A Sociological Evaluation On The Position And Potential Of The Gendarmerie Organization In Preventing Social Problems

Yıl 2024, Sayı: 19, 189 - 204, 31.05.2024

Tuğba Erultunca

https://doi.org/10.29157/etusbed.1438924

Öz

Many events that affect individuals are rooted in broader social problems. These problems are perceived as threats to society and its institutions, they affect large numbers of people and individuals seek to change these conditions. Throughout history, social problems have had a dynamic structure in terms of name, appearance and quality. Nevertheless, it has been the focus of sociologists' attention as one of the main research areas of social sciences in general and sociology in particular. Considering the scope of social problems and the number of people they affect, the presence of many different actors seems necessary to combat these problems. This study focuses on the mission, vision, basic policies and practices of the gendarmerie organization, which is one of the actors in tackling social problems through a literature review. It also includes evaluations of its interventionist and preventive activities from a sociological perspective. In this context, firstly, the definition and scope of social problems in terms of sociology were included, and then attention was drawn to the image of trust that the gendarmerie organization has in preventing social problems. In this way, suggestions were made on the role of the gendarmerie organization and what it should be in combating social problems.

Anahtar Kelimeler

Sociology, Social Problems, Gendarmerie, Institutional Trust, Prevention

Jandarma Teşkilatının Sosyal Problemleri Önlemedeki Konumu ve Potansiyeli Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme

Öz

Bireyleri etkileyen ve ilgilendiren pek çok olayın ardında gerçekte daha geniş sosyal problemler bulunur. Bu problemler topluma ve toplumun kurumlarına tehdit ve zarar vereceği düşünülen, çok sayıda bireyi etkileyen ve bireyler tarafından değiştirilmeye çalışılan koşullardır. İnsanlık tarihi boyunca sosyal problemler ismi, görünümü, niteliği bakımından dinamik bir yapıya sahip olmuştur. Yine de genelde sosyal bilimlerin özelde ise sosyolojinin temel araştırma alanlarından birisi olarak sosyologların ilgisinin odağında yer almıştır. Sosyal problemlerin kapsamı ve etkilediği kişi sayısı dikkat alındığında bu problemlerle mücadele edilmesinde çok sayıda farklı aktörün varlığı da gerekli görünmektedir. Bu çalışma literatür taraması yoluyla sosyal problemlerle mücadelede aktörlerden birisi olan jandarma teşkilatının sahip olduğu misyon, vizyon, temel politika ve uygulamalara odaklanırken aynı zamanda sosyolojik bir perspektif ile müdahale edici ve önleyici faaliyetlerine ilişkin değerlendirmeleri de içermektedir. Bu kapsamda öncelikle sosyoloji bilimi açısından sosyal problemlerin tanımı ve kapsamına yer verilmiş ardından sosyal problemlerin önlenmesinde jandarma teşkilatının sahip olduğu güven imajına dikkat çekilmiştir. Bu yolla sosyal problemlerle mücadele edilmesinde jandarmanın teşkilatının rolünün ne olduğu ve ne olması gerektiği üzerine önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji, Sosyal Problemler, Jandarma, Kurumsal Güven, Önleme

