TÜRKİYE’DE MÜZİK EĞİTİMİ VE PSİKOLOJİ ORTAK ALANINDA YAZILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ: BİR İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 83, 1305 - 1323, 01.07.2022

Raziye Nil Aksoy , Ayşegül Göklen

https://doi.org/10.17755/esosder.1079439

Cited By: 3

Öz

İnsanın zihinsel, duygusal ve davranışsal süreçlerini incelemeyi temel alan psikoloji, müzik eğitiminde bireyin müziksel gelişimi ve öğrenme süreçlerini inceleyerek bu doğrultuda öğretim yöntem ve materyallerini belirlemek üzere faydalanılması gereken en önemli alanlardan biridir ve bununla birlikte müzik eğitimi alan yazınında farklı psikolojik boyutları ele alan çalışmalara sıklıkla rastlanmaktadır. Araştırmanın amacı Türkiye’de müzik eğitimi ve psikoloji ortak alanındaki alanyazının önemli bir çoğunluğunu oluşturan lisansüstü tezlerin eğilimlerini belirleyerek bu alanla ilgili olan araştırmacılara fikir oluşturmak ve gelecekte yapılacak olan çalışmalara yön sağlamaktır. İçerik analizi yöntemi ile yapılandırılan araştırmada YÖK tez merkezinden ulaşılan 149 tez araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Veriler tez sınıflama formu ile toplanarak betimsel analiz yöntemlerinden frekans ve yüzde hesaplamalarıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda lisansüstü tezlerin demografik özelliklerine, müzik eğitimi alt boyutlarına, psikoloji konu/uzmanlık alanlarına, psikoloji alt boyutlarına, araştırma desenine, tezlere dahil edilen grubun belirlenme şekline, araştırmaya dahil edilen grubun unvanına, veri toplama aracına ve veri analiz yöntemine göre dağılımlarına ilişkin sonuçlar tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Müzik eğitimi, eğitim psikolojisi, müzik eğitimi psikolojisi, lisansüstü tez, içerik analizi

CONTENT ANALYSIS OF THE GRADUATE THESES IN THE INTERSECTION OF MUSIC EDUCATION AND PSYCHOLOGY IN TURKEY

Öz

Aiming to examine the mental, affective and behavioural processes of individuals, psychology is one of the most important fields that should be utilized in order to determine the teaching methods and materials by examining the musical development and learning processes of the individuals in music education. There are many studies addressing different psychological dimensions in the music education literature. The purpose of the present study is to examine the tendencies of the graduate theses that constitute a significant majority of the literature in the intersection of music education and psychology, to present ideas to the researchers working in this intersection, and to contribute to direction of future studies. The study conducted the content analysis method. 149 theses from the Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) (Council of Higher Education [CoHE]) thesis center constituted the study universe. The data were collected using the Thesis Classification Form and analyzed by frequency and percentage calculations, two of the descriptive analysis methods. The study discussed the results regarding the distribution of postgraduate theses according to the demographic characteristics, music education sub-dimensions, psychology subject/specialization areas, psychology sub-dimensions, study design, determination of the research group, research group’s characteristics, data collection tools, and data analysis methods.

Anahtar Kelimeler

Music education, educational psychology, music education psychology, content analysis

