MATEMATİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ MATEMATİK VE GEOMETRİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETME VE ÖĞRENME YAKLAŞIMLARININ METAFORLAR ARACILIĞIYLA BELİRLENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 87, 1174 - 1187, 11.07.2023

Elif Akşan Kılıçaslan

https://doi.org/10.17755/esosder.1268683

Öz

Son yıllarda metaforlar, bir bireyin karmaşık olarak gördüğü bir yapıya ait düşüncelerinin değerlendirilmesi olarak kullanılmaktadır. Bu perspektiften bakıldığında öğrencilerin zor olarak tanımladığı matematik ve geometri kavramlarına ilişkin, geleceğin öğretmeni olacak öğretmen adaylarının algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi sayesinde bu kavramların öğretilmesinin ve öğrenilmesinin önündeki engellerin önüne geçilebileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada da “Matematik öğretmeni adaylarının matematik ve geometri kavramına ilişkin öğretme-öğrenme yaklaşımları hangi kategorilerde toplanmaktadır?” sorusuna cevap aranmıştır. Bu araştırma, nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji/olgu bilim deseni kapsamında yürütülmüştür. Araştırma 52 öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Araştırma da veriler açık uçlu anket yardımıyla toplanmıştır. Öğretmen adaylarının matematik öğretme ve matematik öğrenmeye ilişkin metaforları incelendiğinde çaba metaforunun her iki alanda da tekrarlandığı tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının geometri öğretme ve geometri öğrenmeye ilişkin oluşturdukları metaforlarda deneyim metaforu ortak metafordur. Ayrıca hem öğretme hem de öğrenme için sürecin gerekliliğinde, ayrıntılara dikkat etmek ve farklı bakış açısı kazandırma metaforları dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretme, Öğrenme, Metafor

Kaynakça

• Ahkemoğlu, H. (2011). A Study on metaphorical perceptions of efl learners regarding foreign language teacher. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alger, C. L. (2009). Secondary teachers' conceptual metaphors of teaching and learning: Changes over the career span. Teaching and Teacher Education, 25(5), 743-751.
• Altun, S. A., & Apaydın, Ç. (2013). Kız ve erkek öğretmen adaylarının “eğitim” kavramına ilişkin metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 329-354.
• Arslan, M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, sayı 171, s.100-108
• Aydın, İ., & Pehlivan, Z. (2010). Strategies and personality types used by primary school principals in Turkey to influence teachers (Ankara case). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3652-3659.
• Başar, M., Ünal, M., & Yalçın, M.(2002). İlköğretim kademesiyle başlayan matematik korkusunun nedenleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi 16-18 Eylül. ODTÜ, Ankara
• Bekdemir, M., Işık, A. & Çıkılı, Y., (2004). Matematik kaygısını oluşturan ve artıran öğretmen davranışları ve çözümleri. Eurasian Journal of Educational Research , (16), 88-94.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Civelek, Ş., Meder, M., Tüzen, H., & Aycan, C. (2003). Matematik Öğretiminde Karşılaşılan Aksaklıklar http://www. matder. org. tr. Default. asp.
• Çalışıcı, H., & Sümen, Ö. Ö. (2019). Matematik öğretmen adaylarının matematiğe yönelik algıları: Bir metafor çalışması. International Journal of Educational Studies in Mathematics, 6(3), 108-123.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(21), 269-283.
• Çetin, İ., Erdoğan, A., & Yazlık, D. Ö. (2015). Geogebra ile öğretimin sekizinci sınıf öğrencilerinin dönüşüm geometrisi konusundaki başarılarına etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(4), 84-92.
• Ekiz, D., & Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458.
• Eren, A., & Tekinarslan, E. (2013). Prospective teachers’ metaphors: Teacher, teaching, learning, ınstructional material and evaluation concepts. International J. Soc. Sci. & Education, 3 (2), 435-445.
• Fennema, E..& Sherman, 1. A. (1976). Fennema- Sherman maıhematics attitude scales: Instruments designed to measure attitudes toward the learning of mathematics by females and males". JSAS Catalog of Seleceted Documents in Psychology, 6(31)
• Günhan, B. C. (2006). İlköğretim II kademede matematik dersinde probleme dayalı öğrenmenin uygulanabilirliği üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Güven, B., & Karatas, I. (2003). Dinamik geometri yazilimi cabri ile geometri ögrenme: ögrenci görüsleri. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(2).
• Jones, K. (2003). Issues in the teaching and learning of geometry. Aspect of teaching secondary mathematics: perspectives on practice (In L. Haggarty ed.,pp.121–139). London: RoutledgeFalmer.
• Kilpatrick, J., Swafford, J., & Findell, B. (2001). Adding it up: Helping children learn mathematics. Washington, DC: National Academic Press
• Lakoff, G.;& Johnson, M. (2015). Metaforlar (Hayat, anlam ve dil) (G.Y. Tekin, Çev). İstanbul: İthaki Yayınları
• Martı́nez, M. A., Sauleda, N., & Huber, G. L. (2001). Metaphors as blueprints of thinking about teaching and learning. Teaching and Teacher education, 17(8), 965-977.
• Miller, L.D.. & Mitchell, C.E.. (1994). Mathematies anxiety and alternative methods of evaluation. Journal of Instructional Psychology, 21 (4)
• Miller, S. (1987). Some comments on the utility of metaphors for educational theory and practice. Educational Theory, 37, 219-227.
• Ocak, Gürbüz & Gündüz, M.(2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293-311.
• Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarına göre ortaöğretim öğretmenlerini temsil eden metaforlar. Milli Eğitim, 38(182), 36-56.
• Onal, N., & Demir, C. G. (2013). İlköğretim yedinci sınıfta bilgisayar destekli geometri öğretiminin öğrenci başarısına etkisi. Turkish Journal of Education, 2(1), 19-28.
• Saban, A., Koçbeker, B. N., & Saban, A. (2006). An investigation of the concept of teacher among prospective teachers through metaphor analysis. Educational Sciences: Theory & Practice, 6(2).
• Shaw, D. M., Barry, A., & Mahlios, M. (2008). Preservice teachers' metaphors of teaching in relation to literacy beliefs. Teachers and Teaching: theory and practice, 14(1), 35-50.
• Şahin, A., & Kumral, O. (2013). Öğretmen adaylarının öğretim programına ve program rollerine ilişkin imgeleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14, 19-32.
• Şataf, H. A. (2010). Bilgisayar destekli matematik öğretiminin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin “dönüşüm geometrisi” ve “üçgenler” alt öğrenme alanındaki başarısı ve tutulma etkisi (Isparta örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi
• Tekkoyun, M. (2014). Size göre matematik ve Geometri Nedir?. ÇOMÜ Açıkerişim, Çanakkale.
• Yıldırım, A. & H. Şimşek. (2006), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Genişletilmiş 6. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, F., Göçen, S., & Yılmaz, F. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: Bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1).
• Yob, I.M. (2003), “Thinking constructively with metaphors”, Studies in Philosophy and Education, (22), 127-138.