Kaynakça

• Adak, N. (2016). Sosyoloji ve Sosyal Problemler. Sosyal Problemler Sosyolojisi Dünyadan ve Türkiye'den Örnekler (s. 15-45). içinde Siyasal Kitabevi: Ankara.
• Anaokulunda "Jandarma Hep Benimle Güvendeyim Askerimizle" Projesi. (2015, Mayıs). Milliyet. Mart 2024 tarihinde https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/eskisehir/anaokulunda-jandarma-hep-benimle-guvendeyim-askerimizle-projesi-10783326 adresinden alındı.
• Aydın, M., Çelikpala, M., Sokullu, E. E., Güvenç, M., Ergun, A., Baybars Hawks, B., . . . Kaya Sönmez, S. (2023). Kantitatif Araştırma Raporu: Türkiye Siyasal Sosyal Eğilimler Araştırması 2022. İstanbul: Global Akademi ve Akademetre.
• Beck, U. (2011). Risk Toplumu: Başka Bir Modernliğe Doğru. (K. Özdoğan ve B. Doğan , Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Doğa koruma timi, Bolu'da öğrencilere çevre dersi verdi. (2023, Aralık). Bolu Gündem. Aralık 2023 tarihinde https://www.bolugundem.com/haber/18551551/doga-koruma-timi-boluda-ogrencilere-cevre-dersi-verdi adresinden alındı.
• Burdur İl Jandarma Komutanlığı. (2020, Şubat-Mart). Ağustos 2023 tarihinde https://burdur.jandarma.gov.tr/toplum-destekli-guvenlik-hizmetleri-bilgilendirme-ve-bilinclendirme-faaliyetleri adresinden alındı
• Bursa İl Jandarma Komutanlığı. (2022, Aralık). Jandarma’dan Kadına Yönelik Şiddete Sıfır Tolerans. https://bursa.jandarma.gov.tr/jandarmadan-kadina-yonelik-siddete-sifir-tolerans adresinden alındı
• Carl, J. (2012). Think Social Problems. Pearson.
• Çınar, M. (2011). İyi Niyet Geliştirme Aracı Olarak Sosyal Sorumluluk: Jandarma Genel Komutanlığı Toplumsal Gelşime Destek Faaliyetleri Örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Demir, Ö. ve Acar, M. (2002). Sosyal Bilimler Sözlüğü. Ankara: Vadi Yayınları.
• Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı. (2021). Türkiye Uyuşturucu Raporu.Ankara: https://www.narkotik.pol.tr/kurumlar/narkotik.pol.tr/TUB%C4%B0M/2021-Turkiye-Uyusturucu-Raporu.pdf.
• Giddens, A. (2000). Elimizden Kaçıp Giden Dünya. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Giddens, A. (2004). Modernliğin Sonuçları. (E. Kuşdil, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Giresun Valiliği. (2023, Haziran). Basın Bülteni 2023/141. http://www.giresun.gov.tr/bulten-no-2023141-jandarma-bulteni adresinden alındı
• Jandarma Göçmen Kaçakçılığı ile Mücadele Kuvveti kurdu. Hürriyet. (2016, Kasım). Mart 2024 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/gundem/jandarma-gocmen-kacakciligi-ile-mucadele-kuvveti-kurdu-40049829 adresinden alındı
• Hakkari İl Jandarma Komutanlığı. (2015, Ocak). Hakkari'de Jandarmadan 'Kaybolmayan Çocuklar' Projesi. Haberler.com: https://www.haberler.com/hakkari-de-jandarmadan-kaybolmayan-cocuklar-6889193-haberi/ adresinden alındı
• Hakkari Valiliği. (2023, Kasım 10). “Jandarma ve Çocuklar Elele Vererek Fidan Dikip Hayvanları Besledi”. Ocak 2024 tarihinde http://www.hakkari.gov.tr/jandarma-ve-cocuklar-elele-vererek-fidan-dikip-hayvanlari-besledi adresinden alındı
• Gökçebey’de Toplum Destekli Güvenlik Hizmet Modeli. (2015, Ocak 30). Halkın Sesi. Mart 2024 tarihinde https://www.halkinsesi.com.tr/gokcebeyde-toplum-destekli-guvenlik-hizmet-modeli# adresinden alındı
• Hooghe, M., Marien, S. ve Vroome, T. D. (2012, Ekim). The cognitive basis of trust. The relation between education, cognitive ability, and generalized and political trust. Intelligence(40), s. 604-613.
• Jandarma Genel Komutanlığı. (2023). T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı 2022 Faaliyet Raporu. Ankara.
• Jandarma Genel Komutanlığı. (2021). T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı 2020 Faaliyet Raporu. Ankara.
• Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi. ( 2019). Jandarma Sorumluluk Sahasındaki Kadın Cinayetlerinin Analizi (2008-2017). Ankara: İçişleri Bakanlığı Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Araştırma Merkezleri Müdürlüğü.
• Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi. (2021, Ekim). Şiddete Karşı Kadınların Yanındayız. Jandarma Dergisi(160), s. 74.
• Jandarmanın Toplum Destekli Güvenlik Hizmetleri. (2024, Şubat 4). Edirne'nin Sesi: Edirne Yerel Gazetesi. Şubat 2024 tarihinde https://www.edirneninsesi.com.tr/jandarmanin-toplum-destekli-guvenlik-hizmetleri/31413/ adresinden alındı
• Küçükbaşol, Y. ve Pekdoğan, H. (2019, Nisan). Türkiye’nin Göç Yönetim Süreci ve Jandarmanın Dönüşümü. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), s. 887-903.
• Kaplan, M. ve Yıldırım, A. (2022, Mayıs). Suçun Önlenmesinde Kitle İletişim Araçlarının Rolü: Kuramsal Açıdan Bir Değerlendirme ve Örnekler. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 11(1), 49-74.
• Koçanlı, M. (2020). Uyuşturucu Madde Bağımlılığında Ailenin Etkisi ve Bağımlı Sayısının Azaltılmasında Jandarmanın Etkinliği: İstanbul'da Bir Uygulama. USBAD Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(4), 576-619.
• Koçanlı, M. (2023). Türkiye Genelinde 2020-2022 Yılları Arasında Jandarma Sorumluluk Sahasında Düzensiz Göçmenlerin İşlediği Suçların Sosyolojik Değerlendirmesi. Mukaddime, 14(2), 256-283.
• Kongar, E. (2011). İçimizdeki Zalim. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kornblum , W., Julian, J. ve Smith, C. D. (2012). Social Problems. Prentice Hall.
• Layder, D. (2006). Sosyal Teoriye Giriş. (Ü. Tatlıcan, Çev.) İstanbul: Küre Yayınları.
• Möllering, G. (2006). Trust, institutions, agency: towards a neoinstitutional theory of trust. R. Bachmann ve Z. Akbar (Dü) içinde, Handbook of Trust Research (s. 355-376). Northampton: Edward Elgar Publishing.
• Marshall, G. (2003). Sosyoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mooney, L. A., Knox, D., Holmes, M. M. ve Schacht, C. (2015). Understanding Social Problems. Toronto: Nelson Education Limited.
• Orhan, G. (2021). Çocuk Koruma Sistemi İçerisinde Jandarmanın İşlevi ve Mağdur Çocuğa Yaklaşımı. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 2. Uluslararası Güvenlik Kongresi Özel Sayısı (İstihbarat ve Güvenlik), 53-76.
• Putnam, R. D. (1995). Bowling Alone: America's Declining Social Capital. Journal of Democracy, 6(1), 65-78.
• Sönmez, H. (2020). Toplumsal Güvenliğin Sağlanmasında Önleyici Kolluğun Etkinliği Üzerine Kavramsal Bir Araştırma: Bursa İl Jandarma Örneği. Uluslararası Beşeri Bilimler Ve Eğitim Dergisi, 6(13), s. 179-206.
• Sağıroğlu, A. Z., Ünsal, R. ve Özenci, F. (2022). Türkiye Göç ve İnsan Hareketlilikleri Yıllık Raporu 2021. Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Göç Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (AYBÜ-GPM).
• Seçer, H. Ş. (2009). Profesyonel Mesleklere ve Profesyonel Bireylere Güven. Kamu-İş, 10(4), 247-277.
• Stebbins, R. A. (2001). Exploratory Research in the Social Sciences. New York: Sage Publications.
• Sztompka, P. (2000). Trust: A Sociological Theory. New York: Cambridge University Press.
• T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2023). Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele: 2023 Yılı Faaliyet Planı. Ankara: Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2024). Kadın Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2024-2028. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Kadının Satatüsü Genel Müdürlüğü.
