönetimde Değişim, Başbakanlık Basımevi, Ankara.
• Drucker, Peter F., (1991), Yeni Gerçekler, (Çev. Birtane Karanakçı), Türkiye Đş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
• Dyer, G., (1982), Advertising as Communication, London, Methuen’den aktaran Yavuz, Şahinde, (2006), “ Reklam ve Popüler Kültür”, Đstanbul Üniversitesi Đletişim Fakültesi Dergisi, S.27, ss.149-161.
• Elam, Mark, (1997), “Puzzling out the Post-Fordist Debate”, Post Fordism A Reader, (Ed. Ash Amir), Blackwell, Oxford UK.
• Eraydın, Ayda, (1992), Post-Fordizm ve Değişen Mekânsal Öncelikler, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları.
• Esser, Josef and Joachim Hirsch, (1997), “The Crisis of Fordism and the Dimentions of a Post-Fordist Regional and Urban Sructure”, Post Fordism A Reader, (Ed. Ash Amir), Blackwell, Oxford UK, 1997, ss.71-98.
• Güler, Birgül Ayman, (2003), “Türkiye’de Kamu Personel Rejimi Esasları”, Türkiye’de Kamu Personel Rejiminin Yeniden Yapılandırılması Sempozyumu, Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı ve TÜHĐS, Hilton Oteli-Ankara, 22-23 Şubat 2003.
• Güzelsarı, Selime, (2004), “Kamu Yönetimi Disiplininde Yeni kamu Đşletmeciliği ve Yönetişim yaklaşımları”, Kamu Yönetimi: Gelişimi ve Güncel Sorunları, (Ed. Kemal Öktem, Uğur Ömürgönülşen), Đmaj Yayınevi, Ankara, ss.85-137.
• Harvey, David, (1991), The Condition of Postmodernity, Blackwell, Massachusetts.
• Jessop, Bob,(1997), “Post-Fordism and State”, Post Fordism A Reader, (Ed. Ash Amir), Blackwell, Oxford UK, 1997, ss.251-279.
• Kanberoğlu, Zafer, (2008), KOBĐ’lerin Bölgesel Kalkınma Üzerine Etkileri: Van Đli Üzerine Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Đzmir.
• Klinger, Donald E., Dahlia Bradshaw Lynn, (1997), “Beyond Civil Service: Changing Face of Public Personnel Management”, Public Personnel Management V.26, No. 2, Summer 199
• Koçel, Tamer, (2011), Đşletme Yöneticiliği, Beta Yayınları, Đstanbul.
• KOSGEB, (2005), Ekonomik Kalkınmada Sosyal Sermayenin Rolü, Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdürlüğü Yayını, Ankara, Mart 2005; http://www.kosgeb.gov.tr/.
• Kumar, Krishan, (1995), Sanayi Sonrası Toplumdan Post-modern Topluma; Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları, (Çev. Mehmet Küçük), Dost Kitabevi Yayını, Ankara.
• Mahmutoğlu, Abdulkadir, (2007), Merkezi Yönetim - Yerel Yönetim Đlişkileri Alanında Yaşanan Global Gelişmeler; http://www.icisleri.gov.tr/_icisleri/TurkIdareDergisi/UpLoadedFiles/AbdulkadirMahm uto%F0lu%2029-52.doc; 01.01.2007.
• Murat, Güven, Muhlis Bağdigen, (2008), Kamu Đdarelerinde Stratejik Plânlama ve Yönetim, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Murray, Robin, (1989), “Fordism and Post-Fordism”, In Hall and Jacques, pp.38-53.
• Özdemir, Halil Özcan, (2010), “Kamu Kuruluşlarında Dış Kaynaklardan Yararlanma “Outsourcing”: ( Kafkas Üniversitesi Örneği )”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı 20, Nisan - Mayıs - Haziran 2010, ss.1-16.
• Özer, Akif, (2005), “Günümüzün Yükselen Değeri: Yeni Kamu Yönetimi”, Sayıştay Dergisi, Ekim-Aralık 2005, Ankara.
• Pollard, Michael, (1996), Henry Ford ve Ford, (Çev. Ayşe Aydoğan), Đlk Kaynak Yayınları, Ankara.
• Sayan, Đpek Özkal ve Aziz Küçük, (2012), “Türkiye’de Kamu Personeli Đstihdamında Dönüşüm: Sağlık Bakanlığı Örneği”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, No. 67-1, ss. 171-20
• Sezen, Seriye, (2003), Türk Kamu Yönetiminde Kurullar, TODAĐE Yayını, Ankara.
• Sternberg, Ernest, (1993), Transformations: the eight new ages of capitalism, Mimeo, Department of Planning and Design, State University of New York, Buffalo., aktaran Ash Amin, “Post-Fordism: Models, Fantasies, and Phantoms of Transition”, Post Fordism A Reader, (Ed. Ash Amir), Blackwell, Oxford UK 1997, s.1,2.
• Swyngedouw, E. (1986), “The Socio-Spatial Implications of Innovations in Industrial Organisation. Working Paper, No.20, John Hopkins European Center for Regional Planning and Research” Lille, 1986’dan aktaran David Harvey, (1991), The Condition of Postmodernity, Blackwell, Massachusetts, s.177-179.
• Şaylan, Gencay,(2002), Postmodernizm, Đmge Yayınları, 2.b., Ankara.
• Taşkıran, Gülçin, (2011), “Taşeron Đşçilerde Örgütlenme Sorunları: Sağlık Đşçileri Üzerinde Bir Araştırma”, III. Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu (24-25 Ekim 2011) Kocaeli-Poster Bildiri.
• Tekeli, Đlhan, (1996), "Katılımdan beklentilerimiz Zaman içinde Nitelik Değiştiriyor" Ada Kentliyim, No. 3, Sonbahar 1996, s. 23-24’ten aktaran Ökmen M., Özer B., (2007), “Küreselleşme-Yerelleşme Dikotomisinin Açılımları Üzerine Bir Tartışma”, Küresel Esintiler ve Yerel Etkiler Sarmalında Türk Kamu Yönetimi, (Ed. A.Yılmaz, Y. Bozkurt), Gazi Kitabevi, Ankara.
• Yavuz, Şahinde, (2006), “ Reklam ve Popüler Kültür”, Đstanbul Üniversitesi Đletişim Fakültesi Dergisi, S.27, ss.149-161.
• Yüksel, Đhsan, (2004), “Çalışma Yaşamı Kalitesinin Tipik ve Atipik Đstihdam Açısından Đncelenmesi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5/1, ss.47-58.