NESNELLEŞTİRME TEORİSİNE DAYALI CEBİR ÖĞRETİMİ: ÖZDEŞLİKLER DURUMU

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 87, 949 - 980, 11.07.2023

Duygu Okur , Mustafa Akıncı

https://doi.org/10.17755/esosder.1256773

Öz

Bu araştırmada nesnelleştirme teorisine göre hazırlanmış bir öğrenme ortamında sekizinci sınıf öğrencilerinin özdeşlikleri elde etme sürecinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, nesnelleştirme teorisine dayalı bir öğrenme ortamında akıl yürütmelerin ve sosyal süreçlerin derinlemesine incelenebilmesi için nitel araştırma yaklaşımlarından sınıf öğretim deneyi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma Bitlis ilinde öğrenim görmekte olan 12 sekizinci sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubu kolay ulaşılabilir örneklem tekniği ile seçilmiştir. Araştırmada sekizinci sınıf özdeşlikler konusuna yönelik nesnelleştirme teorisine uygun olarak 3 etkinlik hazırlanmıştır. Uygulama süreci, etkinliklerin tanıtılması ile başlayıp küçük grup tartışması ve gruplar arası tartışmalar ile devam etmiş ve sınıf tartışmasıyla sonuçlandırılmıştır. Araştırma sürecinde veri toplama aracı olarak öğrenci etkinlik dokümanları, etkinlik sürecine ait ses ve video kayıtları kullanılmıştır. Uygulama sürecinde elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiş ve etkinlik süreci öğrencilerin akıl yürütmeleri, hataları ve etkinlik sürecinde yaşanan sosyal süreçler açısından incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre öğrencilerin akıl yürütmelerle cebir ve geometri ilişkisini kurabildikleri ve problemlere uygun stratejiler geliştirebildikleri görülmüştür. Öğrencilerin işbirliği ile problemlere çözüm ürettikleri, fikir ayrılıklarından dolayı zaman zaman çatışma yaşadıkları ve yaptıkları çözümler konusunda birbirlerini ikna etmeye çalıştıkları gözlemlenmiştir. Öğretmen öğrenci arasında gerçekleşen sosyal süreç incelendiğinde öğretmenin öğrencilere zorlandıkları durumlarda rehberlik ettiği ve gerekli yerlerde ipuçları verdiği tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenin sorular sorarak, öğrencilerin problem hakkındaki düşüncelerini anlamaya, ön bilgilerini hatırlatmaya ve hatalarını fark ettirmeye çalıştığı saptanmıştır. Sonuç olarak nesnelleştirme teorisine dayalı bir öğrenme ortamının birçok faktörden oluşan ve etkilenen dinamik bir ortam olduğu tespit edilmiştir. İleride yapılacak olan çalışmalarda etkinlik sürecinin farklı bağlamlarda gerçekleştirilmesi ve göstergebilimsel anlamda incelenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Matematik öğretimi, Cebir öğretimi, Özdeşlikler, Sosyokültürel Öğrenme, Nesnelleştirme teorisi.

