The Effects of Secondary School Students' Family Ties and Domestic Violence on Self Esteem

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 124 - 142, 28.06.2020

Hüsne Demirel , Sinem Özmen Doğan

Öz

The sample of the study conducted to determine the effects of family ties and family violence on secondary school students' self-esteem constitutes an upper socio-economic level secondary school and a low socio-economic level secondary school in Bornova District of Izmir. 537 students in these schools were included in the research. The data of the study were collected using Rosenberg Self-Esteem Scale, developed by Morris Rosenberg, Family Ties Scale, developed by Demirel and Erdamar, and the questionnaire form used to determine domestic violence exposure and demographic information of students. As a result of the study, it was found that students' self-esteem and family ties score was close to high and that they experienced low violence in the family. It was found that the self-esteem scores of the students did not change according to sex, that the self-esteem scores increased as the education level of parents (p<0.01, p0.001) and socio-economic (p0.001) levels increased, and that this difference was statistically significant. It was demonstrated that the violence in the family had an impact on self-esteem, that the students with high self-esteem were exposed to less violence from their families, and that this situation was significant as a result of statistical analysis (p<.001). It was determined that family ties decreased as the students' grade increased, i.e. as their age increased (p <0.001), and had no effect on self-esteem (p> 0.05). 

Anahtar Kelimeler

Self-esteem, Violence, Family ties

Ortaokul Öğrencilerinin Aile Bağları ve Ailede Şiddet Görme Durumunun Benlik Saygısına Etkisi

Öz

Ortaokul öğrencilerinin aile bağları ve ailede şiddet görme durumlarının benlik saygısına etkisini belirlemek amacı ile yapılan çalışmanın örneklemini, İzmir’in Bornova İlçesinde üst sosyo-ekonomik düzey semtteki bir ortaokul ile düşük sosyo-ekonomik düzeydeki bir ortaokul oluşturmaktadır. Bu okullardaki 537 öğrenci araştırma kapsamına alınmıştır Çalışmanın verileri için, Morris Rosenberg tarafından geliştirilen Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Demirel ve Erdamar tarafından geliştirilen Aile Bağları Ölçeği ile öğrencilerin aile içi şiddet görme durumlarını ve demografik bilgilerini belirlemek için anket formu kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda öğrencilerin benlik saygıları ve aile bağları puanının yükseğe yakın olduğu, ailede düşük düzeyde şiddet gördükleri saptanmıştır. Öğrencilerin benlik saygısı puanlarının cinsiyete göre değişmediği, anne ve babanın eğitim düzeyi (p<0.01, p<0.001) ile sosyo-ekonomik (p<0.001) düzey arttıkça benlik saygısı puanlarının da arttığı ve bu farklılığın istatistiki açıdan önemli olduğu bulunmuştur. Ailede şiddet görme durumunun benlik saygısı üzerinde etkili olduğu, yüksek benlik saygısına sahip öğrencilerin ailelerinden daha az şiddet gördükleri, bu durumun istatistiki analiz sonucunda önemli olduğu ortaya konulmuştur (p<.001). Aile bağlarının, öğrencilerin sınıf düzeyi yükseldikçe, yani yaşları arttıkça, azaldığı (p<0.001) ve benlik saygısı üzerinde etkisinin olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). 

