A Critique of the Works of Muzaffer Sarisözen, One of the Cultural Heroes of National State Models, in the Light of Liminality Concept

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 245 - 252, 24.12.1899

Mahmut Cemal Sari Özlem Doğuş Varlı

Öz

Considering that music is the most effective and important tool in shaping the newly formed states and its social structures, the process of developing Turkish Folk Music during the republican era provides precise examples of this phenomenon. When we look at the nation-state models relevant to our subject, we see some hidden heroes of this formation process. Each of the elements we articulate as conceptual or main theme becomes a symbol. In- struments, music genres, dances, rituals, archives, schools are the symbolic, adaptive, formative symbols of this process. Turkish Folk Music, collecting of folk tunes Turkish Folk Dances and Muzaffer Sarısözen himself are such symbols and hidden heroes of the culture policies of the republican era. These works are the tools of some kind of transition rituals of the newly established society. In this study, a critique of this transition and formation with similar examples from other parts of the world, focusing on the work of Sarısözen from an ethnomusicological perspective in view Turner's liminality concept.

Anahtar Kelimeler

Muzaffer Sarısözen, liminality, Turner, Nation State, Turkish Folk Music

Ulus Devlet Modellerinin Kültür Kahramanlarından Biri Olan “Muzaffer Sarısözen” Yapıtlarının “Eşiksellik-Liminality” Kavramı Işığında Eleştirisi

Öz

Yeni kurulan devletlerin ve oluşan toplumsal yapıların biçimlendirilme- sinde en etkili, önemli aracın müzik olduğunu düşündüğümüzde, bu hedef bağlamında ele alacağımız “Türk Halk Müziği” oluşum süreci tam da bu hedefe ilişkin örnekler sunar. Konumuzla ilintili olan ulus devlet modelle- rine baktığımızda, bu oluşum sürecinin gizli kahramanları çıkar karşımıza. Kavramsal veya ana tema olarak dile getirdiğimiz unsurların her biri “sem- bol”ler haline dönüşürler. Çalgılar, müzik türleri, danslar, ritüeller, arşiv- ler, okullar bahsettiğim bu sürecin taşıyıcı, bağdaştırıcı, biçimlendirici sem- bolleridir. “Türk Halk Müziği”, “bağlama”, “derleme çalışmaları”, “Türk Halk Oyunları” ve Muzaffer Sarısözen aynı zamanda Cumhuriyet dönemi ulus devlet modelinin kültür politikalarının gizli kahramanı olarak nitelen- direbileceğimiz semboller ve “yapıt”lardır. Bu yapıtlar yeni kurulan top- lum yapısının bir nevi “geçiş ritüelleri”nin araçları konumundadırlar. İşte bu noktada çalışma içerisinde, eleştiri dünyada benzer örneklerle birlikte ana tema olarak bu geçişin ve oluşumun eleştirisi Sarısözen özelinde ve Turner’ın “eşiksellik-liminality” kavramı ve etnomüzikoloji perspektifin- den yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Muzaffer Sarısözen, eşiksellik, Turner, Ulus Devlet, Türk halk müziği

Kaynakça

• Althusser, L. (2016) İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, İttihaki Yayınları Ayas, Onur G. (2016) Müzik Sosyolojisi, İstanbul: Doğu Kitabevi
• Balandier, G. (2010) Siyasal Antroploji, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul Barry, P. (1933) “Communal Re-Creation”, Bulletin of The Folk-Song Society of The Northeast 5:4-6
• Çerezcioğlu, Aykut B. (2018) Müzik İncelemesine Eleştirel Yaklaşım, İzmir:Eylül Sanat Yayıncılık
• Doğuş Varli, Ö. (2016) Bir Politik Simülasyon Örneği Olarak Cumhuriyet Dönemi Türk Müziği Politikaları, İstanbul: H2o Yayınları
• Eriksen, Thomas H. (2009) Küçük Yerler Derin Mevzular Sosyal ve Kültürel Antropolojiye Giriş, İstanbul: Avesta Yayınları
• Erol, A. (2009) Müzik Üzerine Düşünmek, İstanbul: Bağlam Yayınları
• Kutluk, F. (2016) Müzik ve Politika, İstanbul: H2o Yayınları
• Van Gennep, A. (1965). The Rites of Passage, Londra: Routlage And Kegan
• Paul Turner, Victor, (2018). Ritüeller: Yapı ve Antiyapı, İstanbul: İthaki Yayınları
• Türk, H. & Çapar, M. (2011) “Alevı̇lı̇kte Yola Gı̇rı̇ş Geleneklerı̇nı̇n Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesı̇”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırma Dergisi.
• Stokes, M. (2012) Aşk Cumhuriyeti: Türk Popüler Müziğinde Kültürel Mahrem, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları
• Şenel, S. (2009). Yücel Paşmakçı ile Türküler Üzerine Soÿ leşi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Yayınları 2 Şenel, S. (2018) Muzaffer Sarısözen, İstanbul Sivas Federasyonu Yayınları