Kaynakça

• Alias N., Siraj S., Rahman, M. N. A., Ujang A., Gelamdin, R. B., & Said, A. M. (2013). Research and trends in the studies of WebQuest from 2005 to 2012: A content analysis of publications in selected journals. Procedia-Social and Behavioral Sciences 103, 763 – 772. doi: 10.1016/j.sbspro.2013.10.397
• Alper, A., & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recent research in TOJET. The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET, 8(2), 124-135. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED505942.pdf.
• Aral, N., & Yaşar, M. C. (2011) Türkiye’de okul öncesinde drama alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 70 – 90.
• Baydağ, C., & Başoğlu, M. B. (2018). Müzik eğitimi perspektifinde performans kaygısına genel bir bakış. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(25), 2204-2212.
• Canbulat, T., Avcı, G., & Sipahi, S. (2016). ABD ve Kanada’da sosyal bilgiler eğitimi alanındaki tezlerin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 17(2), 351-370.
• Cohen, L., Manion L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. Taylor and Francis e-Library. https://gtu.ge/Agro-Lib/RESEARCH%20METHOD%20COHEN%20ok.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39 (174), 33-38. doi: 10.15390/EB.2014.3412
• Çelik, D. (2020). Müzik eğitimi kapsamında yapılan ölçek geliştirme çalışmalarının çok yönlü incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Çeşit, C. (2016). Müzik eğitimi alan ve almayan lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(9), 70-89.
• Gjerdingen, R. (2002). The psychology of music. In T. Christensen (Ed.), The Cambridge History of Western Music Theory (pp. 956-981). doi:10.1017/CHOL9780521623711.033
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Educational technology research trends in Turkey: a content analysis of the 2000-2009 decade. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 191-196.
• Göktaş, Y., Hasançebi, F., Bayrak, N., Akçay, A., Varışoğlu, B., Baran, M., & Sözbilir, M. (2012) Türkiye’deki eğitim araştırmalarında eğilimler: bir içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 443-460.
• Dede, H. & Uzun, H. (2020). Descriptive content analysis of graduate theses in the field of pre-school science education in Turkey. Ilkogretim Online - Elementary Education Online, 19(4), 2434-2447. doi:10.17051/ilkonline.2020.764512
• Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.
• Eğmir, E., Erdem, C., & Koçyiğit, M. (2017). Trends in educational research: a content analysis of the studies published in international journal of instruction. International Journal of Instruction, 10(3), 277-294. https://doi.org/10.12973/iji.2017.10318a
• Hallam, S. (2009) The role of psychology in music education. The Psychologist, 22(12), 1016-1017.
• Hargreaves, D. J. (1986). Developmental psychology and music education. Psychology of Music, 14(2), 83- 96.
• Hargreaves D. J., Marshall, N. A., & North, A. C. (2003). Music education in the twenty-first century: a psychological perspective. British Journal of Music Education, 20(2), 147-163.
• Hodges, D. A. (2003). Music psychology and music education: What’s the connection? Research Studies in Music Education, 21(1), 31- 44.
• Hrastinski, S., & Keller, C. (2007). An examination of research approaches that underlie research on educational technology: A review from 2000 to 2004. J. Educational Computing Research, 36(2), 175-190.
• Kim, J.-H. (2017). Descriptive content analysis on e-service research. International Journal of Service Science, Management, Engineering, and Technology (IJSSMET), 8(1), 14. doi: 10.4018/IJSSMET.2017010102
• Köksal, A. (2000). Müzik eğitimi alma, cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre ergenlerin empatik becerilerinin ve uyum düzeylerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 99-107.
• Krippendorf, K. (2018). Content analysis an introduction to its methodology. Los Angeles: Sage.
• Küçük, D. P. (2010). Müzik öğretmeni adaylarının sınav kaygısı, benlik saygısı ve çalgı başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11(3), 37-50.
• Küçükoğlu, A., & Ozan, C. (2013). Sınıf öğretmenliği alanındaki lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(12), 27-47.
• Küçüksüleymanoğlu, R., & Eğilmez, H. O. (2013). Müzik öğretmeni adaylarının tükenmişlik düzeyleri: Uludağ Üniversitesi örneği. International Journal of Social Science, 6(3), 905-923.
• Kruse, N. B., Oare, S., & Norman, M. (2008). The influence of the "national standards" on research trends in music education. Bulletin of the Council for Research in Music Education, 176, 51-61.
• Lee, M-H., Wub, Y-T., & Tsaic, C-C. (2009). Research trends in science education from 2003 to 2007: A content analysis of publications in selected journals. International Journal of Science Education, 31(15), 1999–2020.
• Loy, P. (1979). Content analysis of journal articles as a technique for historical research, Journal of the History of Sociology, 1(2), 93-101.
• Neuendorf, K. A. (2002). The content analysis guidebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Okay, H. H., & Ece, A. S. (2019). Psikoloji araştırmalarında duygu tanımlanması için kullanılan müzik eserleri ve özellikleri. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 75, 1-12.
• Özkul, K. M. (2010). Müzik eğitimi ile müzik psikolojisinin ilişkisi. 9. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Özmenteş, G. (2012). Müzik eğitimi araştırmalarında psikolojik perspektifin felsefi temelleri. 3rd. International Conference on New Trends in Education and Their Implications’da sunulmuş bildiri, Antalya.
• Özmenteş, G. (2014). Mesleki müzik eğitimi alan öğrencilerin müzik özyeterlikleri, benlik saygıları ve bireysel özellikleri arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim, 39(171), 138-152.
• Plotnik, R. (2020). Psikoloji’ye Giriş. (Çev. T. Geniş). İstanbul: Kaknüs.
• Parncutt, R. & McPherson, E. G. (2002). The science and psychology of music performance creative strategies for teaching and learning. New York: Oxford University Press.
• Rideout, R. R. (1982). On early applications of psychology in music education. Journal of Research in Music Education, 30(3), 141-150.
• Rideout, R. R. (2002). Psychology and music education since 1950. Music Educators Journal, 89(1), 33-37.
• Riffe, D. & Freitag, A. (1997) A content analysis of content Analyses: Twenty-five years of "Journalism Quarterly." Journalism and Mass Communication Quarterly, 74(3), 515-24.
• Seçer, İ., Ay, İ., Ozan, C., & Yılmaz, B. Y. (2014). Rehberlik ve psikolojik danışma alanındaki araştırma eğilimleri: Bir içerik analizi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal 5(41), 49-60.
• Şenyurt, S., & Özkan, Y. Ö. (2017) Eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında yapılan yüksek lisans tezlerinin tematik ve metodolojik açıdan incelenmesi. İlköğretim Online, 16(2), 628-653, doi: 10.17051/ilkonline.2017.304724
• Tavşancıl, E., Çokluk Ö., Gözen Çıtak, G., Kezer, F., Yalçın Yıldırım, Ö., Bilican, S., Büyükturan, B. E., Şekercioğlu, G., Yalçın, N.,
• Erdem, D., & Özmen, T. D. (2010). Eğitim Bilimleri Enstitülerinde Tamamlanmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi (2000-2008). Ankara: Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri.
• Tapu, I. K. (2017). Müzik öğretmenliği eğitimi sürecinin lisansüstü tezlerdeki görünümü. Journal Of Social And Humanities Sciences Research, 4(4), 504-513.
• Trehub, S. E. (2003) Toward a developmental psychology of music. Annals of the New York Academy of Sciences, 999, 402-413. doi: 10.1196/annals.1284.051
• Uçan, A. (2018). Müzik eğitimi temel kavramlar-ilkeler-yaklaşımlar ve Türkiye’deki durum. Ankara: Arkadaş.
• Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi (2021). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ sayfasından erişilmiştir.