EĞİTİM BİLİŞİM AĞI TUTUM ÖLÇEĞİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yıl 2018, , 67 - 89, 15.07.2018

Gülden Gürsoy , Burcu Uğurlu

https://doi.org/10.17943/etku.349499

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin Eğitim
Bilişim Ağı (EBA) kullanımına
ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Çalışmaya
2015-2016 öğretim yılında Adıyaman ili Merkez ve Kahta ilçelerinde bulunan 8
ortaöğretim kurumunda çeşitli branşlarda görev yapan  toplam 241 öğretmen katılmıştır. İlk olarak
madde havuzu hazırlamak amacıyla geniş bir literatür taraması yapılarak likert
tipinde geliştirilen çeşitli ölçekler incelenmiştir. Ayrıca 19 öğretmenle
EBA’ya ilişkin altı sorudan oluşan yapılandırılmış görüşmeler
gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerden elde edilen veriler ve incelenen literatür
doğrultusunda 80 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Madde havuzundaki
benzer maddeler elendikten sonra 52 maddelik taslak form oluşturulmuştur.
Ölçeğin kapsam geçerliğini belirlemek için Lawshe tekniği kullanılmıştır. Bu
doğrultuda alanda uzman 8 akademisyenden ölçeğin maddelerine ilişkin görüş
istenmiş ve uzman görüşlerinden elde edilen veriler ışığında hesaplanan kapsam
geçerlik indekslerine göre 12 madde ölçekten çıkarılmıştır. 40 maddeden oluşan
ölçek toplam 241 öğretmenden oluşan örneklem grubuna uygulanmıştır. Ölçekten
elde verilerin faktör analizi yapmaya uygun olup olmadığına karar vermek için
Kaiser-Maiser Olkin testi ile Barlett testi yapılmıştır. Analiz sonucunda KMO
değeri .944 bulunmuştur ve Barlett testi istatistik olarak anlamlıdır (p≤.05).
Bu sonuçlar ölçeğin faktör analizine uygun olduğunu göstermiştir. Ölçekte yer
alacak maddeleri ve faktörleri belirlemek amacıyla açımlayıcı faktör analizi
(exploratory) ve eğik döndürme yöntemlerinden promax dönüştürme yöntemleri
kullanılmıştır. Analiz
sonucunda yapı geçerliği sağlanmış olan 25 madde son ölçekte yer almıştır.
Ölçek üç faktör altında toplanmış ve bu faktörler öğretim sürecine katkısı, mesleki endişe, öğrenciye katkısı olarak adlandırılmıştır.
Son halini alan ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı ise .952 olarak
hesaplanmıştır. Araştırmanın sonucunda, hazırlanan ölçeğin öğretmenlerin EBA
kullanımına ilişkin tutumlarını belirlemek için geçerli ve güvenilir olduğu
ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim bilişim ağı, Tutum, ölçek geliştirme, açıklayıcı faktör analizi

