PROBLEM ÇÖZME ENVANTERİNİ İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE UYARLAMA ÇALIŞMASI: DOĞRULAYICI FAKTÖR ANALİZİ SONUÇLARI

Yıl 2014, Cilt: 13 Sayı: 51, 0 - , 03.11.2014

Nergiz Kardaş , Şengül S. Anagün , Pelin Yalçınoğlu

https://doi.org/10.17755/esosder.35695

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmanın amacı, Heppner ve Peterson (1982) tarafından yetişkinlere uygulanmak üzere geliştirilen “Problem Çözme Envanteri”nin Türkçeye uyarlanmış biçiminin beşinci sınıf öğrencileri için yeniden uyarlanmasına yönelik olarak gerçekleştirilen doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarını ortaya koymaktır. Envanterin Türkçeye uyarlaması Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında özgün “Problem Çözme Envanteri”nin maddelerinin ifadelerinde beşinci sınıf öğrencilerinin düzeylerine uygun olacak şekilde sadeliğe gidilmiştir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması, Bursa il merkezlerindeki ilköğretim okullarından rastlantısal seçilen 285 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Problem Çözme Envanterinin Türkçe versiyonunun faktör yapılarını belirlemek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları özgün olarak üç faktör ve 32 maddeden oluşan envanterin ilköğretim beşinci sınıf öğrencileri için uyarlanan Türkçe versiyonunun 20 maddeden oluştuğu ve özgün envanterin üç alt faktörden oluşan yapısının aynen korunduğu görülmüştür. Araştırma bulgularına dayalı olarak orijinal ölçeğin Türkçe formunun beşinci sınıf öğrencilerine uyarlanmış halinin dil eşdeğerliğine sahip, güvenilir ve geçerli bir envanter olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:Problem çözme envanteri, geçerlik ve güvenirlik, doğrulayıcı faktör analizi

Anahtar Kelimeler

Problem çözme envanteri, geçerlik ve güvenirlik, doğrulayıcı faktör analizi

Kaynakça

• Aksu, M. (1993). Problem çözme becerilerinin geliştirilmesi. Seminer Notu, TED Ankara Koleji Antalya Semineri, Antalya.
• Baltacı, Ö. ve Hamarta, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı, sosyal destek ve problem çözme yaklaşımları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 38 (167), 226-240.
• Bingham, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. (Çev: A. Ferhan Oğuzkan). İstanbul: M.E.B. Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş.
• ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara:PegemA Yayıncılık.
• Çam, S.&Tümkaya, S. (2008). Developing the interpersonal problem solving inventory for highschool students: They alidity and reliability process. International Journal of Human Sciences, 5(2), 1-17.
• Derin, R. (2006). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerileri ve denetim odağı düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Dündar, S. (2008). Polislerin umutsuzluk düzeyi ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 10(3), 77-92.
• Erdem, E. (2006). Probleme dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine, problem çözme becerisine ve öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Fisher, R. (1990). Teaching children to think. Stanley Thornes.
• Frias C. M.,Dixon R. A. (2005). Confirmatory factor structure and measurement invariance of the memory compensation questionnaire. Psychological Assessment, 17(2), 168-178.
• Gillaspy, J. A, Jr. (1996). A primer on confirmatoryfactoranalysis. Bildiri Güneybatı Eğitim Araştırmaları Birliğinin Yıllık Toplantısında Sunulmuştur. Austin, Texas. New Orleans, LA. Belge No: ED 395 040.
• Guadagnoli, E.&Wayne F. V. (1988). Relation of sample size toth estability of component patterns. Psychological Bulletin, 103(2), 265-275.
• Heppner, P. P. &Petersen, C. H. (1982). The development and implications of a personal problem solving inventory. Journal of Counseling Psychology, 29, 66–75.
• Heppner, P. P.,Witty, T. E., &Dixon, W. A. (2004). Problem-solving appraisal and humana djustment: A review of 20 years of research utilizing the problem solving inventory. The Counseling Psychologist, 32, 344-428.
• Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8 user’sreference Guide; PRELIS 2 user’s reference guide. Chicago: Scientific Software International.
• Korkut, F. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 177-184.
• Krajcik, J.,Czerniak, C., Berger, B. (1999). Teaching children science: A project- based approach. USA: The Macgraw Hill Companies.
• Marsh, H. W. & Balla, J. (1992). Goodness of fit confirmatory factor analysis: The effects of sample size and model parsimony. http://www.eric.com adresinden 07 Kasım 2006 tarihinde edinilmiştir. Belge No: ED 349 316. 32 (1).
• MEB (2013). Fen bilimleri dersi öğretim programı, ttkb.meb.gov.tr adresinden 11.02.2013 tarihinde edinilmiştir.
• National Science Teachers Association (NSTA). (2009). Quality science education and 21. Century skills, www.nsta.org adresinden 15.03.2013 tarihinde edinilmiştir.
• Ornstein, A. C.,&Lasley, T. J. (2000). Strategies for effective teaching (3rd ed). Boston, USA: McGraw Hill Higher Education.
• Saracaloğlu,A. S., Yenice, N. & Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 186-206.
• Saracaloğlu, A. S., Yenice, N. & Özden, B. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen ve teknoloji okuryazarlığına ilişkin öz yeterlik algıları ile fene yönelik tutumları arasındaki ilişki. International Journal of Sports, Arts & Science Education, 2(1), 58-69.
• Saygılı, H. (2000). Problem çözme becerisi ile sosyal ve kişisel uyum arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Schermelleh Engel, K.,Moosbrugger, H.&Müler, H. (2003). Evaluatingthe fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness of fit measures. Psychological Research Online, (8)2, 23-74.
• Senemoğlu, N. (1997). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Ertem Matbaacılık.
• Serin, O., Serin, B. N. & Saygılı,G. (2010). İlköğretim düzeyindeki çocuklar için problem çözme envanterinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 9(2), 446-458.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar.Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Şahin, N., Şahin, N. H. &Heppner, P. P. (1993). The psychometric properties of the problem solvingin ventory in a group of turkish university students. Cognitive Therapyand Research, 17,379-396.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Şimşek, Ö. F. (2006). Sosyal bilimler ve davranış bilimlerinde yapısal eşitlik modellemesinin üstünlükleri: Bir simülasyon çalışması.5. İstatistik Günleri Sempozyumu, Antalya.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi.Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Taylan, S. (1990). Heppner’in problem çözme envanterinin uyarlama, güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Trilling, B. &Fadel, C. (2009). 21 century skills: Learning for life in ourtimes. San Francisco, CA: Wiley&Sons, Inc.
• Yalçın, B., Tetik, S. ve Açıkgöz, A. (2010). Yüksekokul öğrencilerinin problem çözme becerisi algıları ile kontrol odağı düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 19-27.
• Yaman, S. (2003). Fen bilgisi eğitiminde probleme dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.