PARENTS’ AWARENESS OF RATIONAL DRUG USE

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 193 - 200, 05.06.2024

Hakan Avan , Melike Avan

https://doi.org/10.35232/estudamhsd.1473991

Öz

This study was designed to determine awareness of parents about rational drug use and the influencing factors. The study was completed with 322 parents with children aged 0–18 years who consulted the pharmacy and volunteered to participate in the study. As a data collection tool, a “Descriptive Questionnaire Form” and a “Questionnaire for Awareness of Parents About Rational Drug Use” were employed. The data were assessed using descriptive (number, percentage, and mean) and statistical (t-test, Mann-Whitney U, ANOVA, and Kruskal-Wallis test) methods. It was determined that over-the-counter antipyretics were used by 53.1% of the parents for their children. Parents’ awareness of rational drug use was above the average level (43.17±7.34). The use of over-the-counter analgesics, vitamins, and antibiotics for their children, asking the physician to prescribe medication at each examination, educational background, and employment had an effect on their awareness levels of rational drug use(p<0.05). It was concluded that the parents used over-the-counter drugs and their level of rational drug use was positive. It is recommended that physicians and nurses provide education and counseling on rational drug use to children and their environment in a holistic manner.

Anahtar Kelimeler

Awareness, child, nursing, parent, rational drug

EBEVEYNLERIN AKILCI ILAÇ KULLANIM FARKINDALIĞI

Öz

Bu çalışma, ebeveynlerin akılcı ilaç kullanımı konusundaki farkındalıklarını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla tasarlanmıştır. Çalışma, eczaneye başvuran ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 0-18 yaş arası çocuğu olan 322 ebeveyn ile tamamlanmıştır. Veri toplama aracı olarak "Tanımlayıcı Anket Formu" ve "Ebeveynlerin Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Farkındalık Anketi" kullanılmıştır. Veriler tanımlayıcı (sayı, yüzde ve ortalama) ve istatistiksel (t-testi, Mann-Whitney U, ANOVA ve Kruskal-Wallis testi) yöntemler kullanılarak değerlendirilmiştir. Ebeveynlerin %53,1'inin çocukları için reçetesiz ateş düşürücü ilaç kullandığı belirlendi. Ebeveynlerin akılcı ilaç kullanımı konusundaki farkındalıkları ortalamanın üzerindeydi (43.17±7.34). Ebeveynlerin çocukları için reçetesiz analjezik, vitamin ve antibiyotik kullanmaları, her muayenede doktordan ilaç yazmasını istemeleri, eğitim durumları ve çalışma durumları akılcı ilaç kullanımı farkındalık düzeylerini etkilemektedir (p<0,05). Ebeveynlerin reçetesiz ilaç kullandıkları ve akılcı ilaç kullanım düzeylerinin olumlu olduğu sonucuna varılmıştır. Hekim ve hemşirelerin bütüncül bir yaklaşımla çocuklara ve çevrelerine akılcı ilaç kullanımı konusunda eğitim ve danışmanlık vermeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Farkındalık, çocuk, hemşirelik, ebeveyn, akılcı ilaç

Etik Beyan

Araştırmanın yapılabilmesi için girişimsel olmayan etik kuruldan, araştırmanın yapıldığı eczanelerden yazılı izin ve ebeveynlerden bilgilendirilmiş onamları alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Destekleyen bir kurum ya da kuruluş yoktur

