İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Küresel İklim Değişikliği Farkındalık Düzeyinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 1, 32 - 41, 04.02.2025

Sena Nur Gündoğdu , Merve Sülü , Gülseda Boz , Ayşe Baran , Ali Özer

https://doi.org/10.35232/estudamhsd.1539817

Öz

İklim değişikliği 21. Yüzyılda küresel sağlığı etkileyen önemli bir tehdit olarak görülmektedir. Bu nedenle iklim değişikliği konusunda farkındalık düzeyinin saptanması yapılacak müdahaleler açısından etkili olacaktır. Bu çalışmada İnönü Üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin küresel iklim değişikliği farkındalık düzeyleri ve etkileyen değişkenler incelenmiştir. Şubat-Mart 2024 tarihleri arasında yapılan bu araştırma kesitsel tiptedir. Çalışmanın yapılabilmesi için gerekli izin ve etik kurul onayı alınmıştır. Örneklem büyüklüğü 280 kişi olarak hesaplanmış, sınıfa göre tabakalandırma yapılarak 283 öğrenciye gözlem altında anket uygulanmıştır. Anket formunda sosyodemografik özellikleri içeren sorular, küresel iklim değişikliği farkındalığı ile ilişkili sorular ve Küresel İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeği yer almaktadır. İstatistiksel analizlerde Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis Varyans Analizi kullanılmıştır. Öğrencilerin %50,2’si kadın, %36,0’ı 23 yaş ve üzerindedir. %20,1’i birinci sınıf öğrencisidir. Öğrencilerin %61,8’inin Küresel İklim Değişikliği konusundaki farkındalıkları orta düzeyde tespit edilmiştir. Küresel İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeğinden alınan puanlara göre kadınların iklim değişikliği konusundaki farkındalığı erkeklerden anlamlı olarak yüksek saptanmıştır (p=0,021). İklim değişikliği konusunda endişesi olanların ve bilgi sahibi olan öğrencilerin farkındalığının daha yüksek olduğu görülmüştür (p<0,05). Öğrencilerden bilgi sahibi olanların farkındalığının daha yüksek çıkması nedeniyle bu konuda bilinçli olmaları için eğitim müfredatlarına bu konular eklenmelidir. Hekimlerin, toplumda örnek alınan bir grup olması nedeniyle tıp fakültesi öğrencilerinin iklim değişikliği ile ilgili bilinçli ve bilgilendirici adımlar atmaları, gelecek nesillerin sağlığını korumak adına kritik öneme sahiptir.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği, tıp öğrencileri, farkındalık.

Etik Beyan

Çalışmanın yapılabilmesi için İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığından ve İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Girişimsel Olmayan Etik Kurulundan etik kurul onayı alınmıştır (Karar No:2024/5541).

Teşekkür

Çalışmaya katılan tüm öğrencilere teşekkür ederiz.

Investigation of Global Climate Change Awareness Level in Inonu University Medical Faculty Students

Öz

Climate change is a significant threat to global health in the 21st century. Therefore, measuring the state of awareness of climate change can help develop effective interventions. This study intends to investigate global climate change awareness and the influencing factors among medical students at Inonu University.This cross-sectional study was conducted between February-March 2024. All necessary permissions and ethical approval were obtained for the study. The sample size was determined to be 280, and in the present study, 283 students were surveyed under observation using stratified sampling according to class year. The form included questions about sociodemographics, questions related to global climate change awareness, and the Global Climate Change Awareness Scale. Statistical analyses were performed using the Mann-Whitney U Test and Kruskal-Wallis Variance Analysis. Of the students, 50.2% were female, 36.0% were aged 23 and above. It was found that 61.8% of the students had a moderate level of awareness about global climate change. According to the scores obtained from the Global Climate Change Awareness Scale, awareness levels were significantly higher among females compared to males (p=0.021). In addition, awareness levels were better among students worried about climate change and those knowledgeable about climate change. Consequently, in the education curriculum, topics on climate change should be featured to increase awareness among students who are already knowledgeable about it. Since physicians are considered role models in society, informed and proactive steps regarding climate change on the part of medical students can protect the health of future generations.

