ÇAĞDAŞ SOSYAL HİZMET ÇALIŞMALARININ FELSEFİ VE TARİHSEL UĞRAĞI: MICHEL FOUCAULT

Yıl 2020, Sayı: 11, 130 - 158, 31.10.2020

Uğur Daştan

Öz

Ünlü Fransız düşünür Michel Foucault, genellikle yirminci yüzyılın postmodern düşünürleri arasında gösterilir. İktidar etkilerine göre şekillenen modernite olgusunun ve bu olguya dayalı teorik ve pratik yapıların eleştirildiği Foucault felsefesinde, modern dönem içerisinde ortaya çıkan sosyal hizmet alanına referans olabilecek görüşlere de rastlamak mümkündür. Bu araştırmada özellikle tımarhane, klinik ve hapishane örneklerinden hareketle, Foucault'nun sosyal hizmet alanını doğrudan ilgilendiren eleştirilerine yer verilmiştir. Bu çalışmanın amacı sosyal hizmet alanında faaliyet gösteren kurumların Batı’daki gelişim öykülerine odaklanmanın yanı sıra bu öykülerin günümüz sosyal hizmet çalışmalarında teorik ve pratik anlamda ne gibi katkılar sunduğuna dair felsefi bir perspektif sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

M. Foucault, Sosyal Hizmet, Tımarhane, Hastane, Hapishane

Kaynakça

• Doel, M. (2012). Social Work The Basics, New York: Routledge - Taylor & Francis Group.
• Duyan, V. (2003). “Sosyal Hizmetin işlev ve Rolleri”. Toplum ve Sosyal Hizmet, Cilt:14, Sayı: 2, 1-22.
• Eribon, D. (1992). Michel Foucault, (trans. Betsy Wing), Massachusetts: Harvard University Press.
• Foucault, M. (1954), Akıl Hastalığı ve Psikoloji, (çev. Emre Bayoğlu), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• ------------------ (1976c). “Bakış Açıları”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), İktidarın Gözü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 82-84.
• ------------------ (1979). Biyopolitikanın Doğuşu – College de France Dersleri 1978-1979, (çev. Alican Tayla), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• ------------------ (1972). “Büyük Kapatılma”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), Büyük Kapatılma, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 103-115.
• ------------------ (1976a). Cinselliğin Tarihi, (çev. Hülya Uğur Tanrıöver), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• ------------------ (1970b). “Delilik ve Toplum”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), Büyük Kapatılma, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 76-84.
• ------------------ (1978). “Delilik ve Toplum”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), İktidarın Gözü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 210-233.
• ------------------ (1970a). “Delilik, Edebiyat, Toplum”, (yay. haz. Ferda Keskin - Ömer Albayrak), (çev. Işık Ergüden), Sonsuza Giden Dil, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 260- 286.
• ------------------ (1961). Deliliğin Tarihi, (çev. Mehmet Ali Kılıçbay), İstanbul: İmge Kitabevi.
• ------------------ (1973b). “Dünya Büyük Bir Tımarhanedir”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), Büyük Kapatılma, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 129-131.
• ------------------ (1971). “G.I.P Manifestosu”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), Büyük Kapatılma, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 100-102.
• ------------------ (1977b). “Göz Kamaştırıcı Hayvan: İktidar”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), İktidarın Gözü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 150-166.
• ------------------ (1982a). “Hakikat, İktidar ve Kendilik”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), Özne ve İktidar, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 98-105.
• ------------------ (1974a). “Hakikat ve Hukuksal Biçimler”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), Büyük Kapatılma, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 163-278.
• ------------------ (1975b). “Hapishane Üzerine Söyleşi: Kitap ve Yöntemi”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), İktidarın Gözü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 21-37).
• ------------------ (1974b). Hapishanenin Doğuşu – Gözetim Altında Tutmak ve Cezalandırmak, (çev. Mehmet Ali Kılıçbay), İstanbul: İmge Kitabevi.
• ------------------ (1974c). “İktidar Mekanizmasında Hapishaneler ve Tımarhaneler”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), Büyük Kapatılma, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 144-149.
• ------------------ (1977a). “İktidar ve Bilgi”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), İktidarın Gözü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 167-184.
• ------------------ (1977c). “İktidarın Gözü”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), İktidarın Gözü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 85-105.
• ------------------ (1963). Kliniğin Doğuşu – Tıbbi Algının Arkeolojisi, (çev. Şule Ünsaldı), Ankara: Epos Yayınları.
• ------------------ (1981). “Michel Foucault İle Söyleşi”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), İktidarın Gözü, , İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 263-276.
• ------------------ (1973a). “Sonuç Yerine”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), Büyük Kapatılma, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 116-119.
• ------------------ (1982b). “Stephen Ringgins’le Söyleşi”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Osman Akınhay), Özne ve İktidar, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 123-139.
• ------------------ (1975a). “Tımarhaneler, Cinsellik, Hapishaneler”, (yay. haz. Ferda Keskin), (çev. Işık Ergüden), İktidarın Gözü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 47-60.
• ------------------ (1976b), Toplumu Savunmak Gerekir, (çev. Şehsuvar Aktaş), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Güldalı, O. (2018), “Baskı Karşıtı Sosyal Hizmet: Modern Dünya-Sistemi Açısından Eleştirel Bir Değerlendirme”, Toplum ve Sosyal Hizmet Cilt 29, Sayı 1, 228-244.
• Kirk, S. A. & Reid, W. J. (2002). Science and Social Work A Critical Appraisal, New York: Columbia University Press.
• Özgür, Ö. (2010), “Çok Kültürcü Sosyal Hizmet: Eleştirel Bir Bakış”, Toplum ve Sosyal Hizmet, Cilt 21, Sayı 2, 89-104.
• Paras, E. (2006), Foucault – Öznenin Yitiminden Yeniden Doğuşuna, (çev. Yunus Çetin), İstanbul: Kolektif Kitap.
• Parrott, L. (2001). Social Work and Social Care, New York: Routledge - Taylor & Francis Group.
• Petersen, A. (2012). “Foucault, Health and Healthcare”, Graham Scambler (ed), Contemporary Theorists for Medical Sociology, New York: Routledge Taylor & Francis Group, 7-19.
• Santos, F. (2006). “Foucault and Social Sciences” (Translated by. Marta Ines Merajver), Sociedad (B.Aires), Vol. 1, Special Edition, http://socialsciences.scielo.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0327-77122006000100005, (Erişim Tarihi: 15.07.2020)
• Urhan, V. (2013). Michel Foucault ve Düşünce Sistemleri Tarihi Arkeoloji, Soykütüğü, Etik (1. Baskı). İstanbul: Say Yayınları.
• Whitebook, J. (2005). “Against Interiority: Foucault’s Struggle with Psychoanalysis”, Gary Gutting (ed), The Cambridge Companion to Foucault, New York: Cambridge University Press, 312-347.