Kaynakça

• Bilal AI, Osman ED, Mulugeta A. Assessment of medicines use pattern using World Health Organization’s Prescribing, Patient Care and Health facility indicators in selected health facilities in eastern Ethiopia. BMC Health Serv Res. 2016;23;16(1). doi:10.1186/s12913-016-1414-6.
• Macit M, Karaman M, Parlak M. Bireylerin akılcı ilaç kullanım bilgi düzeylerinin incelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019;6(2):372–87.
• Beggi B, Aşık Z. Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastaların akılcı ilaç kullanımı yönünden değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal. 2019;19(1). doi.org/10.17098/amj.582021
• Utli H, Turan M. 0-12 yaş arası çocuğa sahip ebeveynlerin akılcı ılaç kullanımına yönelik tutumlarının ıncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2020;36(2):87–95.
• Nadeshkumar A, Sathiadas G, Sri Ranganathan S. Rational dispensing of oral dosage forms of medicines to children at a teaching hospital in Sri Lanka. BMC Health Serv Res. 2020 May 6;20(1). doi: 10.1186/s12913-020-05246-x.
• Çiftçi B, Aksoy M. Çocuklarda akılcı ilaç kullanımı ve hemşirelerin sorumlulukları. Gümüşhane University Journal of Health Sciences. 2017;6(3):191–4.
• Nadeshkumar A, Sathiadas G, Sri Ranganathan S. Administration of oral dosage forms of medicines to children in a resource limited setting. PLoS One. 2022;17(12). doi: 10.1371/journal.pone.0276379
• Tural Büyük E, Ünaldı Baydın N. Hasta güvenliği kapsamında akılcı ilaç kullanımında annelerin tutumlarına yönelik bir araştırma. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences. 2021;24(3): 349 -356 doi.org/10.17049/ataunihem.791942
• Şendir M, Çelik Z, Güzel E, Büyükyılmaz F. Aile sağlığı merkezlerine başvuran bireylerde akılcı ilaç kullanım alışkanlıklarının belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2015 [cited 29-07-2022];14(1):15–22. Available from: https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/200115
• Tosun N, Hoşgör H. E-sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanımı farkındalığı arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2021;22(2):82–102. doi:10.37880/cumuiibf.896847.
• Kuloğlu Ç, Ekici E. Ebeveynlerin akılcı ilaç kullanım tutumlarının incelenmesi. Turkish Journal of Pediatric Disease. 2021;2022(16):1–10. doi.org/10.12956/tchd.860536.
• Yılmaz D. Çocuğu hastanede yatan ebeveynlerin akılcı ilaç kullanımına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi. 2020;30;2(3):129–36. doı: 10.48071/sbuhemsirelik.773332.
• Johnson C, Nordby A, Brage Hudson D, Struwe L, Ruppert R. Quality improvement: Antimicrobial stewardship in pediatric primary care. J Pediatr Nurs. 2023;70:54–60. doi:10.1016/j.pedn.2023.02.002.
• Yazıcı T, Kutlu R. Evaluatıon of fever management and ratıonal drug use ın mothers of chıldren under the age of fıve. Journal of Istanbul Faculty of Medicine / İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi. 2022;85(3):404–15. doi:10.26650/IUITFD.1000301.
• Karaman A, Ayoğlu T, Aydoğan MN, Kuğu E. Hemşirelik Öğrencilerinin Akılcı İlaç Kullanma Durumları. Florence Nightingale Hemsire Derg. 2019 Jun 1;27(2):143-156. doi: 10.26650/FNJN18021.
• Sousa B de. Introduction to IBM SPSS Statistics 25. 1th ed. England: MARK0793-1 Marketing Research; 2020.
• Yılmaz Kurt F, Kahri̇man İ, Atay S, Aldemi̇r F. Annelerin akılcı ilaç kullanımına yönelik tutumları ve reçetesiz ilaç kullanım durumlarının incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Araştırma Makalesi GUJHS. 2022 [cited 28.06.2022];10(2):487–96. Available from: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1844597
• Gulcan MK, Sahiner NC. Determining the fever-related knowledge and practices of mothers with children aged 1–5 years presenting to a child emergency service with fever complaints in Turkiye. J Pediatr Nurs. 2023;69:e13–20. doi:10.1016/j.pedn.2022.11.024.
• Rostami A, Sabet HR, Azarm E, Kangari H, Elihaei Z, Khodadoustan Shahraki B, et al. Self-Care management, patient education, and nursing support in patients with diabetes and hypertension. Galen Medical Journal. 2024;13:e3166. doi.org/10.31661/gmj.v13i.3166.
• Kahrizi N, Basiri K, Rostami M, Najafi A, Navkhasi S. The necessity of health literacy in the nursing unit for patient education and follow-up. Journal of Education and Community Health. 2023;10(1):58–9. doi:10.34172/jech.2023.2218.
• Yıldırım Z, Kaşıkçı M. The effect of education on self-care agency and rational drug use of patients with COPD. Patient Educ Couns. 2023;114:107804. doi: 10.1016/j.pec.2023.107804.
• Cakmak V, Pakyuz S. The effects of education given by nurses on rational drug use and health literacy of patients receiving hypertension treatment. Journal of Nursing and Midwifery Sciences. 2021;8(4):246. doı:10.4103/jnms.jnms_168_20.
• Dinçoğlu H. Diabetes mellitus, insulin therapy, oral antidiabetic, rational drug use. The Journal of Turkish Family Physician. 2020;11(3):131–40. doi: 10.15511/tjtfp.20.00331.
• Özdemir A, Yeniçeri EN, Topal Y. The effect of long-term drug use on rational use of medicines in children with medical illness. Family Practice and Palliative Care. 2023;8(6):165–9. doi:10.22391/fppc.1370127.