TEACHING ALGEBRA BASED ON OBJECTIFICATION THEORY: CASE OF IDENTITIES

Öz

Kaynakça

• Adıyaman, D. (2019). Sekizinci sınıf öğrencilerinin cebirsel akıl yürütme becerilerini destekleyen öğrenme ortamından yansımalar [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trabzon Üniversitesi.
• Alakoç, Z. (2003). Matematik eğitiminde teknolojik modern öğretim yaklaşımları. TOJET: The Turkish Online Journal of Education of Technology, 2(1): 43-49.
• Altun, M. (2010). İlköğretim ikinci kademe matematik öğretimi. Bursa: Aktüel Yayıncılık.
• Baki, A., & Bütüner, S. Ö. (2013). 6, 7 ve 8. sınıf matematik ders kitaplarında matematik tarihinin kullanım şekilleri. İlköğretim Online, 12(3), 849-872.
• Baki, A. & Kartal, T. (2004). Kavramsal ve işlemsel bilgi bağlamında lise öğrencilerinin cebir bilgilerinin karakterizasyonu, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1): 27-46.
• Baki A (2008). Kuramdan Uygulamaya Matematik Eğitimi. 1. Baskı, Harf Eğitim Yayıncılığı, Ankara.
• Cardozo Limas, J. C. & Bautista Albornoz, S. Y. (2016). La evaluación desde la teoría cultural de la objetivación: Una experiencia con de grado octavo [Tesis de maestría inédita] Universidad Distrital Francisco José de Caldas, Bogota.
• Cobb, P., Yackel, E. & Wood, T. (1989). Young children’s emotional acts while engaged in mathematical problem solving. Affect and Mathematical Problem Solving: A New perspective, McLeod B and Adams V M (Ed.), Springer, New York.
• Cobb, P. (2000). Conducting teaching experiments in collaboration with teachers. Handbook of Research Design in Mathematics and Science Education, In Kelly A E and Lesh R A (Ed.), 1th edition, Lawrence Erlbaum Associates Publishers, London.
• Danişman, Ş. (2020). Ortaokul Düzeyinde Cebir Öğrenme Öğretme Süreçlerinin Göstergebilimsel Bağlamında İncelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi] Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
• Evirgen, O. (2014). İlköğretim 7. sınıf öğretim programında zor olarak algılanan konular ve öğretmen, öğrenci görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Genç, M., & Karataş, İ. (2018). Matematik tarihinin matematik öğretimine entegrasyonu: Hârezmî’nin tam kareye tamamlama yöntemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 219-230.
• Horzum, M. B., & Bektaş, M. (2012). Otantik öğrenmenin topluma hizmet uygulamaları dersini alan öğretmen adaylarının derse yönelik tutum ve memnuniyetine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1): 341-360.
• Jankvist, T. U. (2009). A categorization of the whys and hows of using history in mathematics education. Educational Studies in Mathematics Education, 71, 235-261.
• Kaput, J. J. (1999). Teaching and learning a new algebra. in mathematics classrooms that promote understanding. National Center For Improvıng Student Learnıng and Achıevement In Mathematics and Science, 1th edition.
• Kaya, D. & Keşan, C. (2014). İlköğretim seviyesindeki öğrenciler için cebirsel düşünme ve cebirsel muhakeme becerisinin önemi. International Journal of New Trends in Arts, Sports and Science Education (IJTASE), 3(2): 38-48.
• Kocakaya Baysal, F. (2010). İlköğretim öğrencilerinin (4-8.sınıf) cebir öğrenme alanında oluşturdukları kavram yanılgıları [Yayımlanmış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Koylahisar, T. (2012). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Özdeşlikleri Modelleme Becerilerinin İncelenmesi: Origami İle Modellenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Laird, S. (1995). Spiritual Education in Public Schools? Religious Education, 90(1): 118-132.
• Merriam, S. W. (2015). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. Üçüncü Baskı, Nobel, Ankara.
• Radford, L. (2002). The seen, the spoken and the written. A semiotic approach to the problem of objectification of mathematical knowledge. For the Learning of Mathematics, 22(2), 14-23.
• Radford, L. (2006). Elements of a cultural theory of objectification. Revista Latinoamericana de Investigación en Matemática Educativa, 9, 103-129.
• Radford L (2012) On the Cognitive, Epistemic, and Ontological Roles of Artifacts. From Text to ‘Lived’ Resources, Pepin, B. and Trouche L. (Ed.), Springer, New York, 283-288.
• Radford L (2015) Methodological Aspects of the Theory of Objectification. Perspectivas da Educação Matemática, 8(18): 547-567.
• Radford, L. (2016). The theory of objectification and its place among sociocultural research in mathematics education. Revista Internacional de Pesquisa Em Educação Matemática, 6(2), 187-206.
• Radford, L. (2020). Le concept de travail conjoint dans la théorie de l’objectivation. In M. Flores González, A. Kuzniak, A. Nechache, & L. Vivier (Eds.), Cahiers du laboratoire de didactique André Revuz n°21 (pp. 19-41). Paris: IREM de Paris.
• Radford, L., Miranda, I., & Demers, S. (2009). Processus d’abstraction en mathématiques. Ottawa: Centre franco-ontarien de ressources pédagogiques, Imprimeur de la Reine pour l’Ontario.
• Steffe, L. P. & Thompson, P. W. (2000). Teaching experiment methodology: Underlying principles and essential elements. Handbook of Research Design in Mathematics and Science Education, Lesh R. and Kelly A E (Ed.), 1th edition, Lawrence Erlbaum Associates Publishers, London.
• Senemoğlu, N. (2001). Gelişim öğrenme ve öğretim. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Şahin, S. (2006). Computer simulations in science education: Implications for distance education. Online Submission, 7(4), 1-13.
• Uygan, C. (2019). Öğrenci matematiğini araştırmada öğretim deneyi yöntemi: kuramsal temeller ve örnek bir uygulamadan yansımalar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(2), 792-825.
• Ünlü, M. (2019). Cebirsel Düşünme ve Cebirsel Düşünmenin Matematik Eğitimindeki Yeri. Uygulama Örnekleriyle Cebirsel Düşünme ve Öğretimi, Aktaş, S. G. (Ed.), (3. Baskı), Pegem Akademi, Ankara.