AN EVALUATION on CHILD LABOR: an EXAMPLE of ELAZIG VOCATIONAL TRAINING CENTER

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 96 - 103, 16.01.2020

Berra Cansız Kösesoy Ayşe Ferdane Oğuzöncül

https://doi.org/10.35232/estudamhsd.632205

Cited By: 1

Öz

Various factors in working life may have negative and
irreversible effects on the child. In this study, children working under Elazig
Vocational Training Center; The aim of the study was to evaluate the
socioeconomic aspects of children by asking questions about working conditions,
psychosocial effects of working status, relationship between working status and
smoking, accessibility of legal rights related to working status. The universe
of this descriptive study consisted of 230 children aged 14-19 years who were
registered to Elazig Vocational Training Center. In the field study conducted
in April 2016, 138 children (60%) were reached. In the study, a questionnaire
with 55 questions was used as a data collection tool. 68.8% of the students
were male, the mean age was 17.77 ± 1.14, the average daily working time was
11.54 ± 1.45 hours and the mean age of starting the study was 14.94 ± 1.94. It
was found that women participated in working life at a later age than men (p
<0.05). 42.8% of the student think that “working condition harms them
physically and spiritually”. 9.4% of the students stated that they were
subjected to physical or verbal violence by employer / other employees and
70.3% did not undergo a health check during the recruitment process. 23.2% of
the students reported received training on occupational health and safety and
34.8% having had at least one occupational accident in their working life. As a
result; Since the elements related to child labor pose serious risks even for
the children working under the center, the applications should be audited and
the trainings should be given to the students to make them more qualified,
especially in terms of occupational health and safety issues.                                                 

Anahtar Kelimeler

Child labor, working child, child employment

ÇOCUK İŞÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME: ELAZIĞ MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ ÖRNEĞİ / AN EVALUATION ON CHILD LABOR: AN EXAMPLE OF ELAZIG VOCATIONAL TRAINING CENTER

Öz

Çalışma hayatındaki çeşitli faktörler, çocuk üzerinde
olumsuz ve geri döndürülemez etkiler bırakabilmektedir. Bu çalışmada, Elazığ
Mesleki Eğitim Merkezi’ne bağlı olarak çalışan çocuklara; çalışma şartları, çalışma
durumunun oluşturduğu psikososyal etkiler, çalışma durumu ve sigara kullanım
ilişkisi, çalışma durumuna ilişkin yasal haklarına ulaşılabilirlik düzeyi
konularında sorular yöneltilerek, çocukların sosyoekonomik açıdan
değerlendirilmesi amaçlandı. Tanımlayıcı türdeki bu araştırmanın evrenini
Elazığ Mesleki Eğitim Merkezi’ne kayıtlı bulunan 14-19 yaş grubu 230 çocuk
oluşturmaktadır. Nisan 2016 tarihinde gerçekleştirilen saha çalışmasında 138
çocuğa (%60) ulaşıldı. Araştırmada veri toplama aracı olarak 55 soruluk anket
formu kullanıldı. Öğrencilerin %68.8’i erkek, yaş ortalamaları 17.77 ± 1.14,
günlük ortalama çalıştıkları süre 11.54 ± 1.45 saat ve çalışmaya başlama yaş
ortalamaları 14.94 ± 1.94 olarak bulundu. Kadınların erkeklere göre daha ileri
yaşlarda çalışma hayatına katıldığı tespit edildi (p<0.05). Öğrencilerin
%42.8’i “çalışma durumunun kendilerine bedenen ve ruhen zarar verdiğini”
düşünmektedir. Öğrencilerin %9.4’ü işveren/diğer çalışanlar tarafından fiziksel
veya sözel şiddete maruz kaldığını ve %70.3’ü işe kabul sürecinde sağlık
kontrolünden geçmediğini belirtti. Öğrencilerin %23.2’si iş sağlığı ve
güvenliği konularında eğitim aldığını ve %34.8’i çalışma hayatında en az bir
kere iş kazası geçirdiğini bildirdi. Sonuç olarak; çocuk işçiliği ile ilişkili
unsurların, ilgili merkeze bağlı olarak çalışan çocuklar için dahi ciddi
riskler oluşturduğu görüldüğünden, uygulamaların denetlenmesi ve bu kurumlarda
öğrencilere iş sağlığı ve güvenliği konuları başta olmak üzere onları daha
nitelikli hale getirecek eğitimlerin verilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çalışan çocuk, çocuk işçi, çocuk istihdamı

