ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN YARDIMCI TEKNOLOJİLERE YÖNELİK TUTUMLARI

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 102 - 120, 22.01.2018

Cem Aslan

https://doi.org/10.17943/etku.319972

Cited By: 8

Öz

Bu araştırmada, özel eğitim öğretmenlerinin yardımcı teknolojilere
yönelik tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, tarama modeline göre
desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu toplam 251 özel eğitim öğretmeni
oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı
olarak Aslan ve Kan (2017) tarafından geliştirilen Yardımcı Teknolojilere
Yönelik Tutum Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin
analizi için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve betimsel
istatistikler kullanılmıştır. Araştırmanın
verileri cinsiyet, yaş, meslekî kıdem, bölüm, ders alma durumu ve
eğitime katılma durumu değişkenleri açısından analiz edilmiştir. Sonuç olarak, özel eğitim öğretmenlerinin yardımcı
teknolojilere yönelik tutumları cinsiyet, yaş, meslekî kıdem ve eğitime katılma
durumu değişkenlerine göre anlamlı fark göstermezken, bölüm ve ders alma durumu değişkenlerine göre anlamlı
fark ortaya çıkmıştır. Alt boyutlar bakımından da aynı sonuçlar elde
edilmiştir. Ancak, ders alma durumu için bir alt boyutta anlamlı bir farklılık
tespit edilmemiştir. Ek olarak, eğitime katılma durumu için ise bir alt boyutta
anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın sonunda,
araştırma bulguları alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve uygulamalara yönelik
önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yardımcı teknolojilere yönelik tutum, özel eğitim öğretmeni, tutum, teknoloji, özel eğitim

