HİKÂYE KİTAPLARININ SOSYAL-DUYGUSAL ALAN KAZANIMLARINI DESTEKLEMELERİ YÖNÜNDEN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 265 - 286, 28.06.2018

Emine Sildir Aysel Tüfekci Akcan

Öz

Araştırmanın amacı okul öncesi eğitim kurumlarında
kullanılmakta olan resimli hikâye kitaplarının, Milli Eğitim Bakanlığı 2013
Okul Öncesi Eğitim Programında yer alan sosyal duygusal gelişim alanı kazanım
ve göstergelerini destekleme durumlarını incelemektir. Amasya il merkezinde
bulunan yirmi iki farklı okuldaki kitap merkezlerinde kullanımda olan ve
içerisinde tek bir öykü barındıran toplam 300 öykü kitabı çalışmaya dâhil
edilmiştir. Kitap içerikleri araştırmacılar tarafından geliştirilen Kitap Künye
Formu ve Kitap İçerik Bilgi Formu kullanılarak incelenmiştir, elde edilen
veriler yüzde ve frekans değerleri hesaplanarak analiz edilmiştir. Bulgular
sosyal duygusal gelişim alanı kazanım ve göstergelerinin öykü kitaplarında
temsil edilme oranlarının çeşitlilik gösterdiğini, bazı kazanımların yüksek
temsil oranına karşın bazı kazanımların oldukça düşük düzeyde temsil edildiklerini
göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, Resimli hikâye kitabı, Sosyal-duygusal gelişim, MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı

EXAMINATION OF STORY BOOKS IN TERMS OF THEIR SUPPORTIVENESS OF SOCIAL-EMOTIONAL LEARNING OUTCOMES

Öz

The purpose of this study
is to examine the supportiveness of picture storybooks used in pre-schools in
regard to the learning outcomes and indicators of the social-emotional
development domain within the 2013 Pre-school Education Program of the Ministry
of National Education. In this study, 300 storybooks, each consisting of only
one story and used in the book center of 22 different schools in the city center
of Amasya, were examined. For this purpose, the Book Content Information Form
and the Book Imprint Form, developed by the researchers, were used. The data
were analyzed by calculating the percentage and frequency values. Consequently,
it was observed that the rate of representation of the learning outcomes and
indicators of social emotional development domains in story books varied and that
while some learning outcomes were represented at a high level, others were
represented at a very low level. 

Anahtar Kelimeler

: Kindergarten education, Picture story book, Social-emotional development, 2013 Pre-school Education Program of the Ministry of National Education