Kaynakça

• 1. Tor H. Türkiye'de çocuk işçiliğinin boyutları. Zeitschrift für die Welt der Türken Dergisi. 2010 (2) : 25-42.
• 2. Fidan F. Çalışan çocuk olgusuna sosyo - psikolojik bakış: sanayide çalışan çocuklar örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2004 6(1) : 30-49.
• 3. 4857 Sayılı İş Kanunu. (2003, 10 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 25134). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/06/20030610.htm.
• 4. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. (2012, 30 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 28339). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm.
• 5. Karabulut Ö. Türkiye’de çalışan çocuklar. 1. Baskı, İstanbul: Friedrich Ebert Vakfı Yayınları. 1996.
• 6. Özener B, Duyar İ. Farklı ülkelerde çalışan çocukların büyüme örüntüleri: Z-skorlarına dayalı bir karşılaştırma. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2004 21(1): 1-13.
• 7. Avşar Z, Öğütoğulları E. Çocuk işçiliği ve çocuk işçiliği ile mücadele stratejileri. Sosyal Güvenlik Dergisi. 2012 (1) : 9-40.
• 8. Duyar İ. Çalış(tırıl)an çocuklarda bedensel yıpranmalar. İnsanbilim Dergisi. 2013 2(1) : 1-14.
• 9. Güngör F, Erdurak Y. Çocuk hakları ve uygulama stratejileri bağlamında sokakta çalıştırılan çocuklar. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi. 2016 6(12) : 11-35.
• 10. Uluslararası Çalışma Örgütü. Çocuk işçiliğinde sona doğru: ulaşılabilir bir hedef. Ankara. 2006.
• 11. Türkiye İstatistik Kurumu ve Uluslararası Çalışma Örgütü. Çalışan Çocuklar (Working Child) Anket Çalışması. 2012.
• 12. Büken E, Büken B. Çalışma süreleri ve ücretler çalışan çocuğun kabullenilmiş istismarı mı? : Çıraklık okullarında yapılan bir çalışma. Adli Tıp Bülteni. 2013 18(2) : 39-46.
• 13. Sağıroğlu M, Çetinkaya F, Baykan Z, Naçar M. Çırakların sosyo-demografik özellikleri, çalışma koşulları ve sorunları. Halk Sağlığı Günleri 2. Ulusal Okul Sağlığı Sempozyumu. 2012 96-8.
• 14. Göl İ. Sanayi sitesinde çalışan çocuk ve genç işçilerin çalışma koşulları ile sağlık durumları ve sağlığın önemi algılarının değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016 15(4) : 347-53.
• 15. Turla A, Tokmak L, Pekşen Y. Çıraklık eğitimi merkezine devam eden gençlerin iş yerinde istismara uğrama sıklığı. Türkiye Klinikleri J Pediatr Dergisi. 2009 18(3) : 73-167.
• 16. Baytemür M, Fişek AG, Koçak A. 13-15 yaş diliminde sigara içmeyi etkileyen etmenler üzerine bir araştırma. Çalışma Ortamı Dergisi. 1994 (14) : 33-38.
• 17. Acar OÇ, Yenigün A. Aydın ilinde çıraklarda mesleki astım sıklığı. Türkiye Klinikleri J Pediatr Dergisi. 2005 (14) : 113-7.
• 18. Özgür İlhan İ, Demirbaş H, Doğan Y. Çıraklık eğitimine devam eden çalışan gençlerde alkol kullanımı üzerine bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi. 2005 16(4) : 237-44.