• T.C. İçişleri Bakanlığı İç Güvenlik Stratejileri Dairesi Başkanlığı. (2020). Aile İçi Şiddet ve Kadın Cinayetlerinin Önlenmesinde Kolluğun Önemi ve Rolü. Ankara: http://www.icguvenlikyayinlari.gov.tr/kurumlar/icguvenlikyayinlari.gov.tr/PDF/kriminoloji/2020/AILE-ICI-SIDDET-VE-KADIN-CINAYETLERI-ILE-MUCADELE.pdf.
• T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı. (tarih yok). Ağustos 27, 2023 tarihinde Asayiş Başkanlığı: https://www.jandarma.gov.tr/asayis/jandarma-cevre-koruma-timleri adresinden alındı
• T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı. (2021, Ekim ). Ağustos 2023 tarihinde https://www.jandarma.gov.tr/ab-tarafindan-yapilan-ankette-vatandasimizin-kolluk-personeline-guveni-2015-yilina-gore-20-artti-merkezicerik adresinden alındı
• T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı Göçmen Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti ile Mücadele Daire Başkanlığı. (2022). Göçmen Kaçakçılığı Ve İnsan Ticareti İle Mücadele Eğitim El Kitabı. Ankara.
• T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı. (2023). Misyon ve Vizyon. Kasım 2023 tarihinde https://www.jandarma.gov.tr/jandarma-genel-komutanligi vizyonu#:~:text=%22Bireylerin%20temel%20hak%20ve%20özgürlüklerini,kamu%20düzenini%20sağlamak%20ve%20korumaktır.%22 adresinden alındı
• T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı. (2024). 2024 Yılı Performans Programı. Ankara: T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı.
• T.C. Siirt Valiliği. (2019, Nisan 2). Jandarma Görev Başında, "Çocuklar Güvende". Aralık 2023 tarihinde http://www.siirt.gov.tr/jandarma-gorev-basinda-cocuklar-guvende adresinden alındı
• T.C. Yahşihan Kaymakamlığı. (2015, Mayıs). Yahşihan Kaymakamlığı “Toplum Destekli Güvenlik Hizmetleri” Ağustos 2023 tarihinde http://www.yahsihan.gov.tr/yahsihan-kaymakamligi-toplum-destekli-gvenlik-hizmetleri adresinden alındı
• Türk Dil Kurumu. (2022). Güncel Türkçe Sözlük. Ankara.
• Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü. (2015). Polis ve Jandarmaya Duyulan Güven ve Memnuniyetin Uluslararası Yöntemlerle Ölçülmesi: Yerel Kamuoyu Yoklaması Sonuçları. İçişleri Bakanlığı, Ankara.
• Tarım Hukuku Derneği. (2022, Nisan). Ağustos 27, 2023 tarihinde https://www.tarimhukuku.org/jandarma-genel-komutanligi-ve-emniyet-genel-mudurlugu-nezdinde-tarim-ve-gida-koruma-birimlerikurulmasi-onerisi/ adresinden alındı
• Thio, A. ve Taylor, J. (2011). Social Problems. New Jersey: Jones & Bartlett Publishers.
• KADES uygulamasını indiren kişi sayısı yüzde 317 arttı. (2021, Mayıs). Trt Haber. Mart 2024 tarihinde https://www.trthaber.com/haber/gundem/kades-uygulamasini-indiren-kisi-sayisi-yuzde-317-artti-584084.html adresinden alındı
• Kırsal mahallelerdeki çocuklar jandarmanın projesiyle tekvando öğreniyor. (2023, Temmuz 4). Trt Haber. Ocak 2024 tarihinde https://www.trthaber.com/haber/spor/kirsal-mahallelerdeki-cocuklar-jandarmanin-projesiyle-tekvando-ogreniyor-779330.html adresinden alındı
• Uçan, A., Ege, E., Büyükgöze, S. ve Semayiş, T. (2023). Türkiye’de Erkek Şiddetiyle Mücadelede Kolluk Uygulamaları. İstanbul: Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı. Erişim adresi: https://morcati.org.tr/wp-content/uploads/2023/08/kolluk-kades-rapor-web.pdf.
• Zmerli, S. ve Newton, K. (2008). Social Trust and Attitudes Toward Democracy. Public Opinion Quarterly, 72(4), 706-724.
• Zonguldak İl Jandarma Komutanlığı. (2023, Ocak). 5 Milyon Erkeğe Farkındalık Oluşturmak Maksadıyla #KadınaElKalkamaz Mottosuyla Bilgilendirme Faaliyeti. https://zonguldak.jandarma.gov.tr/5-milyon-erkege-farkindalik-olusturmak-maksadiyla-kadinaelkalkamaz-mottosuyla-bilgilendirme-faaliyeti-27012023 adresinden alındı