GIDA AMBALAJLARININ TÜKETİCİ SATIN ALMA KARARINA ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 85, 159 - 172, 27.01.2023

Emel Birol

https://doi.org/10.17755/esosder.1070925

Öz

Bu çalışmadaki amaç; tüketicilerin gıdaları satın alma süreçlerinde gıda ambalajlarının etkisini incelemektir. Bu amaç için gıda ambalajlarının materyali ve tasarımında kullanılan renk ve görselleri bazında tüketici davranışları analiz edilmiştir. Araştırma 15.12.2021-5.01.2022 tarihleri arasında, çalışmanın örneklemini oluşturan İstanbul Anadolu yakasındaki alışveriş merkezlerinde, yargısal olarak seçilen marketlerden alışveriş yapan farklı yaş, cinsiyet, eğitim ve gelir düzeyine sahip 552 kişiyle yüz yüze anket yapılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma için, İstanbul Gedik Üniversitesi Etik Kurulundan 13.12.2021 tarih/E-71457743-050.01.04-2021.137548.17-271 sayısıyla gerekli izin alınmıştır. İstatistiksel sonuçlara göre satın alma kararında, gıda ambalaj materyallerinin tüketicilerin yaşları, cinsiyetleri, eğitim ve gelir durumları arasında anlamlı bir fark olmadığı (p>0,05) tespit edilmiştir. Satın alma kararında gıda ambalajlarının renk ve görsellerinin, tüketicilerin gelir durumlarıyla ilişkisi anlamsız çıkarken; tüketicilerin yaş, eğitim durumlarıyla ilişkisi anlamlı (p<0,05) görülmüştür. Tüketicilerin cinsiyetiyle, ambalajların rengine göre satın alma durumu arasındaki ilişki anlamsızken (p>0,05) ambalajların görsellerine göre satın alma ilişkisinin anlamlı olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonuçlarına göre gıdaların tanıtımında özellikle gıda ambalajlarının tasarımına büyük önem verilmesinin gerekliliği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gıda Ambalaj Tasarımı, Görsel İletişim, Ambalaj Pazarlaması.

THE EFFECT OF FOOD PACKAGING ON CONSUMER PURCHASING DECISION

Öz

In this study aims to examine the effect of food packaging on consumers' food purchasing processes. For this purpose, consumer behaviors were analyzed on the basis of the color and visuals used in the material and design of food packaging. The research was conducted between 15.12.2021 and 5.01.2022 through face-to-face survey with 552 people of different ages, genders, education and income levels who shopped from the judicially selected markets in the shopping centers on the Anatolian side of Istanbul, which constitute the sample of the study. For the research, the necessary permission was obtained from the Ethics Committee of Istanbul Gedik University with the number of 13.12.2021/E-71457743-050.01.04-2021.137548.17-271. According to the statistical results, it has been determined that there is no significant difference between the age, gender, education and income status of the consumers of food packaging materials in the purchasing decision (p>0,05). While the relationship between the colors and visuals of food packaging and the income status of consumers in the purchasing decision is insignificant; the relationship between consumers' age and educational status was found to be significant (p<0,05). While the relationship between the gender of the consumers and the purchasing status according to the color of the packaging is insignificant, the relationship between the purchase according to the visuals of the packaging is significant (p>0,05). According to the results of the study, it is concluded that it is necessary to attach great importance to the design of food packaging, especially in the promotion of foods.

Kaynakça

• Ambrose, G., Harris, P. (2009). The Fundamentals of Graphic Design. Switzerland: AVA Publishing.
• Ambrose, G., Harris, P. (2011). Packaging The Brand: Exploring The Relationship Between Packaging Design and Brand Identity. Switzerland: AVA Publishing.
• Ambrose, G., Harris, P. (2013). Color In Graphic Design, Switzerland: AVA Publishing.
• Becer, E. (2017). Ambalaj Tasarımı, İstanbul: Dost Kitabevi.
• Birol, M. (2014). “Tüketim Alışkanlıkları Çerçevesinde Kadınların Giyim Alışverişlerinde Karar Verme Tarzları Üzerine Bir Araştırma”, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı 21, s.81-95.
• Bix, L., Fuente, J., Sundar, R. P., Lockhart, H. (2009). Packaging Design and Development. Kit L. Yam (Ed.), The Wiley Encyclopedia Of Packaging Technology, 3th Edition (Pp.859-866) NJ, USA: John Wiley & Sons, Inc.: Hoboken.
• Butkeviciene V., Stravinskiene J. ve Rütelione, A., (2008). “Impact Of Consumer Package Communication Communication On Consumer Decision Making Process”, Engineering Economics, Kauno Technologijos Universitetas, Sayı 56, s.57-65.
• Eiseman, L. (1998). Colors For Your Every Mood, Virginia: Capital Books.
• Erdem, K. (2017). Tüketicilerin Demografik Özellikleri İle Satın Alma Tarzları Arasındaki İlişki: Aydın İlindeki Tüketiciler Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Gönen, E., Özgen, Ö., Babekoğlu, Y., Ufuk, H. (2001). “Gençlerin Tüketici Davranışlarının Model Yaklaşımı İle İncelenmesi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 19, s.137-165.
• “Greneer green: Setting the greener standard”, https://www.carlsberg.com/in-pursuit-of-better-beer/, Erişim tarihi: 20.11. 2021.
• Hellström, D., Olsson, A. (2017). Managing Packaging Design for Sustainable Development, United Kingdom: John Wiley & Sons Ltd.
• Kurtuluş, K., (1998). Pazarlama Araştırmaları, İstanbul: İ.Ü. Yayınları.
• Mackay, A. R. (2005). The Practice Of Advertising, 5th Edition. Jordan Hill, Oxford: Elsevier Butterworth-Heinemann Linacre House.
• Öcel Y. & Arslan H. M. (2018). “Hazır Giyim Ürünlerinde Tüketicilerin Demografik Özellikleri İle Renk Algılarının Değerlendirilmesi”, BMIJ, Sayı 6(3), s.154-170.
• Özdemir, A. G. T. (2005). “Tasarımda Renk Seçimini Etkileyen Kriterler”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 14(2) s.391-402.
• Perry, Alycia., Wisnom III, David. (2004). Before the Brand: Creating the Unique DNA of an Enduring Brand Identit, United Kingdom: McGraw-Hill.
• Pickton, David., Broderick, Amanda. (2005). Integrated Marketing Communications, England: Pearson Education- Prentice Hall.
• Rand, P. (1987). Graphic Design Theory / Good Design Is Goodwill, Yale University School of Art New Haven: Connecticut.
• Rapoport, A. (1990). The Meaning of The Built Environment: A Nonverbal Communication Approach, Thousand Oaks, Ca. U.s.a: Sage.
• Scott, D.M. (2010). New Rules of Marketing And Communication, England: Wiley.
• Shedroff, N. (2009). Design is The Problem, New York: Rosenfeld Media.
• Stewart, B. (2007). Packaging Design. Londra: Laurence King Publishing.
• Turley, L. W., Fugate, D. L. (1992).” The Multidimensional Nature of Service Facilities: Viewpoints and Recommendations”, Journal of Services Marketing, Number 6, p.37‐45.
• Wells, W. D., Prensky, D. (1996). Consumer Behavior, Kanada: John Wiley & Sons, Inc.