Anahtar Kelimeler

Climate change, medical students, awareness

Kaynakça

• World Health Organization. Climate change 2023.[İnternet] [cited 30.06.2024] Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/climate-change-and-health
• T.C.Çevre, Şehircilik Ve İklim Değişikliği Bakanlığı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü. İklim değişikliği ve mevcut durum. İklim değişikliği 2015. [İnternet][Erişim Tarihi 01.07.2024] Erişim Adresi: İklim Değişikliği - Meteoroloji Genel Müdürlüğü (mgm. gov.tr)
• Lancet Countdown:Tracking progress on health and climate change 2023. .[İnternet] [cited 30.06.2024] Available from:Visual summary - Lancet Countdown
• Donatti CI, Nicholas K, Fedele G, Delforge D, Speybroeck N, Moraga P, et al. Global hotspots of climate-related disasters. Int J Disaster Risk Reduct. 2024;108. doi:10.1016/j.ijdrr.2024.104488.
• World Health Organization. Heat and health 2024. .[İnternet] [cited 30.06.2024] Available from: Heat and health (who.int)
• Halady IRA, Rao PH. Does awareness to climate change lead to behavioral change? Int J Clim Chang Strateg Manag. 2015;7(3):394–417. doi:10.1108/17568691011020229.
• American Medical Association. AMA adopts new policies at 2019 Annual Meeting. [İnternet] [cited 20.07.2024] Available from: https://www.ama-assn. org/press-center/press-releases/ama-adopts-new-policies-2019-annual-meeting
• Yang L, Liao W, Liu C, Zhang N, Zhong S, Huang C. Associations between knowledge 71 of the causes and perceived impacts of climate change: a cross-sectional survey of medical, public health and nursing students in universities in China. Int J Environ Res Public Health. 2018;15(12):1–14. doi:10.3390/ijerph15122650.
• Hampshire K, Ndovu A, Bhambhvani H, Iverson N. Perspectives on climate change in medical school curricula-a survey of U.S. medical students. J Clim Chang Heal [Internet]. 2021;4:100033. Available from: doi:10.1016/j.joclim.2021.100033.
• Koşan Z, Yavuz E, Yılmaz S, Yerli EB . Tıp fakültesi öğrencilerinin küresel iklim değişikliği ve sağlık etkilerine yönelik farkındalık düzeyleri. Climatehealth. 2023;3(2):46-62.
• Ergin A, Akbay B, Özdemir C, Uzun SU. Tıp fakültesi öğrencilerinin küresel ısınma ve sağlığa etkileri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Pam Med J 2017;(2):172-180 doi: 10.5505/ptd.2017.15428.
• Mazzalai E, Chiappetta M, La Torre G. Knowledge on causes and consequences of climate change in a cohort of Italian students. Clin Ter. 2022;173(5):443-452. doi: 10.7417/CT.2022.2461.
• Majra, JP, Acharya D. Protecting health from climate change: preparedness of medical interns. Indian Journal of Community Medicine. 2009;34(4):317-320. doi: 10.4103/0970-0218.58390.
• Wenmin L, Lianping Y, Shuang Z, Hess JJ, Qiong W, Junzhe B, Cunrui H, Preparing the next generation of health professionals to tackle climate change: Are China’s medical students ready?. Environ Res. 2019;168:270-277. doi:10.1016/j. envres.2018.10.006.
• Yüce Yörük EA, Varer Akpınar C. Bir üniversitedeki öğrencilerin küresel iklim değişikliğine yönelik farkındalıkları. Osmangazi Tıp Dergisi. 2023;45(4):471-9. doi: 10.20515/otd.1278028.
• Deniz M, İnel Y, Sezer A. Üniversite öğrencilerinin küresel iklim değişikliğine yönelik farkındalık ölçeği. lnternational Journal of Geography and Geography Education. 2021(43):252-64.
• The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Climate Change 2023: Synthesis Report. IPCC, Geneva, Switzerland. .[İnternet] [Erişim Tarihi 01.07.2024] Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-cycle/
• Reddy GP, Rajamouli J, Arora KD, Jothula KY, Amaravadi S, Boda A. Knowledge, perceptions and practices of medical students towards climate change and global warming: A cross sectional study. J Family Med Prim Care. 2022;11(6):2557-64. doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_1782_2
• Emecen Y, Erdem N. İklim değişikliğine yönelik farkındalığın üniversite öğrencisi bakış açısıyla değerlendirilmesi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi mimarlık fakültesi örneği. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi. 2022;6(16):206-24.doi:1054707/meric.1118584.
• Ryan EC, Dubrow R, Sherman JD. Medical, nursing, and physician assistant student knowledge and attitudes toward climate change, pollution, and resource conservation in health care. BMC Med Educ. 2020; 20(1):200. doi:10.1186/s12909-020-02099-0.
• Özer Z, Teke N, Görümlü N, Kılınç Z. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin küresel ısınma hakkında bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2021;8(3):199-205. doi:10.52880/sagakaderg.888949.
• Walter LF, Desalegn YA, Tony W, Chris S, Arminda P, Paul P, Mark M, Amanda LS, Antonis S, Sara M, Todd L, Garcia VA, Ulisses MA, Nikolaou I, Marina K. An assessment of attitudes and perceptions of international university students on climate change. Risk Anal. 2023;39. doi:10.1016/j.crm.2023.100486.
• Mat STB, Yılmaz BN. Is awareness of climate change a predictor of eco-anxiety? research within the scope of nursing students. Nurse Educ Today.2024;140. doi: 10.1016/j.nedt.2024.106274.
• Gülsoy E, Korkmaz M. Üniversite öğrencilerinin sosyo-ekonomik özelliklerinin küresel ısınma ve iklim değişikliği algıları üzerine etkileri. Turkish Journal of Forestry. 2020;21(4): 428-37. doi: 10.18182/tjf.798032.
• Rahman MS, Mohamad OB, Zarim Zb. Climate change: a review of its health impact and perceived awareness by the young citizens. Glob J Health Sci. 2014;16;6(4):196-204. doi: 10.5539/gjhs.v6n4p196.
• Ağıralan E, Sadioğlu U. İklim değişikliği farkındalığı ve toplum bilinci: İstanbul örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.2021;21(2):627- 54. doi:10.18037/ausbd.959287.
• Deveci SE, Kurt O, Pirinçci E, Oğuzöncül AF. Knowledge and awareness of a medical faculty students in Turkey about global warming, climate change and their consequences. Human Sciences [Internet]. 2019 [cited 2024 Aug.26];16(2):679-8. Available from: https://www.jhumansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/5587
• Jason G, Anna G, Nicholas P, Barbara E, Paul A, Kari N, Michael AG. Teaching medical students about the impacts of climate change on human health. J Clim Chang Health. 2021;3. doi: 10.1016/j. joclim.2021.100020.
• Incesu O, Yas MA. The relationship between nursing students’ environmental literacy and awareness of global climate change. Public Health Nursing. 2024;41(1):67-76. doi:10.1111/phn.13255.
• Sakarya S, Güney M, Akıncı DE, Çakmak A. University students’ awareness profile on environmental sensitivity and global climate change. Environ Dev Sustain. 2023. doi: 10.1007/s10668-023-04003-4.