Kaynakça

• Alkahtani, K. D. F. (2013). Teachers’ knowledge and use of assistive technology for students with special educational needs. Journal of Studies in Education, 3(2), 65-86. Arı, I. A., & İnan, F. A. (2010). Assistive technologies for students with disabilities: A Survey of access and use in Turkish universities. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET), 9(2), 40-45. Aslan, C., & Kan, A. (2017). Yardımcı teknolojilere yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 48-63. Atchison, B. T. (2008). Assistive technology as an accommodation accountability assessments: An analysis of attitudes and knwledge of special education professionals. Doctorial Dissertation, Kansas State University, Kansas. Başaran, I. (2001). Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin çalışma koşulları. Ege Eğitim Dergisi, 1(1), 41-53. Blackhurst, A. (1997). Perspectives on technology in special education. Teaching Exceptional Children, (29)5, 41-48. Borg, J., Lindstrom, A., & Larsson, S. (2009). Assistive technology in developing countries: National and international responsibilities to implement the convention on the rights of persons with disabilities. Lancet, 374(28), 1863-1865. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Campbell, D. M. (2000). Views on assisstive technology. Doctorial Dissertation, University of Massachusetts, Amherst. Çakmak, S. (Ed.). (2016). Özel eğitim ve yardımcı teknolojiler. Ankara: Vize Yayıncılık. Çakmak, S., Aslan, C., & Ülger, P. (2014). Designation of information technology frequency of occurrence in daily life and school activities for the teachers of schools for visually impairments. Paper presented at the International Conference on Education and New Developments. Madrid, Spain. Çiçek, F., Erdoğmuş, F. U., İslim, Ö. F., Çağıltay, K., Akıllı, G. K., Çakır, H., & Karasu, N. (2013). Özel eğitim için yenilikçi eğitim teknolojileri: Uzman görüşleri. 1st ITTES Konferansı'nda sunulmuş bildiri. Çitil, M. (2012). Yasalar ve özel eğitim. Ankara: Vize Yayıncılık. Çuhadar, S., & Kıyıcı, M. (2007). Zihin engelliler öğretmenliği öğrencilerinin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanma durumları. 7th International Educational Technology Conference sunulan bildiri. Lefkoşa, KKTC. Demirkıran, A. V. (2005). Özel eğitim kurumlarında bilgisayar kullanımı ile özel eğitim meslek elemanlarının bilgisayar destekli eğitime ilişkin görüşleri ile bilgisayar tutumlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Doğan, İ., & Akdemir, Ö. (2015). Özel eğitimde bilgisayar destekli öğretim: Üç durum çalışması. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(2), 165-177. Fok, D., Polgar, J. M., Shaw, L., & Jutai, J. W. (2011). Low vision assistive technology device usage and importance in daily occupations. Work, 39(1), 37-48. Garcia, K. D., & Seevers, R. L. (2005). General education teachers' attitude regarding the use in their classes of assistive technology by students with learning disabilities. Electronic Journal for Inclusive Education, 1(9),1-19. Guggenberger, B. H. (2008). Attitudes of Indiana special education teachers towards the use and implementation of assistive technology. Doctorial Dissertation, Indiana State University, Terre Haute, Indiana. Hersh, M. A., & Johnson, M. A. (Eds.). (2008). Assistive technology for visually impaired and blind people. London: Springer. Kışla, T. (2008). Özel eğitim öğretmenlerinin bilgisayar tutumlarının incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, (9)2, 128-154. Kim, Y. W., Kim, Y. G., Kim, N. J., & Woo, Y. G. (2003). A study on the korea teacher's perception in using assistive technology. Journal of Asia-Pacific Special Education, 3(1), 35-48. Kosakowski, J. (1998). The benefits of information technology. ERIC Clearinghouse on Information and Technology Syracuse NY. Lancioni, G. E., Sigafoos, J., O'Reilly, M. F., & Singh, N. N. (2013). Instructional technology for promoting writing, work, and leisure skills. In Assistive Technology (pp. 73-105). New York: Springer. Ledger, T. (1999). Teacher knowledge and attitudes towards the utilization of assistive technology in educational settings. Master Thesis, Longwood University, Longwood. Maushak, N. J., Kelley, P., & Blodgett, T. (2001). Preparing teachers for the inclusive classroom: A preliminary study of attitudes and knowledge of assistive technology. Journal of Technology of and Teacher Education, 9(3), 419-431. Murugaiyan, A., & Arulsamy, S. (2013). Attitude of student teachers towards integration of assistive technology in inclusive classrooms. International Journal of Teacher Educational Research (IJTER), 2(4), 1-8. Otr, M. I. K. (2000). Assistive technology in the elementary classroom: Perceptions and attitudes. Master Thesis, University of Southern California, California. Özdamar, O. (2016). Öğretmenlerin özel eğitim sınıflarında yardımcı teknoloji kullanımına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Özel, C. T., İnan, F. A., & Sezer, C. (2004). What are the technological needs of disabled university students in Turkey? Paper presented at the Annual Convention of the Association for Educational Communications and Technology. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği [ÖEHY]. (2012). 31.05.2006 tarih ve 26184 sayılı Resmî Gazete. 07 Haziran 2017 tarihinde http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111226_ozel_egitim_hizmetler i_yonetmeligi_son.pdf sayfasından erişilmiştir. Özgüç, C. S. (2015). Zihin yetersizliği olan ortaokul öğrencilerinin bulunduğu bir sınıfta öğretim etkinliklerinin teknoloji desteği ile geliştirilmesi: Bir eylem araştırması. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Özgüç, C. S., & Cavkaytar, A. (2011). Orta ve ağır derecede zihin yetersizliği olan öğrencilerin sınıflarında yardımcı teknolojilerin kullanımına yönelik öğretmen görüşleri. 21. Ulusal Özel Eğitim Kongresi’nde sunulan bildiri. Gazi Magosa, Kıbrıs. Özgüç, C. S., & Cavkaytar, A. (2014). Teacher use of instructional technology in a special education school for students with intellectual disabilities: A case study. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 5(1), 51-65. Pettersson, I., & Fahlstrom, G. (2010). Roles of assistive devices for home care staff in Sweden: A qualitative study. Disability and Rehabilitation: Assistive Technology, 5(5), 295-304. Reed, P., & Bowser, G. (2005). Assistive technology and the IEP. In Edyburn, K. Higgins & R. Boone (Eds). Handbooks of special education technology research and practice (pp. 61- 77). Whitefish Bay, WI: Knowledge by Design. Quenneville, J. (2001). Tech tools for students with learning disabilities: Infusion into inclusive classrooms. Preventing School Failure, 45(4), 167-170. Sani-Bozkurt, S. (2017). Özel eğitimde dijital destek: Yardımcı teknolojiler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAD), 3(2), 37-60 Smith, D. W. (2008). Assistive technology competencies for teachers of students with visual impairments: A delphi study. Doctorial Dissertation, Texas Tech University, Texas. Wehmeyer, M. L., Palmer, S. B., Smith, S. J., Davies, D. K., & Stock, S. (2008). The efficacy of technology use by people with intellectual disabilty: A single-subject design meta analysis. Journal of Special Education Technology, 23(3), 21-30. Tekinarslan, E. & Yıkmış, A. (2005). Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin teknoloji kullanımına yönelik görüşleri ve beklentileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(11), 211-220.