Kaynakça

• Alpay, M. (1987). Okul öncesi dönemde edebiyatın işlevi. M. R. Şirin (Ed.), Çocuk edebiyatı yıllığı-1987 içinde (s. 523-528). İstanbul: Gökyüzü.
• Arda, T. B. & Ocak, Ş. (2012). Sosyal yeterlilik ve alternatif düşünme stratejilerinin desteklenmesi- ADSD Okulöncesi program. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (4),2679-2698. https://www.edam.com.tr/kuyeb/pdf/tr/1fe174dc916a99202aafbd67ade6fc39uarda.pdf adresinden erişilmiştir.
• Arı, R. (2003). Gelişim ve öğrenme. Konya: Atlas.
• Bahman, S. &Maffini, H. (2008). Developing children's emotional intelligence. London: Continuum. http://site.ebrary.com/lib/amasya/reader.action?docID=10427124 adresinden erişilmiştir.
• Baştuğ, M.,& Kurnaz, A. (2013, Kasım). Birinci sınıfa hazır olmaya ilişkin öğretmen beklentileri. International Symposıum on Changes and New Trends in Education Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Bayazıt, B., Telci, Ş., Erenci, T. & Canerik, Ç., (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında yapılan rekreaktif etkinliklerin çocukların sosyal gelişim ile güven duygusu gelişimine etkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, V(3), 107-113. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/17/886/11148.pdf adresinden erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012) Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Ciravoğlu, Ö. (1997). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Esin.
• Dereli İman, E. (2014). Değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocukların sosyal gelişimine etkisi: sosyal beceri, psiko-sosyal gelişim ve sosyal problem çözme becerisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 249-268. https://www.edam.com.tr/kuyeb/pdf/tr/2d55df4e2179caad67f7cb34a1f9df4celitr.pdf adresinden erişilmiştir.
• Dinçer, Ç., Demiriz, S. & Şimşek, I. (2003). Okulöncesi dönem çocuğu olan ebeveynlerin sanat etkinliklerine yaklaşımlarının incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 28(129), 50-63. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/5113 adresinden erişilmiştir.
• Dirican, R. & Dağlıoğlu, H. E. (2014). 3-6 Yaş gurubu çocuklarına yönelik hazırlanan resimli hikâye kitaplarının bazı temel değerler açısından incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(2), 44-69. file:///C:/Users/User/Downloads/dosya-cfd0777eb4b8ba9b0064981d4f384bab.pdf adresinden erişilmiştir.
• Durmuşoğlu Saltalı, N. & Deniz, M. E. (2010). Duygu eğitimi programının okul öncesi eğitime devam eden altı yaş çocuklarının duygusal gelişimine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2105-2140. http://www.kuyeb.com/pdf/tr/739e7c11372d71e4c5ead004e9282e44usoglu.pdf adresinden erişilmiştir.
• Göknil, C. (2000). Okul öncesi çocuk edebiyatı denilince ne anlaşılmalıdır?. M.R. Şirin, (Ed.), 99 Soruda çocuk edebiyatı içinde (s. 138-141). İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Gönen, M. & Veziroğlu, M. (2013). Çocuk edebiyatının genel hedefleri. M. Gönen (Ed.), Çocuk edebiyatı içinde (s. 1-12). Ankara: Eğiten Kitap.
• Gönen, M. (2000). Çocuk edebiyatının hedeflerini kısaca açıklar mısınız?. M.R. Şirin (Ed.), 99 soruda çocuk edebiyatı içinde (s. 43-44). İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Işıklı, S. & Keser, E. (2012). Duygular ve duygularla başa çıkma. N. Güngör Ergan, B. Şahin Kütük & R. Coştur (Eds.), Davranış bilimleri içinde (s. 67-79 ) Ankara: Siyasal.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Karatay, H. (2007). Dil edinimi ve değer öğretimi sürecinde masalın önemi ve işlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463-475.
• Kardaş, C. & Alp, D. (2013). Çocuk edebiyatı ve medya. Ankara: Eğiten Kitap.
• Komisyon, (2013). Milli Eğitim Bakanlığı okul öncesi eğitim programı. Ankara: MEB.
• Kuşcu, Ö., Bozdaş, Y., & Yıldırım Doğru, S. S. (2014). Montessori eğitiminin çocuklarda sorumluluk alma, sırasını bekleme, başladığı işi bitirme becerisine etkisinin değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 307-322. http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TTAR%2CTSOS&ano=186646_7caeddf52fe10d2247afe4360e4459e5 adresinden erişilmiştir.
• Kuzu, T. (2008). Aytül Akal’ın masallarıyla çocukta çevre bilinci geliştirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 327-339. http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/download/420/402 adresinden erişilmiştir.
• Martin, L.T., Sontag-Padilla, L. & Cannon, J. S. (2015). Off to a good start: Social and emotional development of memphis’ children. Santa Monica: Rand http://site.ebrary.com/lib/amasya/detail.action?docID=11010050 adresinden erişilmiştir.
• Mert, O., Albayrak, F. & Serin N. (2013). Çeviri çocuk kitaplarının kültür açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 58-73. http://anadiliegitimi.com/article/view/5000039340/5000038211 adresinden erişilmiştir.
• Nespeca, M. S. & Reeve, J. B. (2003). Picture books plus 100 extension activities in art, drama, music, math and science. Chicago: American Library Association. http://site.ebrary.com/lib/amasya/reader.action?docID=10194659 adresinden erişilmiştir.
• Northrup, M. (2012). Picture books for children: Fiction, folk tales, and poetry. United States: ALA Editions. http://site.ebrary.com/lib/amasya/reader.action?docID=10635885 adresinden erişilmiştir.
• Nutbrown, C. (2006). Key concepts in early childhood education and care. London: Sage.
• O’Hagan, K. (2006). Identifying emotional and psychological abuse: A guide for child care professionals. London: Open University. http://site.ebrary.com/lib/amasya/reader.action?docID=10175224 adresinden erişilmiştir.
• Ömeroğlu, E. (1998). Okul öncesi dönemde dil gelişimi ve çocuk edebiyatı. Türk Dili, 556, 302-306.
• Özdemir, E. & Sezginsoy Şeker, B. (2014). Okul öncesi ve ilköğretim 1. Sınıf öğrencilerinde Atatürk kavramının gelişiminin incelenmesi: Disiplinler arası çalışma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 47(2), 161-178. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/1996/20848.pdf adresinden erişilmiştir.
• Robinson, M. (2007). Child development and behaviour 0 - 8: A journey through the early years. London: Open University. http://site.ebrary.com/lib/amasya/detail.action?docID=10229841 adresinden erişilmiştir.
• Sever, S. (1995). Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler. Abece Eğitim Ekin ve Sanat Dergisi, 107, 14-15.
• Thwaites, J. (2008). 100 Ideas for the early years: 100 ideas for teaching personal, social and emotional development. New York: Continuum. http://site.ebrary.com/lib/amasya/reader.action?docID=10427189 adresinden erişilmiştir.
• Trawick-Swith, J. (2013). Bebeklikte sosyal duygusal gelişim. B. Akman (Ed.), Erken çocukluk döneminde gelişim çok kültürlü bir bakış açısı (Ö. Özgün, Çev.) içinde (s.169-171). Ankara: Nobel.
• Ulusoy, D. (2012). Sosyalleşme. N. Güngör Ergan, B. Şahin Kütük & R. Coştur (Eds.), Davranış bilimleri içinde (s. 365-376) Ankara: Siyasal. Ulutaş, İ. & Ersoy, Ö. (2004). Okul öncesi dönemde sanat eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12 (1), 1-12. http://www.kefdergi.com/12_1.pdf adresinden erişilmiştir.
• Uzmen, S. & Mağden D. (2002). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş çocuklarının prososyal davranışlarının resimli çocuk kitaplarıyla desteklenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1), 193-212.
• Veziroğlu, M. (2009). Resimli çocuk kitaplarının MEB okul öncesi eğitim programındaki kazanımlara uygunluğunun incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Wilson, R. (2003). The role of emotional competence in the development of the young child. In K. MenkePaciorek & J. HuthMunro (Eds.), Early childhood education (25. edition). Dubuque Iowa: Dushkin Online.
• Worthom, S. C. (1998). Early childhood curriculum developmental bases for learning and teaching (2. edition). Ohio: Merrill.
• Yağmurlu, B. & Candan Kodalak, A. (2010). Ebeveynlik ve okul öncesi dönemde sosyal gelişim. T. Solmuş (Ed.), Romantik ilişkiler, evlilik ve ana-baba çocuk ilişkileri içinde (s. 299-309). Ankara: Nobel. https://ais.ku.edu.tr/AR/BSELCUK200934__sosyalgelisim.pdf adresinden erişilmiştir.
• Yavuzer, H. (2005). Resimleriyle çocuk. İstanbul: Remzi.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.