THE EVALUATION OF THE TRANSMISSION PROCESSES OF THE SEMA RITUAL IN MEVLEVISM WITHIN THE SCOPE OF PERFORMANCE THEORY: THE CASE OF BURSA MEVLEVI LODGE

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 421 - 449, 30.11.2024

Merve Amak Çelik

Öz

Abstract
In this study, ritual practices within the scope of Mevlevi rites performed in Bursa Mevlevi Lodge are evaluated within the framework of performance theory and ritual theories. The Mevlevi ritual, which will be evaluated as a cultural performance, will be handled with a hermeneutic approach. In the study, which will focus especially on the sema performance section, in addition to its historical and cultural content, the content of the Mevlevi rituals, how the act and ability of sema is achieved, and the relationship of the cultural performance with the space in the reconstruction of the Bursa Mevlevihanesi constitute the content of the study. The data of the study were obtained through literature review, netnographic analysis and interview technique used during the fieldwork.
Keywords: Sema, Mevlevi ritual, Bursa Mevlevihanesi, ritual, ritual, performance.

Anahtar Kelimeler

sema, Bursa Mevlevihanesi, ritüal, performance

Mevlevilikte Sema Ritüelinin Aktarım Süreçlerinin Performans Teorisi Kapsamında Değerlendirilmesi: Bursa Mevlevihanesi Örneği

Öz

Özet
Bu çalışmada Bursa Mevlevihanesi’nde gerçekleştirilen Mevlevi ayinleri kapsamında yapılan ritüel pratikleri performans teori ve ritüel kuramları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Kültürel performans olarak değerlendirilecek olan Mevlevi Ayini, yorumsamacı (hermenötik) yaklaşım ile ele alınacaktır. Özellikle sema gösterimi bölümüne odaklanılacak olan çalışmada tarihsel ve kültürel içeriğinin yanı sıra, sema eylemine ve yetisine nasıl ulaşıldığı, Mevlevi ayinlerinin içeriği ve Bursa Mevlevihanesi‘nin yeniden inşasında söz konusu kültürel performansın mekanla ilişkisine dair değerlendirmeler çalışmanın içeriğini oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri saha çalışması metodolojisi ile yapılmış, literatür taraması, netnografik inceleme ve saha çalışması sırasında kullanılan görüşme tekniği yoluyla elde edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sema, Mevlevi ayini, Bursa Mevlevihanesi, ayin, ritüel, performans.

Anahtar Kelimeler

sema, ritüel, Bursa Mevlevihanesi, ayin, performans

Kaynakça

• Bayrakçı, Ö mer Farük. (2015). Türk Din Mûsikîsi’nde “Mevlevî Ayini” Formuna Genel Bir Bakış. 10.05.2024 https://derğipark.orğ.tr/tr/download/articlefile/308289#:~:text=Mevlev%C3%AE%20Ayini%2C%20ih%2D%20tiva%20etti%C4%9Fi,ve%20k%C4%B1yamet%20tasavvürünü%20tasvir%20eder
• Birgül Akçakmak, Hale. (2021). Eşiksellik ve Komü nitas Kavramları ile Cem Ritüelinde Müzik Küllanımına Bakış. MSGSU Sosyal Bilimler Derğisi, 2 (24): 739-751.
• Eken Kü çü kaksoy, Merve. (2017). Mü ziğ in Performans Sü recindeki “Sihirli Birliktelik” Mü zikal Kominitas. Rast Mü zikoloji Derğisi , 5 (3): 1732-1744.
• Kayalı Örta, Nejla. (2014). Mü zikal Ölarak Mevlevi Ayinlerinin Tü rk Halkbilimindeki Yeri. Bilim ve Kü ltü r- Ulüslararası Kü ltü r Araştırmaları Derğisi, 86-93