THE NARRATIVE OF THE PROPHET MUHAMMAD IN THE HISTORY COURSE BOOKS USED BETWEEN THE YEARS 1931-1977 IN TURKEY

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 46 - 65, 29.12.2018

Yusuf Ziya Aktaş Uğur Ünal

Öz

The purpose of this research is to analyze the narrative of Muhammad in history course books in depth. The document analysis method, within the qualitative approach approach, was used in the study. The data source of the research consisted of the relevant sections of the history course books, used between the years 1931-1977, in the Republican Period. The collected data were analyzed with the content analysis technique. The presentation, content, language, and style of the relevant course books were discussed in terms of their appropriateness for the pedagogical level. As a result of the analyses, it was found that the narrative of the Prophet Muhammad was affected by the historical and political conditions of the period. In addition, it was observed that an ideological language was used in the course books taught in the early period, therefore they deviated from the scientific attitude. However, it was seen that a more scientific and convenient language was used in the course books used after 1950.

Anahtar Kelimeler

İslamic History, The Prophet Muhammad, History course books

1931-1977 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE OKUTULAN TARİH DERS KİTAPLARINDA HZ. MUHAMMED ANLATISI

Öz

Bu araştırmanın amacı, Tarih ders kitaplarında Hz. Muhammed anlatısını detaylı biçimde analiz edebilmektir. Çalışmada nitel yaklaşım kapsamında döküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın veri kaynağını, Cumhuriyet Döneminde 1931-1977 yılları arasında tarih derslerinde okutulan tarih ders kitaplarının ilgili bölümleri oluşturmaktadır. Çalışmada toplanan veriler içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Bahsi geçen ders kitaplarındaki sunum, içerik, dil ve üslup, pedagojik düzeye uygunluk açısından tartışılmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda, tarih ders kitaplarında Hz. Muhammed anlatısının, dönemin tarihsel ve siyasi şartlarından etkilendiği saptanmıştır. Erken dönem ders kitaplarında, ideolojik bir dil kullanıldığı ve buna bağlı olarak bilimsellikten uzaklaşıldığı gözlenirken, 1950 sonrası okutulan ders kitaplarında daha düzeyli ve bilimsel bir dil kullanıldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İslam Tarihi, Hz. Muhammed, Tarih Ders Kitapları

Kaynakça

• Akbaba, B. (2015). Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşundan günümüze lise tarih ders kitaplarında Türk-Arap ilişkilerinin sunumu ve Arap imajı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 337-356. doi: 10.17152/gefad.86664
• Altunışık, R, Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya. Altuntaş, H. & Şahin, M. (2008). Kur’an-ı Kerim Meali. Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Ata, B. (2017). Türkiye’de bir psikolog tarih ders kitabı yazarı oldu: Psikolog Ali Haydar Taner ve ortaokul için tarih- II üzerine. Turkish History Education Journal, 6(2), 215-242. doi: 10.17497/tuhed.343074
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Demircioğlu, İ. H. (2013). Tarih ders kitabı yazımında yeni yaklaşımlar. Karadeniz Araştırmaları, 38, 119-133.
• Forster, N. (1995). The analysis of company documentation. C.Cassell & G. Symon (Ed.) Qualitative methods in organizational research: A pratical guide içinde. London: Sage.
• Hayta, N. & Karabağ, Ş.G. (2003). Tarih ders kitapları nasıl analiz edilmelidir? N. Hayta (Ed.), Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu içinde (ss.31-45). Ankara: Nobel.
• Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş. Ankara: Bilgesu.
• Safran, M. (2008). Türkiye’de tarih eğitimi ve öğretimi. Safran, M. & D. Dilek (Yay. Haz.). 21.yüzyılda kimlik, vatandaşlık ve tarih eğitimi içinde (ss. 13-23). İstanbul: Yeni İnsan.
• Şahin, M. (2011). Sosyal bilgiler ders kitaplarının mesaj tasarımı ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.b.). Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, T. & Şimşek, A. (2015). Erken Cumhuriyet dönemi lise tarih ders kitaplarında din anlatısı. Eğitim ve Bilim, 40(179). doi: 10.15390 /eb.4246.