Anahtar Kelimeler

Benlik saygısı, Şiddet, Aile bağları

Kaynakça

• Ayan, S. (2007). Aile içinde çocuğa yönelik şiddet (Sivas İlköğretim öğrencileri üzerine bir inceleme), Doktora Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Baybek, H. & Yavuz, S. (2005). Muğla Üniversitesi öğrencilerinin benlik saygılarının incelenmesi. SBE Dergisi, 14, 73-95.
• Beliner, A. S. (2006). Konak sağlık grup başkanlığı’na bağlı kurumlarda çalışan personelin aile içi şiddetle karşılaşmasının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Chubb, N. H., Fertman, C. I. & Ross, J. L. (1997). Adolescant self esteemand locus of control: A longitudinal study of gender and age differences. Adolescence, 32(125), 113-129.
• Çetinkaya, S., Arslan, S., Nur, N., Özdemir, D., Demir, Ö. F. & Sümer, H. (2006). Sivas il merkezinde sosyo ekonomik düzeyi farklı üç ilköğretim okulu öğrencilerinin benlik saygısı düzeyi. Klinik Psikiyatri, 9, 116-122.
• Demirbaş, E. (2009). Lise öğrencilerinin utangaçlık ve benlik saygılarının fonksiyonel olmayan tutumlar açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Demirel, H. & Erdamar Koç, G. (2009). Examining the relationship between job satisfaction and family ties of turkish primary school teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(2009), 2211-2217.
• Demirel, H. & Erdamar Koç, G. (2013). The relationship between family structure and family ties according to generations. Avrupa Sosyal Bilimler Araştırmaları Konferansı’nda sunulmuş bildiri, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Diener, E. & Diener, M. (1995). Cross-cultural correlates of life satisfaction and self-esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 68(4), 653-663.
• Dolenc, P. (2008). Pupils’ physical self-concept and selfesteem: Gender differences. Didactica Slovenica- Pedagoska Obzorja, 23(1), 53-61.
• Erbil, N., Divan, Z. & Önder, P. (2006). Ergenlerin benlik saygısına ailelerin tutum ve davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum, 3(10), 8-15.
• Güler, N., Uzun, S., Boztaş, O. Z. & Aydoğan, S. (2002). Anneleri tarafından çocuklara uygulanan duygusal ve fiziksel istismar/ihmal davranışı ve bunu etkileyen faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24 (3), 128 -134.
• Güvenç, G. & Aktaş, V. (2006). Ergenlik döneminde yaş, toplumsal cinsiyet, bireysel ve ilişkisel tutumlar, benlikdeğeri ve yaşam becerilerine ilişkin algı arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 21(57), 45-62.
• Karademir, T., Döşyılmaz, E., Çoban, B. & Kafkas, M. E. (2010). Beden eğitimi ve spor bölümü özel yetenek sınavına katılan öğrencilerde benlik saygısı ve duygusal zeka. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 653-674.
• Karataş, Z. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin empatik becerileri ve benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 97-114.
• Kırbaş, Ş., Taşmektepligil, Y. & Üstün, A. (2007). Ortaöğretimde gençleri şiddete yönelten nedenler ve şiddeti engellemede spor aktivitelerinin rolünün incelenmesi Amasya İli örneği. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5, 177-185.
• Koçak, E. (2008). Öğrencilerde yalnızlığın yordayıcısı olarak benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Köksal, D. (1998). 1930’lar ve 40’larda Kadın. Cinsiyet ve Ulus. Toplumsal Tarih, 51, 31-35.
• Novak, G. & Peleaz, M. (2004). Internalization of values and self-esteem among Brazilian teenages from authoritative teem among Brazilian teenages from authoritative indulgent authoritarian and negelctful homes. Adolescence Journal, 43,13-29.
• Owens, M. D., Scofield, B. E. & Taylor, C. E. (2003). Incorporating mother-daughter groups within clinical settings to increase adolescent females’ self-esteem. Journal of Family Issues, 24(7), 895-907.
• Öner Altıok, H., Ek, N. & Koruklu, N. (2010). Üniversite öğrencilerinin benlik saygı düzeyi ile ilişkili bazı değişkenlerin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 99-120.
• Özmen, F. (2007). Algılanan aile içi iletişim biçimlerinin ergenlerin benlik saygısına etkisi ve bir uygulama örneği. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Öztürk, H. & Sevil, Ü. (2005). Gebelikte “Şiddet”. Sağlık ve Toplum Dergisi, (1), 25-31.
• Phillips, D. (2012) Troubled children: Violence and illicit sexual behaviour in Trinidad schools. Caribbean Dialogue, 13, 37-66.
• Plummer, D. (2005). Helping adolescents and adults to build self-esteem, London: Jessica Kingsley.
• Ponsoda, V., Abad, F. J., Francis, L. J. & Hills, P. R. (2008). Gender differences in the Coopersmith self-esteem inventory the incidence of differential item functioning. Journal of Individual Differences, 29(4), 217-222.
• Puskar, K. R., Bernardo, L. M., Ren, D. X., Haley, T. M., Tark, K. H., Switala, J. & Siemon, L. (2010). Self-esteem and optimism in rural youth: gender differences. Contemporary Nurse, 34(2), 190-198.
• Quatman, T. & Watson, C. M. (2001). Gender differences in adolescent self esteem: An exploration of domains. Journal of Genetic Psychology, 162, 93-117.
• Rosenberg, M. & Pearlin, L. I. (1978). Social class and self-esteem among children and adults. The American Journal of Sociology, 84(1), 53-77.
• Sayan A., Tan M., Uğurlu N. & Çevirme H. (2001). Üç farklı sosyoekonomik düzeydeki lise son sınıf öğrencilerinde olumlu sağlık davranışları, olumlu kendilik algısı ilişkisi. Atatürk Üniviversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4(2), 29-30.
• Sayıner, B., Savaşan, E., Sözen, D. & Köknel, Ö. (2007). Yükseköğretim gençliğinin benlik algısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: İstanbul Ticaret Üniversitesi örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 253-265.
• Shek, D. T. L. (2005). Economic stress, emotional quality of life and problem behavior in Chinese Adolescents with and without economic disadvantage. Social Indicators Research, 71, 363–383.
• Skinner, D., Tsheko, N., Mtero Munyati, S., Segwabe, M., Chibatamoto, P. & Mfecane, S. (2006). Towards a definition of orphaned and vulnerable children. AIDS Behav, 10, 619-626.
• Tezel, A. (2002). Çocuğa yönelik şiddet. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(1), 93.
• Turan, M., Herken, H., Mutlu, N. & Küçükkolbaşı, H. (1998). Öğrencilerde benlik saygısı ile ruhsal belirti dağılımı arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Konya.
• Twenge, J. M. & Campbell, W. K. (2002). Self-esteem and socioeconomic status: A meta-analytic review. Personality and Social Psychology Review, 6(1), 59-71.
• Uyanık-Balat, G. & Akman, B. (2004). Farklı sosyoekonomik düzeydeki lise öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 175-183.
• Yıldız, M. A. & Duy, B. (2015). Sokakta çalışmak ve gelir düzeyi erinlerin benlik saygısı, yaşam doyumu ve depresyon düzeyine etki eder mi? (Diyarbakır örneği). Elementary Education Online, 14(2), 522-537.
• Yılmaz, Ö. Y. (2008). Aile içinde çocuğa yönelik şiddet: Muğla/Milas Uğurlu Özbilim Dershanesi OKS öğrencileri örneği. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Zhang, L. F. & Postiglione, G. A. (2001). Thinking styles, self-esteem and socio-economic status. Personality and İndividual Differences, 31, 1333-1346.