Kaynakça

• Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde spss uygulamalari. İstanbul: İdeal Kültür.
• Aksayan S, Bahar Z, Bayık A, Emiroğlu O.N, Erefe İ, Görak G, Karataş N, Kocaman G, Kubilay G, Seviğ Ü (2002) Hemşirelikte araştırma ilke süreç ve yöntemleri. İstanbul: Odak
• Ardies, J., De Maeyer, S., Gijbels, D., & Van Keulen, H. (2014). Students attitudes towards technology. International Journal of Technology and Design Education, 1e23. Springer.
• Avşar, F. (2007). Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Beck Depresyon Envanteri Üzerine Bir Uygulama, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bame, E., Dugger, W., de Vries, M. & McBee, J. 1993. Pupils’ attitudes toward technology -PATT-USA. Journal of Technology Studies, 19, 40-48.
• Bindak R. (2005) Tutum ölçeklerine madde seçmede kullanılan tekniklerin karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 17-26.
• Bryman, A. (2006). Integrating quantitative and qualitative research: how is it done. Qualitative Research, 6, 97-113.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi
• Candeğer Ü. (2017). Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Bilişim Ağı’nda Bulunan Kavram Haritalarının İncelenmesi. Kafkas Üniversitesi, e – Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1)
• Churchill, G.A. Jr. & Peter, J. P. (1984). Research design effects on the reliability of rating scales: a meta-analysis. Journal of Marketing Research, 21, Nov: 360-375.
• Clark, L. & Watson, D. (1995). Constructing validity: Basic issues in objective scale development. Psychological Assessment, 7, 309-319.
• Comrey, A. L. & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Cortina, J. M. (1993). What is coefficient alpha? An examination of theory and applications. The Journal of Applied Psychology, 78(1), 98-104. doi:10.1037/0021-9010.78.1.98
• Crede, E., & Borrego, M. (2013). From ethnography to items: a mixed methods approach to developing a survey to examine graduate engineering student retention. Journal of Mixed Methods Research, 7(1), 62-80.
• Creswell, J. W. (2009). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches Thousand Oaks,CA: Sage
• Creswell, J., & Plano Clark, V. (2011). Designing and Conducting Mixed Methods Research (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Cronbach, L. J., & Meehl, P. E. (1955). Construct validity in psychological tests. Psychological Bulletin, 52, 281–302.
• Currall, S., & Towler, A. (2003). Reseach methods in management and organizational research: Toward integration of qualitative and quantitative techniques. In Tashakkori, A. & Teddlie, C. (Eds.). SAGE handbook of mixed methods in social & behavioral research (pp.513-526). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çokluk Ö, Şekercioğlu G & Büyüköztürk Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamalari. Ankara: Pegem.Net. p.275-85.
• de Klerk Wolters, F. (1989). The attitude of pupils towards technology. Eindhoven, The Netherlands: Eindhoven University of Technology.
• Demir, K. (2006). Rogers’ın yeniliğin yayilmasi teorisi ve internetten ders kaydi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 47, 367-392
• Deniz, N. (2016). Sağlık sektöründe hizmet kalite algısının ölçümüne yönelik ölçek geliştirme çalışması. Yayınlanmamış doktora tezi. Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir
• DeVellis, R. F. (2003). Scale Development: Theory and Application, 2nd Ed., Applied Social Research Methods Series, Vol. 26, London: Sage Publications.
• Durham, J., Tan, B., & White, R. (2011). Utilizing mixed research methods to develop a quantitative assessment tool: An example from explosive remnants of a war clearance program. Journal of Mixed Methods, 5(3), 212-226.
• Eğitim Bilişim Ağı (EBA), (Mayıs 2017). http://www.eba.gov.tr/google
• Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K & Sanisoğlu, S. Y. (2013), “Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Uyum İndeksleri”,Türkiye Klinikleri J Med Sci, Cilt.33, Sayı:1, s.210-23.
• Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., & Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299
• Gorsuch, R. L. (1983). Factor Analysis (2nd Ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Greene, J. C., Caracelli, V. J., & Graham, W. F. (1989). Toward a conceptual framework for mixed-method evaluation designs. Educational Evaluation and Policy Analysis, 11, 255-274.
• Hayton, J. C., Allen, D. G., & Scarpello, V. (2004). Factor retention decisions in exploratory factor analysis: A tutorial on parallel analysis. Organizational Research Methods, 7, 191–205.
• Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, M.R. (2008). Evaluating Model Fit: A Synthesis of the Structural Equation Modelling Literature’ presented at the 7th European Conference on Research Methodology for Business and Management Studies, Regent’s College, London, United Kingdom.
• Hutcheson G., & Sofroniou N. (1999). The multivariate social scientist: introductory statistics using generalized linear models. London: Sage Publication
• İlhan, N., Şekerci, A.R., Sözbilir, M & Yıldırım, A. (2013). Eğitim araştırmalarına yönelik öğretmen tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 04 (08), 31-56
• Kalaycı, Ş. (2005). Spss uygulamali çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım
• Kalogeraki, S. (2011). On the Benefits and Constraints of the Web-Based Illicit Drug Survey. International Journal of Interdisciplinary Social Sciences. 6: 239-252.
• Karadeniz, A. (2015). Ters-yüz edilmiş sınıflar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 322-326
• Kaya Z. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme ISBN: 975-8792-59-8, Pegem A Yayıncılık
• Krathwohl, D., Bloom, B., & Bertram, B. (1964). Taxonomy of educational objectives:Handbook II Affective Domain. New York: David McKay Company, Inc.
• Küçük, S., Yılmaz, R. M., Baydaş, Ö. & Göktaş, Y. (2014). Ortaokullarda artırılmış gerçeklik uygulamaları tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 383-392.
• Lawshe, C. H. (1975). “A quantitative approach to content validity.” Personnel Psychology, 28, 563–575.
• Lieberman, E. (2005). Nested analysis as a mixed-method strategy for comparative research. The American Political Science Review, Vol. 99, No. 3, pp. 435-452
• Mulaik, S.A., James, L.R., Van Alstine, J., Bennet, N., Lind, S., & Stilwell, C.D. (1989). Evaluation of goodness-of-fit ındices for structural equation models. Psychological Bulletin, 105 (3), 430-45.
• Munro B. H. (2005). Statistical Methods For Health Care Research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins;p.351-76.
• Nunally, J. C., & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory (3rd ed., p. 104). New York: McGraw-Hill
• Onwuegbbuzie, A., & Johnson, R. (2006). The validity issue in mixed research. Research in the Schools, 13(1), 48-63.
• Ozan, C & Taşgın, A. (2017). Öğretmen adaylarının eğitim teknolojisi standartlarına yönelik öz yeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7 (2),236-256.
• Özdamar K (2004). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi (Çok değişkenli analizler), 5. Baskı. Eskişehir: Kaan
• Önder, Ç. (2012). İşletme Araştırmaları Tasarımı, Ders Notları.
• Özen, Y., & Gül, A. (2007). Sosyal ve Eğitim Bilimleri Araştırmalarında Evren-Örneklem Sorunu, Atatürk Üniversitesi-Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 : 394-422.
• Özçiftçi, M., ve Çakır, R. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitim teknolojisi standartları özyeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 1-19.
• Özgüven, İ. E. (1998). Psikoojik Testler. Ankara: Pdrem yayınları,
• Petscher , Y., Schatschneider , C., & Compton , D. L. (2013). Applied Quantitative Analysis in Education and the Social Sciences (1st ed.). New York: Routledge
• Rowan, N., & Wulff, D. (2007). Using qualitative methods to inform scale development. The Qualitative Report, 12(3), 450-466.
• Serdarer Kuzu, B. (2016). Öğretmenlerin ölçme değerlendirme sürecine yönelik tutumlarını ölçen bir ölçek geliştirme çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Söylemez, Y. (2015). Ortaokul öğrencilerine yönelik eleştirel temel dil becerileri ölçeklerinin geliştirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed., pp. 1–983). New Jersey: Pearson Education Inc.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB], (1982). 11. Milli Eğitim Şûrası https://ttkb.meb.gov.tr/www/milli-egitim-suralari/dosya/12
• Tashakkori, A., & Creswell, J.W. (2008).Envisioning the future stewards of the social behavioural research enterprise‟. Journal of Mixed Methods Research, Vol. 2, No. 4, pp. 291-295.
• Tashakkori, A., & Teddlie, C. (eds.) (2010). Handbook Of Mixed Methods In Social And Behaviorial Research. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Tavşancıl , E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. (3. Baskı). Ankara: Nobel.
• Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği
• Turan İ., Şimşek Ü., & Aslan H. (2015). Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert-tipi soruların kullanımı ve analizi", Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, ss.186-203,
• Usal, A., & Kuşluvan, Z. (1999). Davranış Bilimleri. İzmir: Fakülteler.
• Vishwanah, A., & Goldhaber, G.M. (2003). An examination of the factors contributing to adoption decisions among late-diffused technology products. New Media & Society, 5(4), 547–572.
• Yılmaz, C. (2012). Pazarlamada Nicel Yöntemler, Ders Notları.
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği İçin Kapsam Geçerlik İndekslerinin Kullanılması XIV. Eğitim Bilimleri Kurultayı, 28-30 Eylül, Pamukkale Üniversitesi, Denizli